Lukmanierpass
| Lukmanierpass | |||
|---|---|---|---|
 Hospiz mit em Sontga Maria–See | |||
| Himmelsrichtig | Norde | Süde | |
| Passhöchi | 1'916 m ü. M. | ||
| Kanton | Graubünde | Tessin | |
| Wasserscheide | Medelser Rhy → Vorderrhy | Brenno → Ticino → Po | |
| Daalort | Disentis | Biasca | |
| Usbau | Strooss | ||
| Baut | 1877 | ||
| Profil | |||
| Ø-Stiigig | 3,7 % (784 m / 21,2 km) | 4 % (1613 m / 40,8 km) | |
| Max. Stiigig | 9 % | 9 % | |
| Karte | |||
| |||
| Koordinate | 704443 / 157739 | ||
Dr Lukmanierpass, wo uf italienisch Passo del Lucomagno und uf rätoromanisch Pass dil Lucmagn heisst, isch e Bärgpass i de Alpe zwüsche de Kantöön Graubünde und Tessin.
Geografy
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Rampe us de Tääler uf d Passhöchi sind uf dr Püntner Syte i dr Gmeind Medels und uf dr Tessiner Syte i dr Gmeind Blenio. D Passhöchi isch uf 1916 Meter über Meer, de Kulminazionspunkt, wäg em Stausee, nördlich vo de Kantonsgränze uf 1972 m.
A dr Linie vo de Tääler, wo d Passtrooss durelauft, isch d Gränze zwüsche de Bärge vom Gotthardmassyv und dene vo de Adulaalpe.
Über dä Pass goot d Lukmanierleitig.
wohär dr Name chunt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Bärgname Lukmanier chunt vom latynische lucus magnus, was uf Düütsch «grosse Wald» bedütet.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Wo im 8. Joorhundertso s Chlooschter Disentis ggründet worden isch, het dr Vercheer übere Pass meh Bedütig übercho. Ane 965 isch dr Kaiser Otto dr Gross übere Lukmanier uf Italie ggange; das isch die erschti Reis übere Pass, wo me e sicheri gschichtlechi Kwele drvo het. 1374 het s Chlooschter am Pass obe es Hoschpyz ygrichtet. Ganz oben uf em Bärg isch vo alters här es Chrüz gstande, wo s Zeiche gsi isch, wie wyt d Herrschaft vom Apt vo Disentis ggange isch.[1]
I de 1870er Joore isch e nöji Fahrstrooss entstande, wo die beide Kantöön i dr Zyt vo 1950 bis 1972 verbesseret hend.
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Iso Müller: Der Lukmanier als Disentiser Klosterpass im 12./13. Jahrhundert. In: Bünderisches Monatsblatt. Zeitschrift für bündnerische Geschichte, Landes- und Volkskunde 1934, S. 1–17.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Lukmanierpass – Sammlig vo Multimediadateie- Sonia Fiorini: Lukmanierpass. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Iso Müller: Der Lukmanier als Disentiser Klosterpass im 12./13. Jahrhundert. In: Bünderisches Monatsblatt. Zeitschrift für bündnerische Geschichte, Landes- und Volkskunde 1934, S. 12.
