ISO 639

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

ISO 639 isch e internationaler Standard, wu Sproche Sprochkennunge zuordnet. D Buechschtabekirzel werre in kleine Buechschtabe gschribe.

Schtruktur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

No de ISO-Website sin bislong zwei Teil vun ISO 639 vereffentligt worre:

  • ISO 639-1:2002 -- Codes for the representation of names of languages -- Part 1: Alpha-2 code (Kurzbezeichnung us jewils zwei Buechschtabe)
  • ISO 639-2:1998 -- Codes for the representation of names of languages -- Part 2: Alpha-3 code (Kurzbezeichnung us jewils drey Buechschtabe)
  • ISO 639-3:2007 -- Codes for the representation of names of languages -- Part 3: Alpha-3 code for comprehensive coverage of languages
  • ISO/DIS 639-5:2008 -- Codes for the representation of names of languages -- Part 5: Alpha-3 code for language families and groups

Witeri Teil befinde sich derzyt noch in de Entwicklung:

  • ISO/CD 639-4: ? -- Codes for the representation of names of languages -- Part 4: Implementation guidelines and general principles for language coding
  • ISO/CD 639-6: ? Codes for the representation of names of languages -- Part 6: Alpha-4 representation for comprehensive coverage of language variation

Biispil[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Fir hitigs Dytsch gits drey Kirzel: ger (bibliographischer Code), deu (terminologischer Code) un de.
  • mittelhochdytsch (ca. 1050 - 1500) isch gmh (German, Middle High),
  • Althochdytsch (ca. 750 - 1050) goh (German, Old High) un
  • Plattdytsch nds (Low Saxon).

Dr offiziell Code fir Alemannisch (im engere Sinn)“ isch sittm 4. Novämber 2005 „gsw“ (ISO 639-3). Des gsw steht fir „german swiss german“. Sit em 5. März 2008 sin au no „Alemannic“ un „Alsatian“ as alternate names (zuesätzlige Nämme) dezuegfiegt worre. S git derzue au no Codes fir s Schwäbisch (swg), Walsertitsch (wae) un dr Dialekt vun de Colonia Tovar (gct).

S werre au Kunschtsproche (z. B. Klingonisch unter tlh) in d ISO-Lischt ufgnumme.

Sproch-Code noch ISO 639 (Lischt/Uuswahl)[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wikipedia-Symbol fir d Schproch Dytsch, wu uf de Kennung noch ISO 639-1 basiert.
Wikipedia-Symbol fir d Schproch Änglisch, wu uf de Kennung noch ISO 639-1 basiert.
Sprache ISO 639-1 ISO 639-2
Abchasisch ab abk
Afar aa aar
Afrikaans af afr
Akan ak aka
Albanisch sq alb/sqi
Altkircheslawisch cu chu
Amharisch am amh
Anishinabe oj oji
Arabisch ar ara
Aragonesisch an arg
Armenisch hy hye/arm
Assamesisch/Assami as asm
Aserbaidschanisch az aze
Avestisch ae ave
(Neij-)Awarisch av ava
Aymara ay aym
Bambara bm bam
Banyumasan by bdf/ban
Baschkirisch ba bak
Baskisch eu eus/baq
Bengali bn ben
Bihari bh bih
Bislama bi bis
Bosnisch bs bos
Bretonisch br bre
Bulgarisch bg bul
Birmanisch my mya/bur
Chamorro ch cha
Chichewa ny nya
Chinesisch zh zho/chi
Cree cr cre
Dänisch da dan
Dytsch de deu/ger
Dhivehi dv div
Dzongkha dz dzo
Änglisch en eng
Esperanto eo epo
Estnisch et est
Ewe ee ewe
Färöisch fo fao
Fidschi fj fij
Finnisch fi fin
Franzesisch fr fra/fre
Friisisch fy fry
Ful ff ful
Galicisch gl glg
(Schottisch-)Gälisch gd gla
Ganda lg lug
Georgisch ka kat/geo
(Nej-)Griechisch el ell/gre
Guaraní gn grn
Gujarati gu guj
Haitianisch ht hat
Hausa ha hau
Hebräisch he heb
Herero hz her
Hindi hi hin
Hiri Motu ho hmo
Ibo ig ibo
Ido io ido
Indonesisch id ind
Interlingua ia ina
Interlingue ie ile
Inuktitut iu iku
Inupiaq ik ipk
Irisch ga gle
IsiXhosa xh xho
IsiZulu zu zul
Isländisch is isl/ice
Italienisch it ita
Japanisch ja jpn
Javanisch jv jav
Jiddisch yi yid
Kalaallisut; Grönländisch kl kal
Kannada; Kanaresisch kn kan
Kanuri kr kau
Kasachisch kk kaz
Kaschmiri ks kas
Katalanisch ca cat
Khmer km khm
Kikuyu ki kik
Kinyarwanda rw kin
Kirgisisch ky kir
Kirundi rn run
Kongo; Kikongo kg kon
Komi kv kom
Koreanisch ko kor
Kornisch kw cor
Korsisch co cos
Kroatisch hr hrv (veraltet scr)
Kuanyama kj kua
Kurdisch ku kur
Lao lo lao
Latynisch la lat
Lettisch lv lav
Limburgisch li lim
Lingala ln lin
Litauisch lt lit
Luba-Katanga lu lub
Letzeburgisch lb ltz
Madagassisch mg mlg
Malaiisch ms msa/may
Malayalam ml mal
Maltesisch mt mlt
Manx gv glv
Maori mi mri/mao
Marathi mr mar
Marshallisch mh mah
Mazedonisch mk mkd/mac
Moldawisch mo mol
Mongolisch mn mon
Nauruisch na nau
Navajo nv nav
Nerdlig Ndebele nd nde
Sidlig Ndebele nr nbl
Ndonga ng ndo
Nepalesisch ne nep
Niderländisch nl nld/dut
Norwegisch no nor
Bokmål-Norwegisch nb nob
Nynorsk-Norwegisch nn nno
Oriya or ori
Oromo om orm
Ossetisch os oss
Pali pi pli
Paschtunisch ps pus
Persisch fa fas/per
Polnisch pl pol
Portugiesisch pt por
Provenzalisch oc oci
Punjabi pa pan
Quechua qu que
Rätoromanisch rm roh
Rumänisch ro ron/rum
Russisch ru rus
Samisch se sme
Samoanisch sm smo
Sango sg sag
Sanskrit sa san
Sardisch sc srd
Schwedisch sv swe
Serbisch sr srp/scc
Sesotho st sot
Setswana tn tsn
Shona sn sna
Sichuanhua ii iii
Sindhi sd snd
Singhalesisch si sin
Siswati ss ssw
Slowakisch sk slk/slo
Slowenisch sl slv
Somali so som
Spanisch es spa
Sundanesisch su sun
Swahili sw swa
Tadschikisch tg tgk
Tagalog tl tgl
Tahitianisch ty tah
Tamilisch ta tam
Tatarisch tt tat
Telugu te tel
Thailändisch th tha
Tibetisch bo bod/tib
Tigrinya ti tir
Tongaisch to tom
Tschechisch cs ces/cze
Tschetschenisch ce che
Tschuwaschisch cv chv
Tsonga ts tso
Tirkisch tr tur
Turkmenisch tk tuk
Twi tw twi
Uigurisch ug uig
Ukrainisch uk ukr
Ungarisch hu hun
Urdu ur urd
Usbekisch uz uzb
Venda ve ven
Vietnamesisch vi vie
Volapük vo vol
Walisisch cy cym/wel
Wallonisch wa wln
Wissrussisch be bel
Wolof wo wol
Yoruba yo yor
Zhuang za zha

