Elegtrotechnig

E.-Technik isch e Witerleitig uf dä Artikel. Für diè phǜsiotherapeutischi Methodè luèg Phǜsiotherapeutischi E-Technig.

Elegtrotechnig isch sèbbi Ingenieurwǜssèschaft, wo sich mit dè Forschung un dè Entwicklung sowiè dè Broduktionstechnig vo Elegtrogräät befasst, wo zmindescht aadeilig uff elegtrischi Energy beruèt. Dõdèzuè ghörd dè Berych vo dè Wandler, dè elegtrischè Maschinnè un Bauelemänt sowiè Schaltungè für d Stüèr-, Mess-, Regelungs-, Nõchrichtè- un Rechnertechnig bis hy zu dè technischè Informatig.

Uffgaabègebièt

Diè klassischi Ydeilung vo dè Elegtrotechnig isch d Starkschtròmtechnig, wo hüt i dè Energytechnig un dè Aadrybstechnig irèn Nidderschlag findet, un d Schwachschtròmtechnig, wo sich zu dè Nõchrichtètechnig gwandlèt hèt. Als witteri Gebièt chunnt diè elegtrischi Messtechnig un d Automatisyrungstechnig sowiè d Elegtronik dèzuè. D Gränzè zwǜschè dè einzelnè Berych sin dõdeby vylfach flǜèßènd. Mit dè zuènämmendè Vobreitung vo dè Aawendungè ergäbèd sich zaallosi witteri Spezialisyrungsgebièt. I üserè hütigè Zivilisation wörrèd fascht alli Abläuf un Yrichtungè elegtrisch bedribbè odder laufèd hauptsächlich mit elegtrischè Gräät un Stüèrungè.

Energytechnig

Bi dè elegtrischè Energytechnig (früèner Starkschtròmtechnig) gòt s um s Gwinnè, Übberdrägè un Umformè vo elegtrischer Energy un au dè Hochschpannungstechnig. Elegtrischi Energy wörd i dè meischtè Fällè us mechanisch-rotatorischèr Energy mit Generatorè gwunnè, welli d Energy i diè elegtrischi Variantè umformèd. Zuè dè klassischè Starkschtròmtechnig ghörd ußerdèm s Transportyrè vo elegtrischer Energy zu dè Vobruucher sowiè d Aadrybstechnig. Zum Berych vom Übberdrägè vo elegtrischè Energy im Berych vo dè Nidderschpannung zellt auch dè Themèberych vo dè Elegtroinschtallationè, wiè si unter andrem huufèwys im Huushalt z findè sin.

Aadrybstechnig

Die Aadrybstechnig, früèner ebbèfalls als „Starkschtròmtechnig“ aagluègt, formt elegtrischi Energy mit elegtrischè Maschinnè in mechanischi Energy um. Klassischi elegtrischi Maschinnè sin Sǜnchron-, Asǜnchron- un Glychschtròmmaschinnè, woby vor allem im Berych vo dè Chlyaadryb èn Huufè witteri Tǜpè bschtôn. Aktueller isch d Entwicklung vo dè Linearmotorè, wo elegtrischi Energy ohni dè „Umwäg“ übber d Rotation dirèkt in mechanisch-lineari Bewegung umgsetzt wörd. D Aadrybstechnig spillt è großi Rollè i dè Automatisyrungstechnig, wo dõ oft èn Huufè Bewegungè mit elegtrischè Aadryb z realisyrè sin. Für d Aadrybstechnig widderum spillt d Elegtronik è großi Rollè, zum eintè für d Stüèrung un Regelung vo dè Aadryb, zum andrè wörrèd Aadryb oft mit Leischtungselegtronik mit elegtrischer Energy vosorgèt. Au hèt sich dè Berych vo dè Laschtschpitzèreduzyrung un Energyoptimyrung im Berych vo dè Elegtrotechnig enorm witterentwicklèt.

Nõchrichtètechnig

Mit Hǜlf vo dè Nõchrichtètechnig, au Informations- un Kommunikatonstechnig (früèner Schwachschtròmtechnig) benamst, wörrèd Signaal mit elegtromagnetischè Wellè als Informationsdräger von èrè Informationsquällè (èm Sender) zuè eim odder meererè Empfänger (dè Informationssänkè) übberdrait wörd. Dõdeby chunnt s druff aa, d Informationè so voluschtarm z übberdrägè, dass si bim Empfänger möglichscht unvofälscht aachömmèd (luèg au Hochfrequènztechnig, Amateurfunk). Wichtigè Aschpekt vo dè Nõchrichtètechnig isch diè digitali un analogi Signalvoarbeitung, zum Byschpill mit Filterè, Kodyrè odder Dekodyrè.

