Chraftwärch Albrugg-Dogèrè

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Kraftwerk Albbruck-Dogern
S Maschinnèhuus vum Rhychraftwärch Albrugg-Dogèrè
S Maschinnèhuus vum Rhychraftwärch Albrugg-Dogèrè
S Maschinnèhuus vum Rhychraftwärch Albrugg-Dogèrè
Laag
Kraftwerk Albbruck-Dogern (Deutschland)
Kraftwerk Albbruck-Dogern (Deutschland)
Kraftwerk Albbruck-Dogern
Kraftwerk Albbruck-Dogern
Koordinate 47° 35′ 8″ N, 8° 7′ 59″ OKoordinate: 47° 35′ 8″ N, 8° 7′ 59″ O
Land Schwiz, Dütschland
Ort Albrugg, Dogèrè, Leibschtadt
Gwässer Hochrhy
f1
Kraftwärk
Eigedümer Rhychraftwärch Albrugg-Dogèrè AG (RADAG)
Bauzit 1930–1933
Betribaafang 1933 (Turbinè im Maschinnèhuus)
2009 (Weerchraftwärch)
Technik
Èngpassleischtig 108 Megawatt
Uusbaudurrèfluss 1060 m³/s
Regelarbetsvomögè 650 Millione kWh/Johr
Turbinè 3 Kaplan-Turbinè
1 Roor-Turbinè
Suschtiges
Websitè www.radag.de


S Chraftwärch Albrugg-Dogèrè isch è Laufwasserchraftwärch am Hochrhy. Es isch zwǜschè Auguscht 1930 un Septembèr 1933 baut worrè. D Bauleitig für Hoch- un Dǜ!fbauarbetè unterligèd im Ingenieurbüro vom Heinrich Eduard Gruner, d Bauleitig für dè elegtrischè Deil isch vo dè Rheinisch-weschtfälischè Elegtrizidätswärch AG (RWE) durrègfüürt worrè. S Maschinnèhuus stòt uff èm Gebièt vo dè dütschè Gmeind Albrugg, s Weer uff èm Gebièt vo dè dütschè Gmeind Dogèrè un dè schwizer Gmeind Leibschtadt. Uff schwizer Sitè stòt s Weerchraftwärch, wo am 4. Dezembèr 2009 in Bedryb gnõ worrè isch. Übber s Weer füürt èn Fuèßwäg.

S Stauweer vum Rhychraftwärch Albrugg-Dogèrè

S Stauweer lyt öppè 700 Meter obberhalb vo dè Baanschtation Leibschtadt, wo sich früèner dè Rhy deilt hèt un um è Auinslè ummègangè isch. S füüfschützige Weer schlièßt dè komplèttè südliche Hauptrhylauf, woby diè drei südlichè Öffnungü uff Schwizer Gebièt un diè beidè nördlichè Öffnungè uff dütschem Staatsgebièt ligèd. Dè nördliche Näbbèarm isch zum Obberwasserkanaal vum Chraftwärch umgschtaltet. Diè dezwǜschèliegendi Auhof-Inslè isch zuè nèm Staubeggè umfungtionyrt worrè.

Dè Wasserzuèfluss erfolgt übber è 215 Meter langes Ylaufbauwärch, wo us èrè öppè 5 Meter übber dè Rhysollè ligendè Schwèllè un einèrè 1,5 Meter dǜef is Wasser zeigendè Tauchwand bschtôt. Selli vohinderèt, dass Gschièbe un Schwemmguèt i dè Obberwasserkanaal ièchunnt. S 255 Meter lange Ylaufbeggi hèt èn Grundablass. Dè Obberwasserkanaal isch 2,935 Kilometer lang un füürt zum Maschinnèhuus bi Albrugg, wo-n-è 200 Meter langi Unterwasserkanaal sich aaschlièsst. Dè Yschtau isch öppè 12 Kilometer lang un gòt bis öppè 400 Meter obberhalb vo dè Ysèbaabrugg Waldshuèt-Koblänz. Diè au bi sellèrè Stauschtufè blaanti Grossschlüüsè isch niè baut worrè. Für Böötli isch è Bootsrampè baut worrè. Zwǜschè 2007 un 2008 isch näbbè m Stauweer uff dè schwizer Sitè è Weerchraftwärch baut worrè, wo am 4. Dezembèr 2009 in Bedryb gnõ worrè hèt chönnè.