Abgrenzung zur ISO 3166 und RFC 3066[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Derwilscht ISO 639 d schprochlig Yteilung definiert, bschribt ISO 3166 di geografisch Yteilung. ISO 639-1 un ISO 3166 verwende dodebi beidi 2-buechschtabigi Kirzel, aber derwilscht die im ISO 639-1 us Kleibuechschtabe bschtihn, verlangt d ISO 3166 Grossbuechschtabe. In Abwichung vum Standard wird d Sprochkodierung aber vilmol in Grossbuechschtabe ogebe. Des konn zur Verwechslung mit de Geografiikodierung fiehre, wil e paar Länder diglyche Kirzel fir ihri geografischi un schprochligi Yteilung hen, derwylscht ondrersyts s glych Kirzel fyir vellig verschideni Geografie bzw. Schpreche schtihn kinne.

Bispilswis schtihn DE/de fir Dytschland/dytsch, FR/fr schteht fir Fronkrich/franzesisch, aber BE/be schteht fir Belgie/wissrussisch.

Ondrersyts lutet d geografisch Yteilung fir Griechelond GR, derwylscht d schprochlig Yteilung fir d griechisch Schproch el lutet.

S git vil witeri Bispil. S Kirzel EU/eu schteht einersyts fir d geografisch Yteilung Europäische Union, ondrersyts fir d schprochlig Yteilung Baskisch. S Kirzel AF/af schteht einersyts fir d geografisch Yteilung Afghanistan, ondrersyts fir d schprochlig Yteilung Afrikaans. Alli Homographe finde sich uf meta:Language codes/Conflicts (ängl.).

D Yteilung in Geografi un Schproche isch aber sinnvoll: bispilswis werre s Dytsch nit nur z Dytschland un s Franzesisch nit nur z Frônkrich gschwätzt.

In Kombination mit de Geograficodes noch ISO 3166 fir Länder erklärt de RFC 3066 (friejer RFC 1766) d Aagabe vun Schprochekirzel wie mer s fir Locales brucht, z. B. en_US (änglischi Schproch im Gebiet vun de Vereinigte Schtaate vun Amerika; amerikanisch) im Gegesatz zue en_GB (änglischi Schproch im Gebiet vum Vereinigte Kinigriich; britisch). D Schprochkirzel werre do durich Kleibuechschtabe symbolisiert, d Länder durich Grossbuechschtabe. Nebem Unterstrich (ängl. underscore) kunnt als Trennzeiche au vilmol de Bindestrich zum Ysatz. Locales definiere aber nit nur e Londesschproch bzw. Regionalschproch, sundern werre au fir d Lokalisierung gnumme.

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Icons noch ISO 639 – Sammlig vo Multimediadateie