Padua
| Padua | ||
|---|---|---|
|
| |
| Staat: | Italie | |
| Region: | Venetien | |
| Provinz: | Padua (PD) | |
| Lokale Name: | Pàdo(v)a | |
| Koordinate: | 45° 24′ N, 11° 52′ O | |
| Hechi: | 12 m s.l.m. | |
| Flechi: | 92 km² | |
| Yywohner: | 206.651 (31. Dez. 2022)[1] | |
| Bevelkerigsdichti: | 2246 Yyw./km² | |
| Poschtleitzahl: | 35100 | |
| Vorwahl: | +39 (0)49 | |
| ISTAT-Nummer: | 028060 | |
| Demonym: | Padovani oder Patavini | |
| Schutzpatron: | Antonius von Padua | |
| Website: | padova.it | |
Padua isch e grossi Stadt z Italie und d Hauptstadt vo dr Provinz Padua i dr Region Venezie.
dr Ortsname
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Name Padua chunt vom latynische Patavium. Dä Name mues uralt sy, wemme dänkt, ass d Stadt scho ane 1185 vor Chrischtus gründet worden isch, wie dr Vergil prichtet. Im Name chönt d Wurzle pat- dinn sy, wo uf es indoeuropäischs Wort zrugggoot und wo dr Name vom Fluss Po, wo uf latynisch Padus gheisse het, drus worde isch. Vo dr römische Form vom Name Patavium här chame anää, ass dozmol verschideni chlyneri Ortschafte zu einere zämetoo worde sind.
Padua i dr Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Stadt Padua chunt i verschidene Wärch vo dr Literatur vor:
- William Shakespeare: Dr Widerspenstigen Zähmung
- Bertolt Brecht: Leben des Galilei
- Theodor Fontane: Effi Briest
- Johann Wolfgang von Goethe: Faust
- Goethe: Italienische Reise. Auch ich bin in Arkadien
- Wilhelm Busch: Der heilige Antonius von Padua
Geografy
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Stadt Padua lyt am Rand vo dr Poebeni, öpe drissg Kilometer vo Venedig wägg. Dr Bode vom Stadtgebiet bestoot houptsächlech us Sand und Leem; es isch Land, wo d Flüss vo de Alpe während langer Zyt id Ebeni procht hend. Am nördleche Rand vo dr Stadt isch dr Fluss Brenta, uf dr Südsyte dr Bacchiglione; und zwüschetdrinn het’s chlyneri Gwässer und Kanääl. A de Bech sind alti Müline gstande, und uf em Wasser chamer mit chlyne Schiff bis i d Lagune vo Venedig fahre. Und drzue sind deil Kanääl au als Wassergrääbe vor de Stadtmuure gmacht worde. S flache Land bi Padua het i dr Gschicht immer wider under schwäre Überschwemmige glitte.
D Kanääl heisse Canale di Battaglia, Canale Scaricatore, Tronco Maestro, Naviglio Interno, Canale Piovego und Canale Brentella.
D Stadt Padua het grossi und schöni Grüenflechene; ane 2006 het si dr erscht Pryys La città per il verde übercho. Dr Botanisch Garte vo dr Universität vo Padua isch ane 1545 als grosse, offizielle Pflanzblätz vo Heilchrüüter gründet worde; er zelt zum UNESCO-Wälterb.[2]
Im Südweschte vo Padua isch dr Regional Naturpark vo de Euganeische Höger.
D Stadt isch i sächs Kwartier ydeilt:
- s Kwartier Centro, mit föif Bezirk
- s Kwartier Nord, mit fier Bezirk
- s Kwartier Est, mit ölf Bezirk
- s Kwartier Sud-Est, mit sibe Bezirk
- s Kwartier Sud-Ovest, mit föif Bezirk
- s Kwartier Ovest, mit acht Bezirk
Vercheer
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Padua het en Flugplatz mit em Name Aeroporto Civile di Padova "Gino Allegri" und em IATA-Chürzel QPA. Rings um d Stadt goot d Kreisautobaan Grande Raccordo Anulare di Padova, wo d Lengi vo drissg Kilometer het, und im Oschte lauft no en zwöite Autobaanring deils um d Agglomerazion. Bi Padua träffe sech die grosse iteliänische Autobaane A4 (au d E70), wo vo Mailand uff Venedig goot, und A13 vo Bologna uff Padua. Die beide grosse Stroosse träffe sech a dr komplizierte Verzweigig Padua Oscht. Wie en Stärn laufe d Hauptstroosse vo dr Region sid alter Zyt vo Padua in alli Richtige, uf Chioggia am Meer, uf Treviso, uf Bassano del Grappa, uf Vicenza und gäge Süde uf Ferrara, wo am Po lyt.