Elektronig

D Elegtronik befasst sich mit dè Entwicklung, Fèrtigung un Aawendung vo elegtronischè Bauelemänt wiè zum Byschpill Spuèlè odder Halbleiterbauelemänt wiè Diodè un Transischtorè. D Mikroelegtronik bschäftigt sich mit dè Entwicklung un Hèrschtellung vo integryrtè Schaltchrais. D Entwicklung vo dè Leischtungshalbleiter (Leischtungselegtronik) spillt i dè Aadrybstechnig è immer größer wörrendi Rollè, well Frequènzumrichter diè elegtrischi Energy vill flexibler bereitschtellè chönnèd, wiè s byschpillswys mit Transformatorè möglich isch.

D Digitaltechnig lòt sich dè Elegtronig zuèordnè, well diè klassischi Logikschaltung uss Transischtorè uffbaut isch. Anderersits isch d Digitaltechnig au d Grundlaag vo villnè Stüèrungè un dõdemit für d Automatisyrungstechnig vo Bedütung. D Theory würd sich au dè theoretischè Elegtrotechnig zuèordnè lò.

Automatisyrungstechnig

I dè Automatisyrungstechnig wörrèd mittels Methodè vo dè Mess-, Stüèrungs- un Regelungstechnig (zämmè gnõ MSR-Technig benamst) einzelni Arbètsschritt von èm Brozèss automatisyrt bzw. übberwacht. Hüt wörd üblicherwys d MSR-Technig durchDigitaltechnig gschtützt. Eins vo dè Chèrngebièt vo dè Automatisyrungstechnig isch d Regelungstechnig. Regelungè sin in vill technischè Sischteem enthaaltè. Byschpill sin d Regelung vo Induschtryroboter, Autopilotè in Flugzüüg un Schiff, Drèèzaalregelungè in Motorè, d Stabilidätskontrollè (ESP) in Automobil, d Lageregelung vo Raketè un d Brozèssregelung für Chemyaalaagè. Eifachi Byschpill im Alltag sin d Temperadurregelungè zämmè mit Stüèrungè in vill Konsumgüèter wiè Bügeliisè, Küèlschränk, Waschmaschinnè un Kaffeeautomatè (luèg au Sensortechnig).

Elegtronischi Grätetechnig

Diè elegtronischi Gräätetechnig befasst sich mit dè Entwicklung un Hèrschtellung vo elegtronischè Baugruppè un Gräät. Sie beinhaaltet dõdemit dè Entwurf un diè aaschlièßendo konschtruktivi Gschtaltung vo elegtronischer Sischteem (Vodròòtungsdräger, Baugruppè, Gräät).

Gebäudetechnig

In Gebäude wörrèd Elegtroinschtallationè sowoll für d leitungsbundeni Vodeilung elegtrischi Energy als auch für dè Gebruuch vo Kommunikationsmittel (Schällè, Sprèchaalaagè, Delefon, Fèrnseèr, Satellitèempfangsaalaagè un Netzwärchkomponentè). Näbbè dè leitungsbundenè Informationsvodeilung chunnt voschtärkt Funktechnig (DECT, WLAN) zum Iisatz. Diè Gebäudeautomation bruucht Komponentè vo dè Mess-, Stüèrungs- un Regelungstechnig in Bautè, um dè Iisatz vo elegtrischer un thermischer Energy z optimyrè. Im Raamè vo dè Gebäudeautomation wörrèd voschidenschti Sischteem für Gebäudesicherheit bruucht.

Theoretischi Elegtrotechnig

D Basis vo dè Theory un d Vobindung zu dè Phǜsik vo dè Elegtrotechnig sin d Erkènntnis uss dè Elegtrizitätsleeri. D Schaltungstheory befasst sich mit dè Methodè vo dè Analǜsè vo Schaltungè uss passivè Bauelemänt. D theoretischi Elegtrotechnig, d Theory vo dè Fälder un Wellè, baut uff d Mäxwell-Glychungè uff.

Gschichte, Entwicklungè un Lüt i dè Elegtrotechnig

Alterdum

S Phänomen bi bschtimmtè Fischartè (z. B. Zitterrochè odder Zitteraal), wo elegtrischi Spannungè erzüügè chönnèd (mit Hǜlf vo dè Elegtroplax), isch im aaltè Ägǜptè um 2750 v. Chr. schu bekannt gsi.

