Vorlage:AdW
Klagemauer|Chlagemuur
D Chlagemuur (hebräisch הכותל המערבי ha'kotel ha'ma'arawi, wörtlig die westligi Muure, umgangssprochlig uf Hebräisch hüfig au eifach nume d Muure bzw. כותל Kotel) in der Altstadt vo Jerusalem isch e religiösen Ort vom Judentum. Si isch d Westmuure vom Plateau, wo druf dr zweit Tämpel gstanden isch. D Muure isch nit wie vili dängge, e Muure vom Tämpel sälber. Der erst Tämpel, wo noch dr Überliiferig under em Salomo baut worde isch, isch scho 586 vor dr Ziitwändi vo de Babylonier zerstört worde. Nochdäm d Perser Jerusalem bsetzt hai, isch an der gliiche Stell um 515 vor dr Ziitwändi e schlichtere, zweite Tämpel baut worde, wo um 20 vor dr Ziitwändi under em König Herodes em Grosse prachtvoll usbaut und vo de Römer 70 noch dr Ziitwändi im Jüdische Chrieg zerstört worden isch.
Ludwig Uhland- Schwyzerdütsch z Wisconsin
- Elsassischa Ecomusée
- Hùùnibùg
- Weschdrschdett
- Samnaun
- Wirbelsüüli
- Gothic Rock
Woche 20; Bildbeschreibungseite; ImageMap-Hilfe
Bi re Mondfinschternis goht dr Mond dur dr Schatte, wu di vu dr Sunne aaglychtet Ärd in Weltruum wirft. Des findet statt, wänn Sunne, Ärd un Mond gnau uf aire Linie lige. Dr Schatte vu dr Ärd het e chraisfermige Chärnschatte, wu d Sunne vu dr Ärd ganz zuedeckt isch, umgee vun eme chraisringfermige Halbschatte, wu d Sunne dailwys verdeckt isch. In dr Umgangssproch wird Mondfinschternis dä Fall gnännt, wu dr Mond ganz oder dailwys dur dr Chärnschatte lauft. Derno isch dr chraisfermig Schatte vu dr Ärd uf dr Mondschybe dytli z sääne. Mer unterschaidet zwische totale un partiellen Finschternis je nodäm, eb dr Mond ganz oder nume dailwys in Schatte goht. Pro Johrhundert het s im Durschnitt rund 154 sonigi Chärnschattefinschternis. In dr Aschtronomy zellt mer au die Eraignis zue dr Mondfinschternis, wu dr Mond nume dur dr Halbschatte lauft. Die Halbschattefinschternis finde villicht 88-mol pro Johrhundert statt. Wel si bi re Mondfinschternis d Sunne un dr Mond vu dr Ärd uus gsääne mien vis-à-vis stoh, cha die nume im volle Mond yydrätte. Dur d Naigig vu dr Mondbahn gege d Ärdbahn pändlet dr Mond vu dr Ärd uus gsääne am Fixstärnhimmel um d Ekliptik. Bi jedem Umlauf goht dr Mond zwaimol dur die Ebeni vu dr Ärdbahn. Gschiit des innerhalb vu wenige Stund vor oder noch em volle Mond, git s e Mondfinschternis. (…de ganz Artikel lèse) |