D Stadt het sächs grossi Baanhööf. Dr Hauptbaanhof lyt uf dr Nordsyte vom Stadtzäntrum. Ei Kilometer weschtlech drvo isch s Chrüüz vo de Baanlinie; mit dr Ysebaan chunt me vo dört us au uf Vicenza und Ferrara, zum Vercheerschnotepunkt vo Castelfranco Veneto und uf Venedig.
In dr Stadt faare d Tram vo de Tranvia di Padova und Stadtbüs. S Tram, wo im 2007, noch johrelangem Underbruch, sin Betriib wider ufgnoo hät, isch es «Pneu-Tram» mit em System „Translohr“. Es hät zur Liniefüerig nume ai Schine i de Mitti vom Trasse, s Gwicht wörd lings und rächts uf normale Pneu abgfäderet. Uf ere Strecki vo öpe 600 Meter, bim Platz Prato della Valle vebii, gits kä Oberlaitig und s Tram fahrt mit Strom us ere Battrii.
Bevölkerig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Padua het me als 200'000 Ywooner.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Do, wo hütt s Stadtzäntrum isch, het me Räschte vo Sidlige us em Ändi vom zwöite Joortusig vor Chrischtus gfunde. Die römischi Stadt isch im ene Boge vo dr Brenta glääge. Ane 302 vor üsere Zyträchnig isch Patavium vo de Spartaner agriffe worde. 226 händ sech d Pataver mid de Röömer verbündet, zum sech gäge d Gallier z weere. Ane 49 vor Chrischtus isch Patavium es röömischs municipium worde. Padua isch es Zäntrum im römische Stroossenetz gsi. Dr Historiker Titus Livius isch ane 59 vor Chrischtus z Patavium uf d Wält cho.
Im föifte Joorhundert hend d Hunne s Land am Po verwüschtet, und ane 601 isch Patavium vo de Langobarde eroberet worde.
Ane 1222 isch d Uni vo Padua gründet worde, wo eini vo de eltischte vo dr Wält isch. Vo 1315 bis 1405 het i dr Stadt s Regimänt vo dr Familie Da Carrara duuret. Denn het d Stadt Venedig d Nochberstadt Padua eroberet und zu irem Territorium gschlage. Venedig het rings um d Stadt Padua e grosszügigi und starchi Stadtmuur mit runde und eggige Baschtione lo boue.
I dr erschte Helfti vom 19. Joorhundert isch Padua e Stadt vo dr Habsburgermonarchy gsi, und 1866 het si ghulfe s Land Italie ufzboue.
d città del Santo
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Padua het dr Zuename città del Santo, wil do dr portugysisch Franziskaner Antonius vo Padua gläbt het und ane 1231 gstorben isch. Dä erfolgrych Wanderprediger isch scho ane 1232 vom Papscht heiliggsproche worde. Sini Relikwie wärde i dr romanische Chile Basilica di Sant’Antonio zeigt und vereert, wo eine vo de grosse chrischtleche Wallfahrtsoort isch. Dr Antonius isch au eine vo de Schutzpatron vo dr Stadt Padua, zäme mit dr Giustina, em Prosdokimus, wo im erschte Joorhundert dr erscht Bischof vo Padua söll gsi sy, und em heilige Daniel.
