Zum Inhalt springen

Szabolcs-Szatmár-Bereg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Szabolcs-Szatmár-Bereg
[[Datei:|100px]]
Komitatssitz Nyíregyháza
Flächi 5936,45 km² (6. Platz)
Ywohnerzahl 571'018 Ywohner (2008, 3. Platz)
Bevölkerigsdichti 96,1 Ywohner pro km²
Dialekt Nordostdialäkt (Északnyugati nyelvjárás)
ISO-3166-2-Abchürzig HU-SZ

Szabolcs-Szatmár-Bereg (Ussproch: [ˈsɒbolʧ ˌsɒtmaːr ˌbɛrɛg], dt. Komitat Sathmar-Berg) isch e Komitat im Nordoste vo Ungarn. Es gränzt im Nordoste an d'Ukraine, im Südoste an Rumänie, im Südweste an Hajdú-Bihar und im Norde an Borsod-Abaúj-Zemplén und d'Slowakei. De Komitatssitz isch Nyíregyháza.

Di topografische Eigeschafte vom Komitat sin verschyde; mer findet sowohl Flachland wie au Hügelland. Es losst sich in zwei Deil ydeile, nämlig d'Nyírség (de östligst Deil vo de Große Ungarische Diefebeni) und s Umland vo de obere Theiß (Felső-Tisza-vidék). Rund 78 Brozänt vo de Nyírség ghöre zu Szabolcs-Szatmár-Bereg; s ober Theiß-Land bstoht uss em ganze Rétköz und em Flachland vo Szatmár, sällem vo Bereg und vom Moor vo Ecsed, woby di letschte drei numme deilwis dezüeghöre. De höchst Punkt vom Komitat isch uff em Kazony-Berg (240 Meter).

S Chlima isch kontinäntal. De Winder isch do de chältscht vo de Große Ungarische Diefebeni.

De gröscht Fluss vom Komitat isch d'Theiß (ung. Tisza). Si chunnt z Tiszabecs uss de Ukraine uff Ungarn und verlosst Szabolcs-Szatmár-Bereg z Tiszadob. Witeri wichtigi Flüss sin d'Szamos, d'Túr, d'Kraszna und de Hauptkanal vo Lónya. Größeri stilli Gwässer sin d'Seee vo Nagyvadas (124 Hektar), dä vo Királytelek (23 ha), usserdem de Bujtos-tó und de Sóstó z Nyíregyháza.

In vyle Deil vom Komitat findet mer unberiehrti Natur; es chömme vyli sälteni Pflanze- und Dierarte vor.

S Komitat isch in sine hüttige Gränze als Folg vo de Komitatsreform entstande; friehner isch sy hüttigs Gebiet uss de historische Komitat (vármegyék) Szabolcs und Szatmár-Bereg bstande. Vo 1950 bis 1989 hät's Szabolcs-Szatmár gheiße.

D'Ywohner sin (vor allem in de 1950er-Johr) in sälli Deil vom Land abgwandert, wo d'Industry witer entwickelt gsi isch. S Hauptzyl isch s benochbert Borsod gsi; in de 1960er-Johr au Budapest. De Grund vo sälle Uswanderige isch gsi, dass vyli Agstellti z Szabolcs-Szatmár-Bereg kei Arbetsblatz meh gfunde hän.

E Großdeil vo de Bevölcherig isch reformiert (41 Brozänt). Usserdem git's vyli Katholike, wo mit 24 (römisch-katholisch) blus 18 Brozänt (griechisch-katholisch) di zweitgröschti Religion usmache. Vo de Jude, wo's do friehner emol gee hät, sin numme no wenigi übrig.

D'Innestadt vo Nyíregyháza
E Harangláb

S Komitat isch rych an Dänkmäler. E bsunderi Seheswürdigkeit vo de Region sin d'"Haranglábak" (chleineri Baute (hauptsächlig uss Holz) mit re Glocke dinne, lüeg Bild uff de linke Site), d'Chirch vo Csaroda uss em 13. Johrhundert und di reformierti Chirch vo Tákos.

Heilbäder git's z Nyíregyháza, z Fehérgyarmat und z Kisvárda.

Ungarndütschi Ortsnämme

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ungarndütschi Ortsnämme im Komitat Sathmar-Berg

  • Máthészalka - Salka
  • Zajta – Saiten
 Commons: Komitat Szabolcs-Szatmár-Bereg – Sammlig vo Multimediadateie


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Szabolcs-Szatmár-Bereg_megye“ vu de ungarische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.