Eglisauer Rhybrugg

Eglisauer Rhybrugg
	Eglisauer Rhybrugg
Brucht as	Strõssèbrugg
Überfüerig über	Hauptschtrõss 4
Goot über	Hochrhy
Ort	Eglisau
Konstrukzioon	Bogèbrugg
Gsamtlengi	130 m
Bräiti	10,8 m
Grössti Stützwiti	45 m
Aafang vom Baue	1917
Fertig worde	1919
	Lage
	Rheinbrücke Eglisau (Schweiz) Rheinbrücke Eglisau
	Rheinbrücke Eglisau (Schweiz) Rheinbrücke Eglisau

47.5751548.521823Koordinate: 47° 34′ 31″ N, 8° 31′ 19″ O; CH1903: 681499 / 269946

D Eglisauer Rhybrugg isch è Strõssèbrugg, wo z Eglisau übber dè Hochrhy gòt un d Hauptschtrõss 4 übber dè Stròm füürt. D Brugg isch für zwei Faarschtreifè, ein Rad- un ei Trottoir uusglait. Im Johr 2008 bassyrèd däglich 19'000 Faarzüüg s Bauwärch.^[1]

Gschichtè

È Furt i dè Nôchi vo Eglisau isch vomuètlich schu i dè Römerzit vorhandè gsi. È èrschti Holzbrugg isch um 1240 uff Voaalassig odder mit Unterschtützig vo dè Freihèrrè vo Tèngè baut worrè. D Exischtenz vo dè Rhybrugg bi Eglisau, ènèrè offenè Holzbrugg mit öppè füüf Pfòòljoch, sin im Johr 1249 urkundlich erwäänt worrè. È Erneuerig vo dè Brugg nõch èm Hochwasser isch für 1542 übberliferèt worrè. S isch è übberdachti un deilwys ygschalti Holzbrugg, deilwys mit offènè Vorbruggènè, wo vyr gmuèrti Pfyler un è Pfòòljoch uss Holz ufgfwisè. Bsunders Unterschpüèligè vo dè Bruggèfundamänt bi Hochwasser abber au Iisgang im Winter 1789 hèn zu Reparaturè a m Bauwärch gfüürt, wo mit Bruggèzoll finanzyrt worrè sin. Wôrend èm Dryssgjöhrigè Chrièg isch es zum Ybau von èrè Zugbrugg i dè èrschtè Bruggèöffnig uff Zürcher Sitè cho.

Im Johr 1799 hèn französischi Truppè uff èm Rüggzug vo dè volorènè Schlacht bi Stockach im zweitè Koalitionschrièg d Rhybrugg kabutt gmacht. Diè nõchfolgendè öschterrychischè Truppè hèn è Behelfsbrugg un unterhalb vo Eglisau zuèsätzlich è Schiffsbrugg baut. Nõch dè Nidderlaag i dè zweitè Schlacht vo Züri hèn diè öschterrychischè un russischè Truppè dè Rhyübbergang bi Eglisau für iren Rüggzug bruucht un russischi Truppè hèn diè provisorisch inschtand gsetzti Brugg am 26. Septembèr 1799 nòmòll kabutt gmacht. Mitti vum, Johr 1800 hèn diè französischè Truppè widder è provisorischi Brugg uffbaut. Nõch èm Chriègsènd hèt dè Kanton Züri 1804 èn Bruggèneubau voaalasst. S Bauwärch, è übberdachti Holzbrugg mit eim gmuèrtè Flusspfyler, isch 1811 durch dè beuffdragtè Staatsbaumeischter Conrad Stadler a dè glychè Stell wiè d Vorgängerbruggè widder hèrrè baut worrè.^[2] S Dragwärch hèt è Sprèngwärch uss Holz mit zwei Bögè un èrè grösserè un enèrè chlynèrè Flussöffnig uffgwisè, bi nèrè maximalè Stützwiti vo 45 Meter. S isch è 4,0 Meter breiti Faarbaan un beidsitig Trottoir vorhandè gsi.

Im Raamè vom Bau vum Flusschraftwärch Rhysfäldè, wo vo 1915 bis 1920 duèrèt hèt, isch dè Rhy im Berych vo dè Holzbrugg um öppè 6,5 Meter uffschtaut worrè. Sell hèt dè Abbruch vo dè aaltè Brugg un è Ersatzbrugg voruusgsetzt, wo i dè Johr 1914–18 in èrè vokeerstechnisch besserè Laag circa 300 Meter flussabsi nõch èm Entwurf vo dè Firma Locher un èm Architekturbüro Gebrüder Pfister entschtandè isch. S Bauwärch isch am 14. Septembèr 1919 dè Vokeer übbergää worrè^[3]. Am Aafang isch è 7 Meter breiti Faarbaan un beidsitig zwei Trottoir mit 1,5 Meter Breiti vorhandè gsi. Im Johr 1987 isch s weschtliche Trottoir wäg gmacht worrè un s öschtlich Trottoir uff 2,0 Meter sowiè d Faarbaanblattè uff 8,0 Meter vobreiterèt worrè. Zuèsätzlich isch è Personèunterfüürig am südlichè Widderlager ybaut worrè, um s fäälende weschtliche Trottoir übber s öschtliche umgõ z chönnè. 1995–96 isch es zuè nòmòll zuè nèm Umbau durch èn neuè Fussgängerschteeg uss Stahl un Holz chò, wo sitlich montyrt worrè isch, um dè aalt Trottoir als Velowäg bruuchè z chönnè.^[4]

I dè 1980er Johr hèt s Blään zuè nèrè witrüümigè Umfaarig vo dè Stadt Eglisau mit èrè 350 Meter langè, virschtreifigè Hochbrugg als Rhytraversè gää, wo barallel zu dè Ysèbaabrugg füürè hèt söllè. S Brojèkt isch abber in èrè kantonalè Volksabschtimmig am 10. März 1985 mit èrè dütlichè Meerheit bi 37 Brozènt Stimmbedeiligung abglèènt worrè.

