Nesslau-Chrummenau

Nesslau-Krummenau
S Wappe vo Nesslau-Krummenau
Basisdatä
Staat:	Schwiiz
Kanton:	St. Galle (SG)
Wahlchrais:	Toggeborgw
Gmeind	Nesslau SG
PLZ	9643 Krummenau 9650 Dicken (Nesslau) 9650 Nesslau 9651 Ennetbühl 9651 Rietbad 9652 Neu St. Johann
Koordinate:	733391 / 23194947.2259.200004759
Höchi:	759 m ü. M.
Flächi:	80,63 km²
Iiwohner:	3320 (31. Dezämber 2011)
Charte
Charte vo Nesslau-Krummenau www

Nesslau-Chrummenau isch vom 1. Jänner 2005 bis Endi 2012 ä politischi Gmeind vom Kanton San Gallä i dä Schwiz gsi.

Politik

D Gmeind im obärä Toggäburg isch am 1. Januar 2005 us dä Gmeindä Nesslau (Poschtleitzahl 9650) und Chrummenau, wo d Dörfer Chrummenau (Poschtleitzahl 9643), Neu St. Johann (Poschtleitzahl 9652) und Ennätbüäl (Poschtleitzahl 9651) dezoghört hend, entschtandä. Ä witäri Fusion met dä Gmeind Stäi isch uf de 1. Januar 2013 plant worde. Di nöi Gmeind heisst wider Nesslau.

Met 80,63 km² isch Nesslau-Chrummenau di flächämässig drettgröscht Gmeind im Kanton San Gallä worde. Am 31. Dezember 2004 het Nesslau ä Flächi vo 38,18 km² und än Iwohnärzahl vo 1'965 gha, Chrummenau dägegä nä Flächi vo 42,28 km² und 1'493 Iwohnär.

Gmeindspräsident isch dä Rolf Huber wordä, wo voher Gmeindspräsident vo Nesslau gsi isch. Dä ehemolig Gmeindspräsident vo Chrummenau, dä Reinhard Kobelt, isch nümä zo dä Wahl atretä.

S nöi Wappä vo 2005 zeigt zwäi silbrigi Welläbälchän of blauäm Grund, wo fö d Flüss Thur und Lutere stönd. Di bäidä goldigä Stern stönd fö di ehemoligä Gmeindä.

Geographii

D Dörfer Nesslau, Neu St. Johann und Chrummenau ligä im obärä Thurtal und Ennetbühl im Lutärätal a dä Schwägalp-Passstross. D Gmeind Nesslau-Chrummenau isch äini vo insgesamt viär Gmeindä, wo sich dä Gipfäl vom gröschtä Nagälfluäberg vo Europa, äm Speer (1'950 m) täilät. Zodem ghört nä nän Täil vom Alpstein. S Gmeindsgebiät erschtreckt sich öschtlech bis zor Passhöchi vo dä Schwägalp, wo d Grenzä zom Appäzellärland bildet. Dä höchscht Berg, wo ganz of äm Gmeindsgebiät lit, isch met 2'158 m d Silbrplattä i dä nöchi vom Säntis. Markant sichtbar sind au d Churfirschtä, wo abr zo dä Gmeind Alt St. Johann ghörät. I dä Nöchi vom Dorf Chrummenau lit d Talstation vo dä Wolzenalp-Bahnä, wo of d Wolzenalp und zom glichnamigä Schi- und Wandärgebiät füärät. D Gmeind werd dör d Bahnliniä vo dä Schwizärischä Südoschtbahn met Wattwil verbundä. Vo Nesslau füärät Poschtautoliniä noch Wildhus—Buchs und öbr d Schwägalp of Urnäsch is Appezällerland.