_-_BEIC_6342684.jpg)
am Südoschtendi vom Prato della Valle
Sache zum Aluege
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Deil vo de Stadtmuure usem Middelalter
- dr gross Ring vo Stadtmuure usem 16. Joorhundert mit eggige und runde Baschtione und Wassergräbe[3]
- d Stadtoor usem 16. Joorhundert: Porta Savonarola, Porta San Giovanni, Porta Liviana, Porta Portello, Porta Santa Croce
- di römischi Brugg Ponte di San Lorenzo
- di römischi Brugg Ponte Molino
- di römischi Brugg Ponte Altinate
- di römischi Brugg Ponte Corvo
- d Ruine vom römische Spiilplatz
- s Grab vo de Antenoer
- s Stadthuus
- d Loube, tekti Fuesswääg under de Hüüser, öppe 25 Kilometer läng
- d Basilika vom Heilige Antonius
- d Chile vom Albert em Grosse
- d Chile Sant'Andrea
- d Chile degli Scrovegni
- d Chile Sant'Antonio di Vienna
- d Chile Beato Antonio Pellegrino
- d Chile San Benedetto Novello
- d Chile San Benedetto Vecchio
- d Chile Basilica del Carmine
- d Chile Santa Caterina
- d Chile San Clemente
- d Chile Santa Croce
- d Chile San Daniele
- d Chile delle Dimesse
- dr Dom vo Padua Basilica Cattedrale di Santa Maria Assunta
- d Chile Beata Elena
- d Chile degli Eremitani
- d Chile San Bonaventura delle Eremite
- d Chile San Fermo
- d Chile San Francesco Grande
- d Chile San Gaetano
- d Chile San Giorgio
- d Chile Battistero di Padova
- d Chile San Giovanni Battista alle Navi
- d Chile Santa Giustina
- d Chile dell'Immacolata
- d Chile Santuario di San Leopoldo Mandic
- d Chile San Luca Evangelista
- d Chile Santa Lucia
- d Chile Santa Margherita
- d Chile Santa Maria della Neve
- d Chile Santa Maria dei Servi
- d Chile di Santa Maria della Stua
- d Chile San Massimo
- d Chile San Michele
- d Chile San Nicolò
- d Chile Ognissanti
- d Chile San Pietro Apostolo
- d Chile San Prosdocimo
- d Chile della Salute
- d Chile Santa Maria in Vanzo
- d Chile Santa Maria dei Servi
- d Chile Santa Sofia
- d Chile San Tomaso Cantuariense
- d Chile Santa Maria del Torresino
- drzue git’s no zää anderi ehemoligi Chilegebäude, wo entweit worde sind
- d Synagooge
- s Café Pedrocchi
- d Loggia vo de Carrara
- d Loggia Odeo Cornaro, es Theatergebäude usem 16. Joorhundert
- dr Palascht del Bo
- dr Uuredurm
- dr Palascht Liviano
- dr Palascht del Monte di Pietà Nuovo
- di nöigootisch Loggia Amulea
- dr Platz Prato della Valle, wo dr gröscht Stadtplatz vo Italie isch
- dr Palascht Angeli
- dr Palascht Zuckermann, mit eme Deil vom Stadtmuseum
- dr Palascht Zabarella
- dr Palascht Cavalli alle Porte Contarine
- dr Palascht Mocenigo, wo uff de Muure vo dr altchrischtleche Chile Sant’Eufemia stoot
- s Stadtmuseum im ehemolige Chlooschter vo de Augustinereremite
- s Museum vom Heilige Antonius
- s Museum vom Risorgimento
- s Museum vom Bischtum Padua
- s Museum vo dr Technik Belzoni-Boaga
- s Medizinmuseum im Spital San Francesco Grande
- s Wüsseschaftsmuseum vom Departemänt Galileo Galilei vo dr Uni Padua
- s anatomische Theater
- s Stadttheater Giuseppe Verdi, wo 1751 uufggange isch
- d Evänthalle Gran Teatro Geox, bout ane 2009
Sport
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Padua het föif grossi Sportplätz, e Rossrönnbaan, es Velodrom und sächs anderi grossi Sportyrichtige.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Padua – Sammlig vo MultimediadateieFuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
- ↑ Website vom botanische Garte vo Padua. Archiviert vom Original am 8. April 2018; abgruefen am 12. April 2018.
- ↑ Website über d Befeschtigung vo Padua usem 16. Joohrundert. Archiviert vom Original am 23. März 2019; abgruefen am 12. April 2018.