Vokeersflüss

Dè Vorschlag von èm Neubau isch durch dè zuènämende Vokeer uff dè Hauptschtrõss 4 uffchò. Übber sèbbi Fèrnvokeersschtrõss gòt dè Zuèbringervokeer zum Flughaffè Chlotè sowiè dè Beruèfsvokeer i d Agglo vo Züri. Uusgò duèt dè Vokeer vum Kanton Schaffuusè, vum Jeschtetter Zipfel un vum öschtlichè Landchreis Waldshuèt, am Süèdrand vum Rafzerfäld bündlet sich diè Vokeersschtrööm, un gön übber d Eglisauer Rhybrugg i s Zürcher Unterland un witer i d Zürcher Agglo. Im morgendlichè Beruèfsvokeer isch es hützdaag (Stand: Dezembèr 2015) zur Regèl worrè, dass dè morgendliche Beruèfsvokeer vo Südè hèr bis übber d Eglisauer Rhybrugg un uè bis uff s Rafzerfäld zruggschtaut. Wenn sich zuèkümpftig dè Strõssèvokeer nit reduzyrè lõt, dürft èn Neu- odder Uusbau vom Rhyübbergang vi Eglisau nit z umgõ sy.

Konschtruktion

Diè öppè 130 Meter langi Bogèbrugg uss èm Johr 1919 hèt è Bedonggwölbi mit uffbedonnyrtè Stirnmuèrè. Si isch mit èm chlyformatigè hèllè Nadurschtei vochleidet worrè. D Brugg wyst drei Öffnigè mit je 40,7 Meter lichter Witti uff. Bi nèrè Pfylerbreiti vo öppè 18 Meter un -dicki vo 4,3 Meter bedrait dè Achsabschtand vo dè Flusspfyler 45 Meter. Diè 10,8 Meter breiti Brugg hèt è 10 Meter breiti Faarbaanblattè un beidsitig 0,4 Meter breiti Brüschtungè. D Gründig vo dè Pfyler isch mit Senkkäschtè in èrè Dǜèfi bis zu 30 Meter unter dè Faarbaanobberkantè durrègfüürt worrè. D Senkkäschtè sin 18 Meter lang un 7,9 Meter breit un sin mit dè Hǜlfi von èrè offènè Baugruèb gmacht worrè, wo durch Spundwänd gsichèrèt worrè isch.^[5]

Literadur

Hans Rudolf Stierli, Erwin Stucki, Paul Wüst: Vor dem Bau der N4: Die Rheinübergänge zwischen Stein am Rhein und Eglisau. I dè:Rheinbrücke N4, Hrsg. Nationalstrõssèbüro vum Kanton Schaffuusè, Meier Volaag Schaffuusè 1995, ISBN 3-85801-112-6

Weblinggs

Commons: Rheinbrücke Eglisau – Sammlig vo Multimediadateie

www.swiss-timber-bridges.ch: Bilder vo dè aaltè Rhybrugg (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[9] [10]

Einzelnõchwys

↑ Site cha nüme abgrüeft wärde, Suech im Webarchiv: [1] [2] Vorlage:Toter Link/www.zuonline.chZürcher Landzeitig / ZU / NBT Dunschtig, 28. Auguscht 2008
↑ IVS Dokumentation, ZH 6, Rheinbrücke von Eglisau (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] (PDF; 368 kB)
↑ IVS Dokumentation, ZH 6.3, Rheinbrücke von Eglisau (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] (PDF; 135 kB)
↑ Site cha nüme abgrüeft wärde, Suech im Webarchiv: [7] [8] Vorlage:Toter Link/www.dsp.chdsp Planer und Ingenieure
↑ Friedrich Locher, Arthur Rohn: Die neue Strassenbrücke über den Rhein in Eglisau. I dè:Schweizerische Bauzeitung, Band 82 (1923), S. 3-6

Di nögscht Brugg flussufwärts:
Rhybrugg Rüèdlingè

Bruggene öber de Rhy

Di nögscht Brugg flussabwärts:
Eglisauer Ysebaabrugg

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Rheinbrücke_Eglisau“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Site cha nüme abgrüeft wärde, Suech im Webarchiv: [1] [2] Vorlage:Toter Link/www.zuonline.chZürcher Landzeitig / ZU / NBT Dunschtig, 28. Auguscht 2008

[2] IVS Dokumentation, ZH 6, Rheinbrücke von Eglisau (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] (PDF; 368 kB)

[3] IVS Dokumentation, ZH 6.3, Rheinbrücke von Eglisau (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] (PDF; 135 kB)

[4] Site cha nüme abgrüeft wärde, Suech im Webarchiv: [7] [8] Vorlage:Toter Link/www.dsp.chdsp Planer und Ingenieure

[5] Friedrich Locher, Arthur Rohn: Die neue Strassenbrücke über den Rhein in Eglisau. I dè:Schweizerische Bauzeitung, Band 82 (1923), S. 3-6

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]