D meteorologischi Erschiinung vo Gwitterblitz hèt d Menschheit schu immer begleitet. D Dütung, dass d Drènnung vo elegtrischè Ladungè innerhalb vo dè Atmosphärè in Gwitter sèll Phänomen voursachèt, isch abber èrscht i dè Neuzit uffchò. Elektrostatischi Phänomän sin einèwäg scho im Alterdum bekannt gsi. Diè èrscht Kenntnis übber dè Effèkt vo dè Riibungselektrizidät wörd im Naturphilosophè Thales vo Milet zuègschribbè. I drochener Umgebung cha Bèrnschtein durch Riibè a textilem Gwebe (Baumwullè, Siidè) odder Wullè elegtroschtatisch uffgladè worrè. Durch Uffnaam vo Elegtronè git s im Bernschtein è negativi Ladung, s Riibmatriaal durch Abgaab vo Elegtronè degegè è bositivi Ladung. Durch d Wärch vo Plinius im Älterè isch sèll Wǜssè bis is Spõtmittelaalter übberliferèt.

17. un 18. Johrhundert

Dè änglische Naturforscher William Gilbert hèt im zweitè Kapitel vom zweitè Buèch i sim 1600 erschinnènè Wärch Übber dè Magneet^[1] zwǜschè m Magnetismus un Riibungselegtrizidät („Differentia inter magnerica & electrica“). Gilbert hèt dõdemit als Èrschter dè Begriff Elegtrizidät, wo n-er uss èm altgrychischè Wort für Bernschtei (ἤλεκτρον; transkribyrt: ḗlegtron; übbersetzt: Hellgold) abgleitet hèt.

Im Johr 1663 hèt dè Otto vo Guericke diè èrschte Elektrisyrmaschinnè, è Schwefelkuglè mit èrè Drèèachsè, wo d Elegtrizidät durch è manuèll bewǜrkti Riibung erzügt hèt.

Um d Mitti vum 18. Johrhundert hèn dè Ewald Schorsch vo Kleischt un dè Pyter van Musschèbroek d Leidener Guttèrè erfundè, d älteschti Bauform von èm Kondensator. 1752 hèt dè Benjamin Franklin dè Blitzableiter erfundè un d Resuldat vo sinè Experimänt un Beobachtungè vo 1751 bis 1753 denõch publizyrt. 1792 hèt dè Luigi Galvani si legendärs Froschschenkel-Experimènt durrègfüürt, i wellèm è elegtrochemischi Galvanischi Zellè als Spannungsquällè diènt hèt.

19. Johrhundert

Vo dè Experimänt vom Galvani aagregt, hèt dè Alessandro Volta um 1800 diè asè benamsti Voltaschi Süülè, diè èrschti funktionyrendi Battery, mit dèrrè zum èrschtè Mõl è kontinuyrlichi Stromquällè für diè elegtrotechnischi Forschung vofüègbar gsi isch. 1820 hèt dè Hans Christian Ørsted Vosuèch gmacht, è Magnetnõdlè durch elegtrischè Strom abzlenkè. André-Marie Ampère hèt sèlli Experimänt witter gfüürt un hèt 1820 nõchgwisè, dass zwei stromdurchflosseni Leiter è Chraft uffènand uusübèd. Ampère hèt dè Begriff elegtrischi Spannung un elegtrischè Strom erklärt un d Stromrichtung feschtglait. Dè Phǜsiker Georg Simon Ohm hèt 1826 nõchgwisè, dass in èm stromdurchflossènè metallischè Leiter diè sich yschtellende elegtrischi Stromschtärki I im Quotièntè us aaglaiter elegtrischer Spannung U un èm jewyligè elegtrischè Widerschtand R entschpricht. Zu Ehrè vo Ohm wörd sèllè phǜsikalischè Zämmèhang als ohmsches Gsetz benamst.

Michael Faraday hèt èn großè Bydraag uff èm Gebièt vo dè elegtrischè un magnetischè Fälder gleischtet, vo sèllèm stammt au dè Begriff „Fäldlinniè“. D Erkènntnis vom Faraday sin d Grundlaag für s Schaffè vom James Clerk Maxwell. Er hèt d Theory vom Elektromagnetismus zu dè Elegtrodǜnamik un dènnè irer mathematischè Formulyrung vovollschtändigt. D Quintessenz vo sinèrè Arbèt, diè 1864 ygreichtè un 1865 publizyrtè Maxwell-Glychungè^[2], ghörèd zu eini vo dè grundlegendè Theoriè i dè Elegtrotechnig.

Dè Philipp Reis hèt 1860 am Inschtitut Garnier z Friedrichsdorf s Delefon un dõdemit diè elegtrischi Sprõchübbermittlung erfundè. Allerdings isch sinèrè Erfindung kei großi Beachtung gschenkt worrè, èrscht 1876 hèt dè Alexander Graham Bell i dè USA s èrschte wǜrtschaftlich vowendbare Delefon konschtruyrt und au erfolgrych vomarktet.

