Zum Inhalt springen

Ämmetaler Alpe

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Ämmetaler Alpe
Blick iber dr hegscht Bärg vu dr Ämmetaler Alpe.
Blick iber dr hegscht Bärg vu dr Ämmetaler Alpe.

Blick iber dr hegscht Bärg vu dr Ämmetaler Alpe.

Höchst Gipfel Brienzer Rothorn (2'348 m ü. M.)
Lage Obwaldä
 Nidwaudä


Bärn

 Lozärn
SchweizSchweiz Schwiz
Deil vo Weschtalpe
Koordinate 639636 / 187206Koordinate: 46° 50′ N, 7° 57′ O; CH1903: 639636 / 187206
Flechi 1.800 km²

ffff

D Ämmetaler Alpe (dt. Emmentaler Alpen, im Geographische Lexikon vu dr Schwyz[1] Emmengruppe) sin e Gebirgsgruppe am Aplenordrand un lige in dr Schwyer Kanten Bärn, Lozärn, Obwalde un Nidwauda. In irem sidlige Dail (Bärgchette nerdli vu Thunersee un Brienzersee) fangt scho s Bärner Oberland aa. Drumume sin s Schwyzer Mittelland, d Ürner, Bärner- un Fryburger Alpe. S lozärnisch Äntlibuech isch in irem Zäntrum. Di hegscht Hebig isch s Brienzer Rothorn oberhalb vum nerdlige Stade vum Brienzersee, wu drei Kanten zämecheme.

Dr Name het d Gruppe vum Ämmetal mit em Fluss Ämme.[2]

D Ämmetaler Alpe wäre abgränzt (im Uhrzaigersinn, vu Norde) vu dr Chlyne Ämmi, em Vierwaldstättersee mit Alpnachersee, Sarner Aa, Lungerersee, Brünigpass, Brienzersee, Thunersee, Aare, Chise, Schüpbachkanal, Ämme, Grüene, Griesbach, Rotbach, Langete, Luthere un Seewag un decke ne Flechi vu 1.800 km2.[3]

Vu dr Hechi här goht d Gruppe vu 429 m ü. M. (Ämme) bis 2'348 m ü. M. (Brienzer Rothorn).

Di Sibe Hängscht vu Oschte här sää
Schratteflue im Zäntrum vu dr Ämmetaler Alpe
Pilatus (Station) mit Esel

Im Zäntrum vu dr Ämmetaler Alpe het s e dominanti Bärgchette, wu vu Sidweschte no Nordoschte ziet. Nerdli v däre Chette het s e flacher Becki zum Mittelland zues. D Bärgchette fangt mit zwai parallele Massiv aa, wu vum Thunersee no Nordoscht zien. Doderby ischh dr Sigriswilergrat s

Pilatus (Station) mit Esel

nerdli Massiv un dr Güggisgrat s sidli. No ebe segs Kilometer chunnt zwische dr baide dr Bärgkamm vu dr Sibe Hängscht. Där wird no drei Kilometer dur dr Grüenebärgpass vum Gebirgsstock vum Hohgant drännt.

Nomol no sibe Kilometer drännt s dief Dal vu dr Ämmi dr Gebirgsstock vu dr Schrattefkue ab. Mit dr Waldemme endet där Stock no segs Kilometer uf un scließe ne baar nideriun chlaineri Kämm aa, dodrunter d Beichlen.

Dodruf flacht s Gländ e bitzeli ab, bis si zum Vierwaldstättersee s Massiv vum Pilatus aaschließt.

Zwische Hohgant un Brienzersee isch dr Brienzergrat, wu dr hegscht Gipfel dervu, s Brienzer Rothorn, au dr hegscht Gipfel vu dr ganze Gruppe isch.

Di nerdligscht Untergruppe, wu scho in s Mittelland ibergoht, isch s Napfbiet mit em Napf as hegschtem Bärg.

