S Gfächt bi Wollerau

Gfächt bi Wollerau
Deil vo: Franzoseniifall
Charte zur Helvetische Revoluzioon 1798
Datum 30. April 1798 Ort Wollerau im Kanton Schwyz, Schweiz Usgang Franzöösische Siig
Konfliktparteie
Frankreich Frankriich	Land Schwyz mit Land Glarus
Befählshaber
General Schaueburg	Alois vo Reding Oberst Paravicini
Truppesterki
12'000 Maa	4'000 (?) Maa
Verlust
?	?

Schlachte und Gfächt wääred em Franzoseniifall in die Alti Äidgenosseschaft (1798–1799)
Längnau – Gränche – Ruhsel – Col de la Croix – St. Niklaus – Fraubrunne – Nöienegg – Grauholz – Hägglinge – Wollerau – Stuckete-Chäppeli – Schindellegi – Rothedurm – Morgarte – 1. Pfynschlacht – Nidwalde – 2. Pfynschlacht

S Gfächt bi Wollerau isch e milidäärischi Usenandersetzig wäared em Franzoseniifall zwüschen em Land Schwyz und Frankriich gsi. Si het am 30. April 1798 im Bezirk Höfe im Kanton Schwyz stattgfunde.

Vorgschicht

Noch dr Niiderlaag und Kapitulazioon vom Stadtort Bärn am 5. Merz 1798 het s zerst usgsee, wie wenn s in dr Alte Äidgenosseschaft nit vil Widerstand gege die franzöösisch Bsetzig wurd gee, wil in de mäiste Kantöön under em Druck vom Direktorium z Bariis d Regierige gstürzt und d Verfassige gänderet worde si.

Am 12. April het sich die Helvetisch Republik z Aarau konstituiert, und zwölf Kantöön si bidräte. D Landsgmäindkantöön Uri, Schwyz, Nidwalde, Zug und Glarus und die zuegwandte suwerääne Republike Wallis und die Drei Bünd (s hütige Graubünde) häi die nöiji Verfassig abgleent. D Äihäitsrepublik und d Angst, ass d Religion abgschafft wurd, het die Haltig in dr Bevölkerig vo dene Ort, wo zum grösste Däil katholisch gsi isch, beiiflusst. Bsundrigs d Schwyzer si empöört gsi über d Verwüestig vom Chloster Äisiidle, wo dr franzöösisch General Schaueburg as e „Zentrum vom Aberglaube und vom Fanatismus“ bezäichnet het.

Geges Ändi vom April isch dr Landeshauptmä Alois vo Reding zum Oberbefäälshaaber von ere Armee vo öbbe 10'000 Maa us de sogenannte Urkantöön Schwyz, Uri und Nidwalde ernennt worde. D Schwyzer si am 21. April gege d Franzoose uszooge. D Hauptmacht het d Stadt Luzärn bsetzt und Rapperswil isch vo de Schwyzer und de Glarner, wo mit ene verböndet gsi si, under em Oberst Paravicini iignoo. Dr Reding isch in Aargau und über e Brüünigbass ins Bärner Ooberland vorgstosse. Si häi erwartet, ass dr Räst vo dr Schwiz sich em Widerstand wurd aaschliesse. D innerschwizer Armee isch eso uf e langi Verdäidigungslinie zwüschen em Napf und Rapperswil verdäilt gsi. Im Reding si Rächnig isch nit ufgange, wil die bsetzte Ort von de Franzoose z fest iigschüchteret gsi si.

Für d Franzoose isch die Gegenoffensive e Bedrojig gsi und dr Schaueburg het entsprächend stark reagiert. Wo d Franzoose mit 12'000 Maa vom bsetzte Züüri und vom Aargau us gege Schwyz marschiert si, häi d Schwyzer Luzärn ufgee. Wil dr Hauptaagriff gege si grichdet gsi isch, häi si sich so rasch wie mööglig in ir äignigs Land zruggzooge und si in d Defensive gnage. D Zuger häi e Gfächt bi Hägglinge in de Freien Ämter verloore und gegen Ändi April isch fast dr ganz Kanton Zug bsetzt gsi.

Dr Lauf vo dr Schacht bi Wollerau

D Franzoose si uf dr lingge Site vom Züürisee südlig Richdig Schwyz vorgruckt und si am 30. April über d Schwyzer Kantonsgränze. Si si vo Bäch bis Wollerau zum Kampf baraat gsi. Dr Pater Marian Herzog, dr Äisiidler Fäldbrediger, wo am Daag vorhär mit 400 Maa aagruckt isch, isch zrugg uf Äisiidle, zum dr Landsturm ufbiete und brobiere, d Drubbe, wo vom Brünigzug zrug cho si, zu de Höf z schicke. Dr Pater het denn bim Gfächt bi Schindellegi non e Rolle gspiilt.

Am 30. April häi Schwyzer, Glarner, Äisiidler, Märchler und die befreite Höf vo Pfäffike gege d Franzoose kämpft und häi sä zwäimol uf Richterswil zrugggworfe. Schliesslig isch s de Franzoose glunge, duurezbräch und si häi Rapperswil und d Höf bsetzt. D Schwyzer häi sich noch eme häisse und erbitterete Kampfe gege die groossi Übermacht müesse zruggzie. S Fäänli vo Äisiidle het am lengste stand ghalte, au wenn si sich nume drei Joorzäänt früener gegen d Herre in Schwyz (Äisiidler Handel 1764 - 67) erhoobe häi. Äbbe duusig Dooti si uf de Schlachtfälder glääge.

D Franzoose si bis uf Schindellegi und dr Feusisbärg vordrunge, häi s aber nonig gwogt, über e Etzelbass überezgoo. D Schwyzer häi do Glück gha, wil dr Bass in dr Nacht vom 30. April uf en 1. Mai umbsetzt bliibe isch.

D Folge

Noch em Gfächt bi Wollerau und dr Iinaam vo Rapperswil höi d Glarner, wo mit Schwyz verbündet gsi si, kapituliert. Am 1. Mai isch d Noochricht cho, ass Küssnacht gfalle sig. Zug het no vorhär kapituliert, so dass Schwyz jetz vom Norde und vom Weste us bedroot gsi isch. Am 2. Mai häi sich d Schwyzer im Gfächt bi Schindellegi müesse zruggzie und dä Daag isch eso an d Franzoose gange.

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Gefecht_bei_Wollerau“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.