Zum Inhalt springen

Waasebollwärk

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy


Usschnitt us dr Stadtaasicht vo Basel vom Matthäus Merian, 1642.[1] S Waasebollwärk isch dr rächteggigi Blatz an dr Üssere Stadtmuure rächts unde im Bild, wo zwäi Rampe uf en uufe gönge.
Dialäkt: Baseldütsch

S Waasebollwärk isch e früenöizitlige Basler Gschützstand für Kanone gsi und Däil vo dr Stadtbefestigung.

Im Joor 1531 het d Stadt Basel e Gebiet mit eme Gartehuus und ere Wiibrässi bim runde «Lueginsland»-Eggedurm am Spaalegraabe, wo mä von em us wit ins Elsass het chönne luege, für dr inneri Garde vo dr Breedigerchille im Vorstedtkwardier usduscht. Mä het denn uf däm Areal grad underhalb vom Petersblatz s Waasebollwärk baut,[2] wo men em au die Hoochi Schanze oder dr Hoochi Wall gsäit het.[3] Es het e rächteggige Grundriss gha und si Funkzioon isch s gsi, mit Kanone, wo me uf de Dürm nid het chönne ufstelle,[4] d Flanke vom Schbaaledoor z schütze. Noch dr Stadtaasicht vom Merian het s Blatz für e Batterii vo öbben eme Dotzed Kanone ghaa.

Uf em Hooche Wall, 1840er Joor, Gmäld vom Ludwig Adam Kelterborn.

Spööter isch grad undedraa, am Usgang vo dr Nöije Vorstadt, wo men ere früener d Pfaffevorstadt gsäit het und wo hüte d Hebelstrooss isch, non e Schanze entstande.[5] 1844 isch vor em Bollwärk dr brovisorisch Baanhoof vo dr Saint-Louis Iisebaanlinie baut worde. 1859 het d Stadt aagfange, d Stadtmuure abzbräche, aber s Waasebollwärk het mä lo si, wil s vilicht immer no e milidärische Wärt häig.[6]

Vo 1872 bis 1874 het mä denn uf em Areal vom Waasebollwärk s Bernoullianum baut, wo d Aastalt für Füsik, Chemii und Astronomii dehäi gsi isch.


  1. Uf dr Aasicht vom Merian vo 1642 gseet mä s Waasebollwärk, e lange rächteggige Blatz mit zwäi Uffaartsrampe, uf dr rächte Site näbe dr Windroose.
  2. Christian Wurstisen, Daniel Bruckner, Basler Chronik, Thurneysen, 1779, 4. Band, S. 156
  3. E. A. Meier, Basel einst und jetzt. Der Wandel des Basler Stadtbildes im Lauf der Zeit, Buchverlag Basler Zeitung, 1993, S.196
  4. Befestigungen im 16. Jahrhundert uf Basler Bauten, abgrüeft am 27.9.2012
  5. Basler Stadtbuch 1952, Helbing & Lichtenhahn, 1952, S.41
  6. Andreas Fischer; Mauern, Schanzen, Tore: Basels Befestigungen im Wandel der Zeit, Merian, Basel 2007, S. 75


Koordinate: 47° 33′ 37,8″ N, 7° 34′ 50,4″ O; CH1903: 610691 / 267763