Zum Inhalt springen

Nej-Ulm

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy


Wappa Deitschlandkart
Wappa vo de Stadt Neu-Ulm
Neu-Ulm
Deutschlandkarte, Position vo de Stadt Neu-Ulm hervorghobe
Koordinate: 48° 24′ N, 10° 0′ O
Basisdata
Dialekt: Alemannisch
Hauptvariante: Schwebisch
Regionalvariante: Oschtschwebisch
Bundesland: Bayern
Regierongsbezirk: Schwobe
Landkroes: Nei-Ulm
Heh: 471 m i. NHN
Fläch: 80,5 km²
Eiwohner:

61.043 (31. Dez. 2022)[1]

Bevelkerongsdicht: 758 Eiwohner je km²
Boschtloetzahle: 89231–89233
Vorwahlen: 0731, 07307, 07308
Kfz-Kennzoeche: NU
Gmoedsschlissel: 09 7 75 135
Stadtgliderong: 12 Stadtdeil
Adress vo dr
Stadtverwaltong:
Augsburger Straße 15
89231 Neu-Ulm
Webpräsenz: www.neu-ulm.de
Oberburgermeischter: Gerold Noerenberg (CSU)
Lag vo de Stadt Neu-Ulm em Landkroes Nei-Ulm
KarteBaden-WürttembergLandkreis Dillingen an der DonauLandkreis GünzburgLandkreis UnterallgäuAuwald (gemeindefreies Gebiet)Oberroggenburger WaldStoffenrieder ForstUnterroggenburger WaldAltenstadt (Iller)BellenbergBuch (Schwaben)ElchingenHolzheim (bei Neu-Ulm)IllertissenKellmünz an der IllerNersingenNeu-UlmOberrothOsterbergPfaffenhofen an der RothRoggenburg (Bayern)Senden (Bayern)UnterrothVöhringen (Iller)Weißenhorn
Karte

Nej-Ulm isch e Großi Chreisstadt un Verwaltigssitz vum Landchreis Nej-Ulm im bayrische Regierigsbezirk Schwobe. Die Hochschuelstadt lyt an dr Weschtgränze vu Bayern an dr Duene – wysewyy vu dr Großstadt Ulm z Bade-Wirttebärg, wu dur s Ulmer Minschter bekannt isch. Nej-Ulm isch no Augschburg un Kempte di drittgrescht Stadt vu Bayrisch-Schwobe.

Hite isch Nej-Ulm eis vu 23 Oberzäntre vu Bayern un bildet mit Ulm zämme en Doppelzäntrum iber d Ländergränze ewäg mit insgsamt 170.000 Mänsche. Syt em Abzug vu dr US-Armee anne 1991 isch die 50.000-Yywohner-Stadt in eme schnälle stedteböulige Wandel, wu dur verschideni Großprojäkt wie em Umböu vum Bahnareal (Stichwort: Neu-Ulm 21) oder au d Landesgarteschau 2008 bregt isch.

Iberblick zue dr Stadtentwicklig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wu Ulm 1810 zum Chenigryych Wirttebärg chuu isch, sin d Sidlige, wu rächts (sideschtlig) vu dr Duene gläge sin, bi Bayern blibe. Si hän sich weidli entwicklet, vor allem dur dr anne 1841 bschlosse Böu vu dr Bundesfeschtig Ulm, un isch 1853 an d Bahnlinie uf Augschburg aagschlosse wore. Unter em Chenig Ludwig II. isch Nej-Ulm 1869 zur Stadt ghobe wore un het e Garnison iberchuu, wu zytwyys bis zue 2.500 Mann stark gsi isch. Wu sälli noch em 1. Weltchrieg ufglest woren isch, het d Stadt erfolgryych gege dr Abschwung kämpft un isch ab 1925 dur Bedribsaasidlige langsam zuen eme Zäntrum vu dr Induschtrii wore. D Grundlag doderfir isch d Wasserversorgig gsi, wu anne 1900 mit em markante Wasserdurm gsicheret woren isch, un s Durbräche vu dr Feschtigsmuure anne 1906. Im Ramme vu dr bayrische Gebietsreform 1972 isch Nej-Ulm, wu bis dert chreisfrej gsi isch, in dr Landchreis Nej-Ulm yyglideret un zuen ere Große Chreisstadt wore

Lag zwische Ulm un em Landchreis

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S hitig Nej-Ulm isch doderdur bregt, ass es usser em Innestadt-Beraich no elf wyteri Stadtdeil git, wu in dr Hauptsach erscht im letschte Drittel vum 20. Johrhundert zue dr Stadt yygmeindet wore sin. Vil Biet sin vum Karakter här no ender ländli, fascht derfli bregt. D Nechi zue dr Großstadt Ulm losst als emol d Frog ufchuu, eb d Stadt Nej-Ulm sich iberhaupt cha behaupte näbe Ulm, wänn s um d Finanzierig vum ÖPNV, vu dr Energii- un Wasserversorgig oder vu dr Kultur goht.