Dè Aadraag für è Konzession von èm Wasserchraftwärch mit èrè Stauschtufè bi Dogèrè isch vom Gunner uss Basel zämmè mit dè Maschinnèfabrik Escher Wyss & Cie. vo Züri ygreicht worrè. Diè schwizer Konzession isch am 11. Juni 1926 erdeilt worrè, s baddische Pendant am 14. Juni 1926. Diè beidè Konzessionè sin per 29. Novembèr a diè am 16. Septembèr gründetè Rhychraftwärch Albrugg-Dogèrè AG (RADAG) abdrèttè worrè. Diè èrscht Konzession hèt nu è Uusnutzig vo 750 m³/s zuèglõ, wa abber für s blaante Chraftwärch z wènnig gsi isch. Deshalb hèt mò schu wôrend dè Bauzit è Erhöhung uff 900 m³/s aagschtrebt, welli mò am 1. Dezembèr 1933 erhaaltè hèt. Nõch Messungè isch diè maximal zuèlässigi Wassermèngi uff 1060 m³/s feschtglait worrè. Selli Erhöhig isch vom schwizer Bundesrõt am 22. Dezember 1944 bschlossè worrè. D Konzession isch im Septembèr 2003 erneuerèt worrè un beyhaaltet au dè Bau von èm neuè Weerchraftwärch näbbè m Stauweer uff dè Schwizer Sitè. Dõdurrè hèt sowoll d Gsamtleischtig vo dè Stauschtufè wiè au d Reschtwassermengi im Rhylauf gschteigerèt wörrè chönnè.

D Baukoschtè für dè Bau dè Aalaag i dè 1930er-Johr bedrait 54 Millionè Reichsmark odder 67 Millionè Schwizer Frankè.

I dè Maschinnèhallè hèt s drei Kaplanturbinè mit èrè Schluckfähigkeit vo jewyls 350 m³/s. S Weerchraftwärch hèt è Rohrturbinè mit èrè Schluckfähigkeit vo 300 m³/s.

Diè drei èrschtè Generatorè hèn a dè Klemmè è Maximalleischtung vo jewyls 25.000 Kilowatt (kW), zämmè also 75.000 kW. Wèg durrègfüürtè Modernisyrigè lyt d Leischtung pro Turbinègruppè am Generator hüt bi 28.000 kW, odder 84 MW. Dezuè chunnt no s Weerchraftwärch mit 24.000 kW. D Stauschtufè hèt 2010 insgsamt è Maschinnèleischtung vo 108 Megawatt. Bi dè urschprünglichè Aalaag vo 1933 isch von èrè jöhrlichè Durchschnittsleischtung vo 530 Millionè[1] Kilowattschtundè bro Johr uusgangè worrè. Dè Bedryber git für 2010 è jöhrlich broduzyrbari Strommèngi vo 650 Millionè[2] Kilowattschtundè bro Johr aa.

S Chraftwärch spyst uff dè dütschè Sitè uff dè 110-kV-Hochschpannigsebèni i s Stròmnetz vom Übberdragungsnetzbedryber Amprion ii.[3] Ußerdèmm spyst s Chraftwerk i s Schwizer Stròmnetz ii.

Literadur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ehemòligi Zündschtell uff dè Schwizer Sitè für d Sprengig im Chriègsfall
  • Schweizerischer Wasserwirtschaftsverband und Verband Schweizerischer Elektrizitätswerke (Hrsg.): Führer durch die schweizerische Wasser- und Elektrizitätswirtschaft, Band 2, 1949, S. 755-757

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Albbruck-Dogern – Sammlig vo Multimediadateie

Einzelnõchwys[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Aagaab us; Führer durch sch. Wasser- und Elektrizitat. Bd. 2 Sitè 755
  2. Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 17. Juli 2012; abgruefen am 16. Dezember 2015.
  3. Kraftwerksliste Bundesnetzagentur (bundesweit; alle Netz- und Umspannebenen) Stand 16.10.2013 Archivlink (Memento vom 11. Dezämber 2013 im Internet Archive), abgruèfè am 18. November 2013.


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rheinkraftwerk_Albbruck-Dogern“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.