Umberto I. vo Italie

De Umberto I. vo Italie (dütsch Humbert I.), mit vollem Name Umberto Rainerio Carlo Emanuele Giovanni Maria Ferdinando Eugenio di Savoia (* 14. März 1844 z Turin ; † 29. Juli 1900 z Monza dur es Attetat) us em Huus Savoye isch vo 1878 bis 1900 König vo Italie ksi. Er hät sich während sinere Regäntschaft, wie au sin Vater, us de Tagespolitik useghalte.

Läbe

Er isch am 14. März 1843 z Turin als de ältesti Sohn vom Viktor Emanuel II. und sinere Frau Adelheid vo Sardinie gebore.

Nach ere militärische Erziehig dur de General Agostino Ricci hät er sich persönlich a de italiänische Unabhängigkeitschrieg vo 1859 und 1860 beteiligt. Nach de Proklamation vom Königriich Italie 1861 isch er zum Kronprinz vom geinte Land worde. Nach de Eroberig vo Rom im Septämber 1870 hät er als Generallütnant s Kommando über d Militärdivisione dört übercho.

Am 22. April 1868 hät er in Turin d Margarethe vo Genua (Prinzessin vo Savoye, * 20. November 1851) ghüratet. Us de Ehe isch sin einzige Sohn und Thronfolger Viktor Emanuel III. (* 11. November 1869, † 28. Dezember 1947) hervorgange. Im Juni hät er und sini Gattin Berlin bsuecht und Italie hät sich vo enn a s Dütsche Riich und Österriich-Ungarn aglehnt.

Im Januar 1878 isch de Umberto I. sim Vater († 9. Januar) als König vo Italie und Herzog vo Savoye uf de Thron gfolgt. Er hät, wie au sin Vater, sträng konstitutionell regiert. Ussepolitisch hät er sich für de Kolonialismus igsetzt und isch en entscheidende Faktor bi de Gründig vo de Kolonie Italiänisch-Eritrea und Somaliland ksi. Dur sini Weigerig de Arbeiterschaft me politischi Rächt zu gä, isch er am 17. November 1878 während ere Rundreis dur Neapel vom Koch und Anarchist Giovanni Passannante bi eme Attentat mit em Säbel liicht verletzt worde. Obwohl er lut de italiänische Justiz hät nur döffe bi de Ermordig vo em König hingrichtet werde, isch er trotzdem zum Tode verurteilt worde.

Am 7. Mai 1898 isch es in Mailand zu Massendemonstratione vo de mehrere tusig Arbeiter cho. De General Fiorenzo Bava-Beccaris hät d Demonstratione mit Waffegwalt niedergschlage, was öppe 200 Todesopfer gforderet hät. De Umberto I. hät em General gratuliert und ihm mit em Orde uszeichent. Das hät zu grosse Empörig gfüehrt. De Anarchist Gaetano Bresci hät im Juli 1900 es witeres Attentat begange. Es isch en Racheakt für d Niderschlagig vo em Ufstand in Mailand gsie. De Umberto I. isch a de Folge vom Aaschlag am 29. Juli 1900 z Monza gstorbe.

Bigesetzt worde isch de Umberto I. am 9. August 1900 im Pantheon z Rom, a de Site vo sim Vater. Er isch de letzti Savoyer, de döt begrabe worde isch. Sin Sohn, de Viktor Emanuel III. isch im ägyptische Exil gstorbe und isch au döt beerdigt worde.

Titel

Vo 1860 bis 1946 het de König vo Italie die Titel gfüert:

Sini königlichi Majestät Umberto II., vo Gottes Gnade und em Wille vo de Nation, König vo Italie, König vo Sardinie, Zypere, Jerusalem, Armenie, Herzog vo Savoye, Graf vo Maurienne, Marquis (vom Heilige Römische Riich) in Italie, Fürst vo Piemont, Carignano, Oneglia, Poirino, Trino, Fürst und Vikar vom Heilige Römische Riich, Fürst vo Carmagnola, Montmélian mit Arbin und Francin, Principe Balì vom Herzogtum Aosta , Fürst vo Chieri, Dronero, Crescentino, Riva di Chieri und Banna, Busca, Bene, Brà, Herzog vo Genua, Herzog vo Monferrat, Chablais, Genevois, Herzog vo Piacenza, Marquis vo Saluzzo (Saluces), Ivrea, Susa, Maro, Oristano, Cesana, Savona, Tarantasia, Borgomanero und Cureggio, Caselle, Rivoli, Pianezza, Govone, Salussola, Racconigi mit Tegerone, Migliabruna und Motturone, Cavallermaggiore, Marene, Modane und Lanslebourg, Livorno Ferraris, Santhià Agliè, Centallo und Demonte, Desana, Ghemme, Vigone, Graf vo Barge, Villafranca, Ginevra, Nizza, Tenda, Romont, Asti, Alessandria, vom Goceano, Novara, Tortona, Bobbio, Soissons, Sant'Antioco, Pollenzo, Roccabruna, Tricerro, Bairo, Ozegna, vo de Apertole, Baron vo de Waadt und de Faucigny, Herr vo Vercelli, Pinerolo, de Lomellina, vo Valle Sesia, vo Ceva, Oberherr vo Monaco, Roccabruna und vo Menton, edle Patrizier vo Venedig und Ferrara.

Uszeichnige

Italiänischi

Usländischi

Literatur

Sergio Romano, La storia sul comodino: personaggi, viaggi, memorie, Greco & Greco Editori, Milano

Benedetto Croce, Storia D'Italia dal 1871 al 1915, Bibliopolis, Napoli, 2004.
Napoleone Colajanni, L'Italia nel 1898, Galzerano, 1998, p.
Giuseppe Galzerano, Giovanni Passannante, Galzerano Editore, Casalvelino Scalo, 2004, p. 396
Maria Pascoli, "Lungo la vita di Giovanni Pascoli", Mondadori, Milano, 1961, cap.
Giuseppe Galzerano, Giovanni Passannante, Galzerano Editore, Casalvelino Scalo, 2004, p. 270
Paolo Pinto, Il Savoia che non voleva essere re, Piemme, Milano, 2002, p.108
May, La monarchia asburgica. Bologna, 1991, p. 392
Taylor, L'Europa delle grandi potenze, Bari, 1961, p. 397.
Franco Andreucci, Tommaso Detti, Il Movimento operaio italiano: dizionario biografico, 1853-1943, Volume 1, Editori riuniti, Roma, 1975, p.6.
Ferdinando Cordova, Alle radici del malpaese: una storia italiana, Bulzoni Editore, Roma, 1994, p.8.
Giorgio Candeloro, Storia dell'Italia moderna, Feltrinelli, Milano, 1986, p.40
Paolo Valera, I cannoni di Bava Beccaris, Milano 1966
Arrigo Petacco, L'anarchico che venne dall'America, Mondadori, Milano, 1974, p.91.
Ugoberto Alfassio Grimaldi, Il re buono, Feltrinelli, Milano, 1970, p.446.
Gianni Oliva, I Savoia: novecento anni di una dinastia, Mondadori, Milano, 1998, p.434.
Ugoberto Alfassio Grimaldi, Il re buono, Feltrinelli, Milano, 1970, p.447.
Giuseppe Galzerano, Gaetano Bresci: la vita, l'attentato, il processo e la morte del regicida anarchico, Galzerano editore, Casalvelino Scalo, 1988, pag.4

Weblinks

Commons: Umberto I. – Sammlig vo Multimediadateie

Vorgänger
Viktor Emanuel II.

König vo Italie
1878-1900

Nochfolger
Viktor Emanuel III.