Dr geologisch Untergrund wird dur Formatione us Chalchschtai, Flysch un Molasse bildet. Chalch vu dr Chryde findet mer vor allem im Beraich Pilatus, Schratteflue, Hohgant, Güggisgrat un Sigriswilgrat. Dr Schrattechalch isch durzoge vu uusdehnte Charrefälder un Helesischtem. Dr helvetische Randchette vorglageret findet mer d Schichte vu dr subalpine Molasse Sandschtai, Nagelflue un Mergel. D Randchette wird vu Flysch unterlageret, wu s waich Gschtai dervu d Iberschiebig vum ganze Chryd-Paket iber di subalpin Molasse megli gmacht het. As oberscht Stockwärch vu dr Chette findet mer dailwys no Gschtai us dr Tertiärformation (Hohgantsandschai, Lithothamniechalch). E bsunderi Stellig hän d Giswilerstöck. Si sin e Räscht vu dr penninische Decki, wu do sunscht ganz ewäg erdodoert isch.

Brienzer Rothorn
Tomlishorn
Schibengütsch

Bärg in dr Ämmetaler Alpe, wu ebe 2'000 Meter un hecher sin.

Bärg Hechi Zuegherigkait
Brienzer Rothorn 2'348 m Brienzergrat
Tannhorn 2'221 m Brienzergrat
Furggegütsch 2'197 m Hohgant
Briefehorn 2'165 m Brienzergrat
Steinigi Matte 2'163 m Hohgant
Tomlishorn 2'129 m Pilatus
Esel 2'119 m Pilatus
Hänscht 2'093 m Schratteflue
Hachlen Hächle 2'089 m Schratteflue
Widderfeld (Pilatus) 2'075 m Pilatus
Burgfeldstand 2'064 m Guggisgrat Güggisgrat
Hohgant Wescht 2'063 m Hohgant
Gemmenalphorn 2'061 m Guggisgrat Güggisgrat
Sigriswiler Rothorn 2'051 m Sigriswilergrat
Allgauhorn Ällgäuhorn 2'047 m Brienzergrat
Matthorn 2'041 m Pilatus
SchibengütschSchibegütsch 2'037 m Schratteflue
Mittaghorn 2'014 m Sigriswilergrat
Niderhorn 1'963 m Guggisgrat Güggisgrat
Napf 1'406 m Napfgebiet

Flora un Fauna

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Verbraitigsgränze vu Wyss-Danne lyt bi 1'800 Meter, vu Bueche bi 1'600 Meter un vu Esche bi 1'400 Meter. In dr Wälder um s Äntlibuech bstoot dr Wald fascht ganz us Rot-Danne. Am Hohgant het s greßeri Bärgfohrewälder an dr Sidhaale.[4]

In dr Beraich vu Eigental, Hohgant un Brienzer Rothorn het s Kolonie vum Schtaibock.

  • Oskar Allgäuer: Zentralschweizerische Voralpen, III.Band, Die Voralpen zwischen Brünigpass und Thunersee (Luzerner Voralpen). SAC Wander-, Kletter- und Ski-Tourenführer, Luzern (1932)
  • Willy Auf der Maur: Zentralschweizerische Voralpen, SAC (1996)
 Commons: Ämmetaler Alpe – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Charles Knapp, Maurice Borel, Victor Attinger, Heinrich Brunner, Société neuchâteloise de géographie (Uusegäber): Geographisches Lexikon der Schweiz. Band 1: Aa – Emmengruppe. Verlag Gebrüder Attinger, Neuenburg 1902, S. 704 –704, Stichwort Emmengruppe  (Scan vo der Lexikon-Site).
  2. Einteilung der Westalpen nach „Johannes Führer in Bergwelt 11/1979 & 1/1980“
  3. Ernst Höhne: Knaurs Lexikon für Bergfreunde / Die Alpen zwischen Matterhorn und Bodensee. Droemer Knaur, München 1987, ISBN 3-426-26223-1, S. 89 ff.
  4. Die Höhenverbreitung von Esche, Buche und Tanne an den Luzerner Voralpen


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Emmentaler_Alpen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.