Gschicht

Ab äm 12. Johrhundärt isch s Gebiät vo dä Grafä vo Toggäburg und dä Fürstabtei San Gallä kolonisiert. Us äm 13. Johrhundärt stammät di erschtän urkundlichän Erwähnigä vom änä Hof namens Nesselove und ämä Guet namens Crummenouve. Im 16. Johrhundärt het sich dä Marktfleckä Sidwald als bedütändä Vech- und Warämart agfangän entwicklä. Noch äm Brand und dä Zerschtörig vom Chloschtär St. Johann im hütigän Alt St. Johann het mä 1626 met äm Bau von ärä nöiä Chloschtäralag bi Sidwald agfangä, wo sit do Neu St. Johann heisst. Dör d Säkularisation vo dä Fürschtabtei San Gallän isch s Chloschtär zor Pfarrei wordä. Än Teil vo där Aalag diänt hüt as heilpädagogischs Zentrum Johanneum, won ono zom gröschtän Arbeitgeber vo dä Gmeind wordän isch.

D Reformation het 1524 z Chrummenau und 1528 z Nesslau agfangä. D Gmeindä sind bis 1806 paritätisch blebä; nochänä sind dör d Gründung vo dä katholischä Pfarrei Neu St. Johann di katholisch und di reformiertä Cherchgmeindä trennt wordä. Noch dä Gründig vom Kanton San Gallä sind 1803 di politischä Gmeindä Chrummenau und Nesslau gründät wordä. Nesslau isch vo 1831 bis zo där Ifüärig vo dä Wahlchreis (2002) Hauptort vom Bezirk Obärtoggäburg gsi.

Nebscht dr bis hüt bedütändä Landwertschaft isch scho im Metlaltär d Schweflquellä Rietbad bi Ennätbüäl bekannt gsi und es isch än bescheidänä Kurtourismus entstandä. 1857 hend d Brüädär Emil und Gustav Gnipper z Neusantjohann äs Textilundärnemä gründät, wo spötär vo dä Familiä Meyer-Mayor öbärno wordän isch und bis hüt existiert. Nebscht dem het bis zom Erschtä Weltchriäg s Stickäreigwerb blüät. Hüt isch d Altherr Nutzfahrzeuge AG äin vo dä gröschtän Arbeitsgeber vo dä Gmeind.

Im Johr 1912 isch d Bahnliniä vo Ebnat-Kappel of Chrummenau und Nesslau-Neu St. Johann eröffnät wordä. 1919 isch d Rössliposcht vo Nesslau of Wildhaus met Poschtautos ersetzt wordä. Där Endbahnhof Nesslau-Neu St. Johann isch so zomänä bedütändä Warän- und Personänumschlagplatz wordän und dä Tourismus im Obrtoggäburg het än Ufschwung erlebt. Im 19. Johrhundärt hets väschidäni Projekt ge, d Gleis bis of Buchs odr as Zahradbahn öber Undrwassär of dä Säntisgipfäl fort zsetzen, wo abr nöd realisiärt wordä sind.

I dä Metti vom 19. Johrhundärt sind z Neu St. Johann wegäm Gesetz zur Bekämpfung der Heimatlosigkeit jenischi Familiän ibürgärät wordä. Im Johr 1947 hets z Stäi än schlimmä Dorfbrand ge, wo au Hüsär of Nesslauer Gmeindsgebiät zerstört het, wil dä Föh blossän, und so s Für i d Laad trebä het.

Bilder

• 
  s Dorf Chrummenau
• 
  Panorama Nesslau-Chrummenau
• 
  di reformiärt Cherchä vo Nesslau
• 
  de Ortsteil Nesslau
• 
  d Ennätbüälär Cherchä

Literatur

• Hans Büchler: Krummenau. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Hans Büchler: Nesslau. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• H. Büchler: Das Toggenburg in alten Ansichten vom 17. bis 19. Jahrhundert. 1975.
• W. Vogler: Das Kloster St. Johann im Thurtal. 1985.

Weblink

 Commons: Nesslau-Chrummenau – Sammlig vo Multimediadateie

• Offizielli Website vo de neue Gmaind Nesslau