Republik China

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun Republik China (Taiwan))
中華民國
Zhōnghuá Mínguó
Republik China
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}}
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}}
{{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
{{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Amtsspraach Hochchinesisch

Nationalsproche: Taiwanisch, Hakka, Futschou un di indigene formisianische Sproche

Hauptstadt Taipeh
Staatsoberhaupt Tsai Ing-wen
Regierigschef Chen Chien-jen
Flächi 36.179 km²
Iiwohnerzahl 23.127.845 (Stand: Februar 2010)
Bevölkerigsdichti 639 Iiwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt PPP: $ 711,4 Milliarde (19. Rang)
$ 392,6 Milliarde (26. Rang)
Brutto­inlands­produkt pro Iiwohner nominal: $ 17.040 (43. Rang)
PPP: $ 30.881 (26. Rang)
Human Development Index 0,943
Währig Neue Taiwan-Dollar (NT$)
Gründig 1. Jänner 1912
Nationalhimne San Min Chu-i
inoffiziäll au: Flaggelied
Nationalfiirtig 10. Oktober, Uffstand vu Wuchang
Zitzone UTC + 8 = MEZ + 7 (kei Summerzit)
Kfz-Kennzeiche RC
Internet-TLD .tw
Vorwahl +886

D'Republik China, au Republik China uf Taiwan gnennt oder nume Taiwan, früehner au Nationalchina, isch ä Staat uf dr Insle Taiwan (früehner au Formosa gnennt) und e baar chliinere Insle rundume in Oschtasie. D'Republik China hät ä Flächi vo 35.900 km². A dä längschtä Stell isch d Hauptinslä Taiwan 377 km lang, di maximale Braiti betrait 142 km. D Inslä wärd vo dr Volksrepublik China uf em Festland dur d'Stross vo Taiwan trennt und vo dä Philippinä dur d'Stross vo Luzon. D'Hauptschdadt vo Taiwan isch Taipeh (臺北; pīnyīn: Táiběi). Taiwan hät meh als 22 Millionä Iwohnär. Di maischtä Taiwan-Chinesä redäd Mandarin-Chinesisch.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Republik China isch am 1. Januar 1912 (國成立紀念, Pinyin guó chénglì jìniàn) noch em Sturz vom Kaiser Puyi gründet worde. Ir Territorium het zu sällere Zit meer oder weniger s ganze Gebiet vo China umfasst usser dr Insle Taiwan, wo bis 1945 e japanischi Kolonii gsi isch. Im Bürgerchrieg het 1949 die Kommunistischi Bartei vo China under em Mao Zedong d Macht uf em Festland übernoo und dr ehemolig chinesisch Machthaaber Chiang Kai-Shek isch uf Taiwan gflüchdet. Obwol Taiwan 1945 undär dä Verwaltig vo dä Alliiertä ohni Volksabstimmig dä Volksrepublik China zuägesprochä wordä isch, hät dä Chiang Kai-Shek 1950 z Taiwan d'Republik China usgruäfä. Uf dä Fridänsvertragskonferenz vo San Francisco 1951-52 isch denn beschtimmt wordä, dass för d'Zuäkunft vo Taiwan s'Sälbstbestimmigsrächt berücksichtiget wärdä muäs.

D'Republik China het bis i d'1970är-Johr dä chinesische Sitz im UN-Sichärhaitsrot ignoh, denn isch dr Sitz vo China an d Volksrepublik China gange. D' Republik China isch us dä UNO usgschlossä worde, bevor d'Volksrepublik ufgno worde isch und de Sitz vo Taiwan im Sichärhaitsrot als Atommacht öbärnoh het.

Am 16. Dezembär 1978 hend denn d'USA, wo jo als Schutzmacht vo dr Republik China fungiäräd, eri offiziällä diplomatischä Bezüchigä zu Taiwan abbrochä. Da isch im Zug vo dä Anöcherig vo dä USA a d'Volksrepublik China bassiert. Vili andäri Staatä hend da glich gmacht.

1987 hät d'KMT (Kuomintang) s'Chriägsrächt ufghebt, di erschti Oppositonspartai, di Demokratischi Fortschrittspartei, kurz DPP för democratic progress party) isch entstandä. Di taiwanischi Kultur und Sprach, wo lang untärdrückt wordä sin, dörfäd dämit "widär usgüäbt" werdä. Am Aafang vo dä 1990är-Jahr hät d'Kuomintang eri Allaiherrschaft ufghebt, und d'Demokrati igfüärt. 1992 sind erschtmols fraiï Parlamentswahlä und 1996 diräkti Präsidentschaftswahlä dorägfüärt wordä. 2000 isch mit äm Chen Shui-bian zum erschte Mol än Kandidat vo dä DPP Präsident gwählt und 2004 knapp wiedergwählt wordä. Sit doo wächsle sich d Meerhäite i de Parlamänts- und de Presidäntewahle ab.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Cline, Ray S.: The Role of the Republic of China in the International Community, University Press of America, 1991, 98 Seiten, ISBN 978-0-943057-04-0
  • Copper, John Franklin: Historical Dictionary of Taiwan (Republic of China), Scarecrow Press, 3. Auflage, 352 Seiten, ISBN 978-0-8108-5600-4
  • Davidson, James: The Island of Formosa. Past and Present. London and New York, 1903
  • Neukirchen, Mathias: Die Vertretung Chinas und der Status Taiwans im Völkerrecht, 428 Seiten, ISBN 3-8329-0459-X.
  • Shepherd, John Robert: Statecraft and Political Economy on the Taiwan Frontier, Stanford, 1993
  • Weggel, Oskar : Geschichte Taiwans. Vom 17. Jahrhundert bis heute. Edition global, München, 2007. 338 S. ISBN 3-922667-08-2  (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/buecher.nzz.ch in der NZZ vom 22. Juni 2007 (1. A. Böhlau, 1991, ISBN 3-412-02891-6)
  • Weyrauch, Thomas: Chinas unbeachtete Republik. 100 Jahre im Schatten der Weltgeschichte. Band 1 (1911 – 1949) . 350 Seiten, Longtai 2009, ISBN 978-3-938946-14-5

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Republik China – Sammlig vo Multimediadateie
D Epoche vorhäär
Qing-Dünastii
Zitdaafele vo dr chinesische Gschicht D Epoche noochhäär
Volksrepublik China
(uf em Festland)