Großi Ungarischi Diefebeni

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Di großi Ungarischi Diefebeni uff ungarischem Gebiet.

Di Großi Ungarischi Diefebeni (Ungarisch Alföld [ˈɒlføld]) isch e flachi Landschaft, wo sich vor allem über Ungarn, aber au über Kroatie, Rumänie, d'Slowakei, d'Ukraine und Serbie erstreckt.

Usdehnig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Z Ungarn längt di Großi Ungarischi Diefebeni vom Nördlige Ungarische Mittelgebirge bis zum Blattesee (Balaton) und umfasst au s Dransdanubisch Hügelland. Vom ukrainische Gebiet ghört numme d'Oblast Dranskarpatie im ungarisch-ukrainische Gränzgebiet dezüe. Z Rumänie gränzt d'Diefebeni im Oste an d'Karpate. Vo Serbie ghört d'Vojvodina dezüe; uff kroatischem Staatsgebiet litt numme e chleinere Deil vo de Große Ungarische Diefebeni.

Geografischi Eigeschafte[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D'Landschaft isch fast perfäkt flach, was s Werk vo de Flüss isch. De Bode isch in de Alföld rych an Löss und Sand. Zwei Kilometer vo Tiszasziget (in de Nöchi vo Szeged) litt de diefst Punkt vo de Pannonische Diefebeni, wo zämme mit Gyálarét wenigi Kilometer devo eweg de diefst Punkt vo Ungarn isch und 75,8 Meter über em Meerspiegel isch.

Es git keini wichtigere See (de gröscht See isch de Tisza-tó). Di wichtigste Fließgwässer vo de Große Ungarische Diefebeni sin d'Donau und d'Theiß.

De Bode isch arm an Bodeschätz. Bi Hévíz, Zala, wird aber Erdöl gwunne, wo 90 Brozänt vom Bedarf vo Ungarn däckt.

Flora und Fauna[ändere | Quälltäxt bearbeite]

In de Große Ungarische Diefebeni chömme verschydeni sälteni Pflanze- und Dierarte vor. Under de Dier handelt's sich vor allem um Vögel, Reptilie und Amphibie. D'Großdrappe isch de gröscht Vogel vo Europa; si isch in de Steppe, wo weniger stark bevölkert sin, z finde. In höchere Lage findet mer usserdem Moorfrösch und Schlingnattere.

D'Landwirtschaft broduziert vor allem Weize, Mais, Sunneblüeme und Herdöpfel.

In de einzelne Länder[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ungarn[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De Nationalpark z Hortobágy
E Ziehbrunne in de Hortobágy-Puszta

Ungfähr 52'000 Quadratkilometer vo Ungarn ghöre zu de Große Ungarische Diefebeni; dodemit macht si 56 Brozänt devo us und isch di gröschti ungarischi Landschaft. Si gränzt im Norde vo Ungarn an s Nördlig Ungarisch Mittelgebirge und im Weste an s Dransdanubisch Hügelland wie au an s Dransdanubisch Mittelgebirge. Si wird in e nördlige und e südlige Deil glydert.

De höchst Punkt vo de Diefebeni isch z Hoportyó, Szabolcs-Szatmár-Bereg, uff 183 Meter über em Meerspiegel. De diefst Punkt isch in de Nöchi vo Tiszasziget, Csongrád, uff 75 Meter.

Di gröste ungarische Städt uff em Gebiet vo de Diefebeni sin Debrecen, Szeged und Nyíregyhaza. Uff de Landschaft ihrem Gebiet liige usserdem Deile vo de Nationalparks vo Hartogágy und Kiskunság.

Slowakei[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De slowakisch Deil vo de Diefebeni stellt s Flachland vo Zemplén dar. De slowakisch Name isch Východoslovenská nížina oder Potiská nížina.

Ukraine[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De ukrainisch Deil isch s Dranskarpatisch Diefland (Zakarpatska nizovina).

Rumänie[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De rumänisch Deil bstoht uss Câmpia Someşului, Crişana und Câmpia Timişului. Oft werre au d'Nordostkarpate, s Apuseni-Gebirge und s Banater Bergland dezüezällt, wo friehner zum Ungarische Chönigrych ghört hän, jetz aber rumänisch sin.

Serbie[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De Großdeil vo de serbische Große Ungarische Diefebeni erstreckt sich über d'Vojvodina. Er bstoht uss de Landschafte Bačka, Banat und Srem.

Kroatie[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uff kroatischem Gebiet ghöre d'Landschafte Baranja (südlig vom ungarische Komitat Baranya und Slavonska ravnica mit Srijem zu de Diefebeni.


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Alföld“ vu de ungarische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.