Flechinestatischtik un Stadtgliderig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Stadtflechi umfasst 8097 Hektar, dodervu sin 1124 Hektar Waldflechi, 4485 Hektar diene dr Landwirtschaft. Nej-Ulm het 259 Hektar Wasserflechi un 148 Hektar Erholigsflechine, sunschtigi Flechine umfasse 13.757 Hektar. Zue Nej-Ulm ghere nyyn ehmoligi Katastralgmeine. Mit em Stand vum 25. Augschte 2000 sin 620 Stroßenämme verzeichnet gsi un 21.725 Gwaanstuck.

Nej-Ulm het näbe dr Innestadt 13 Stadtdeil:

  • Burlafenge
  • Finnenge
  • Gerlehofe
  • Hause
  • Holzschwang
  • Jedelhause
  • Ludwigsfeld
  • Offehause
  • Pfuel
  • Reitti
  • Schwaighofe
  • Stoene
  • Wiley
Johr 1840 1871 1900 1925 1939
Eiwohner 3338 8708 13101 16188 19946
Johr 1950 1961 1970 1987 2011
Eiwohner 24015 35455 41766 44438 52706

Dr Ausländeraadoel isch 2011 bei 10,8 % gleäge.

51,3 % vo dr Eiwohner send em Johr 1987 remisch-katholisch gweä, 34,6 % evangelisch.

Nei-Ulm ghert zua koenere Verwaltonsgmoeshaft. Dr Oberbirgermoeschter vo Nei-Ulm ischt dr Gerold Noerenberg .

Ergebnis vo dr Landdagswahla seit 1986:

Johr CSU SPD FW Griane FDP Sonschtige
1986 49,4 % 34,3 % - 9,1 % 4,5 % 2,7 %
1990 47,3 % 34,9 % - 5,8 % 6,1 % 5,9 %
1994 46,3 % 33,2 % - 8,2 % 3,8 % 8,5 %
1998 46,9 % 31,7 % 2,2 % 9,7 % 2,6 % 6,9 %
2003 56,1 % 25,7 % 2,5 % 9,6 % 3,3 % 2,8 %
2008 47,6 % 19,4 % 5,6 % 9,7 % 8 % 9,7 %
2013 43,3 % 25,6 % 5,5 % 10,7 % 4,4 % 10,5 %

Dr Dialekt vo Nei-Ulm ghert zom Schwäbisch.

  • Stadt Neu-Ulm (Hrsg.): Neu-Ulm. 100 Jahre junge Stadt. 1869–1969. Neu-Ulm 1969, (Festschrift zum Stadtjubiläum).
  • Stadt Neu-Ulm (Hrsg.): Neu-Ulm. Augenblicke aus dem Leben einer Stadt. Kulturamt Stadt Neu-Ulm, Neu-Ulm 1984, ISBN 3-9800911-0-4.
  • Herbert Birkenfeld (Hrsg.): Ulmer Geographische Hefte 6: Neu-Ulm erkunden… – Geographischer Wegweiser durch Stadt und Landschaft. Selbstverlag, Ulm 1989, ISBN 3-88360-086-5.
  • Barbara Treu (Hrsg.): Stadt Neu-Ulm 1869 bis 1994. Texte und Bilder zur Geschichte. Aus Anlass des 125-jährigen Jubiläums der Erhebung zur Stadt. (= Dokumentationen des Stadtarchivs Neu-Ulm; Band 6). Stadtarchiv, Neu-Ulm 1994.
  • Stadt Neu-Ulm (Hrsg.): Neu-Ulm 21. Eine Vision wird real. Dokumentation der Bahntieferlegung in Neu-Ulm zwischen 2003 und 2008. Ebner Verlag, Ulm 2008, ISBN 978-3-87188-095-7.
 Commons: Neu-Ulm – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Genesis Online-Datenbank des Bayerischen Landesamtes für Statistik Tabelle 12411-003r Fortschreibung des Bevölkerungsstandes: Gemeinden, Stichtag (Einwohnerzahlen auf Grundlage des Zensus 2011).


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Neu-Ulm“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.