Zu dè Wägbereiter vo dè „Starkschtromtechnig“ ghört dè Werner Symens (ab 1888 vo Symens), wo 1866 mit dè Hǜlf vom dǜnamoelegtrischè Brinzyp dè èrschte elegtrische Generator entwicklet hèt. Elegtrischi Energy hèts dõdemit èrschtmòls in èrè bruuchbarè Mengi gää. 1879 hèt dè Symens s Wort Elegtrotechnig brägt, i dèm er im Heinrich vo Stephan d Gründung von èm Elegtrotechnischè Vorein vorgschlagè hèt. Als sèllèm sin èrschtè Bräsident hèt er sich für s Yrichtè vo Leerschtüèl vo dè Elegtrotechnig a technischè Hochschuèlè in ganz Dütschland ygsetzt.

1879 hèt dè Thomas Alva Edison d Kollèfadèglüèlampè erfundè un sèllèwäg s elegtrische Licht zu dè Lütt brocht. Denõch hèt d Elegtrizidät Yzug in immer größeri Berych vom Läbbè Yzug ghaaltè. Zu dè glychè Zit hèn dè Nikola Tesla un Michail von Dolivo-Dobrowolsky als Pionyr vom Wechselschtrom mit irè baanbrèchendè Erfindungè d Grundlagè vo dè hütigè Energyvosorgungssischteem gschaffè.

Erasmus Kittler begründete 1883 an der TH Darmstadt (heute TU Darmstadt) den weltweit ersten Studiengang für Elektrotechnik. Der Studiengang dauerte vier Jahre und schloss mit einer Prüfung zum Elektrotechnikingenieur ab. 1885 und 1886 folgten das University College London (GB) und die University of Missouri (USA), die weitere eigenständige Lehrstühle für Elektrotechnik einrichteten. Die so ausgebildeten Ingenieure waren erforderlich, um eine großflächige Elektrifizierung zu ermöglichen.

Im Heinrich Härtz isch am 13. Novembèr 1886 dè experimentèlle Nõchwys vo dè Maxwell-Glychungè glungè^[3]. D Bèrliner Akademy vo dè Wǜssèschaftè hèt er am 13. Dezembèr 1888 i sim Forschungsbricht „Über Strahlen elektrischer Kraft“ übber diè elegtromagnetischè Wèllè unterrichtet. Durch dè Nõchwys vo dè Eksischtenz vo elegtromagnetischè Wèllè isch er zum Begründer vo dè dròtlosè Informationsübberdragung un dõdemit au dè elegtrischè Nõchrichtètechnig. Im Johr 1896 hèt dè Alexander Popow è dròtlosi Signaalübberdragung übber è Entfèrnung vo 250 m durrè. S Vodiènscht vom èrschtè pragtischè Gebruuch vo dè Funkè-Telegrafy stòt im Marconi zuè. Nõchdèm er im Juni 1896 sin Funkè-Telegrafè z Großbritanniè zum Padent aagmeldet hèt, hèt dè Marconi im Mai 1897 è Morsezeichè übber è Dischtanz vo 5,3 Kilometer übberdrait^[4]. 1897 hèt dè Ferdinand Braun diè èrscht Kathodèschtraalröörè erfundè. Vobesserti Variantè sin znägscht in Oszilloskop un Dekadè spôter als Bildröörè in Fèrnseer un Computermonitorè zum Ysatz chò.

20. Johrhundert

John Ambrose Fleming hèt 1905 diè èrscht Radioröörè erfundè, d Diodè. 1906 hèt dè Robert von Lieben un dè Lee De Forest unabhängig vonènand d Voschtärkerröörè, Triodè benamst, entwicklèt, wo dè Funktechnig èn essentièllè Impuls gää hèt. John Logie Baird hèt 1926 mit eifachschtè Mittel dè èrschte mechanische Fèrnseer uff Grundlaag vo dè Nipkow-Schiibè baut. 1928 isch dè èrscht Farb-Fèrnsee baut worrè. Im sèlbè Johr isch ym diè èrscht transatlantischi Fernseeübberdragung vo London nõch New York glungè. Scho 1931 isch sini Erfindung abber voaaltet gsi, dè Manfred vo Ardenne hèt dõmòls d Kathodèstraalröörè un dõdemit s elegtronische Fernsee ygfüürt.

1941 hèt dè Konrad Zuse dè wältwite èrschte fungtionsfähige Computer, dè Z3, fèrtiggschtellt. Im Johr 1946 isch dè ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) vom John Presper Eckert un John Mauchly gfolgèt. Diè èrscht Phasè vom Computerzitaalter hèt aagfangè. Diè asè zur Vofüègung steèndi Rèchèleischtung hèt s dè Ingenieur un dè Gsellschaft ermöglicht, völlig neui Technologiè z entwicklè un Leischtungè z vollbringè. È früès Byschpill isch d Mondlandung im Raamè vom Apollo-Programm vo dè NASA gsi.

Nõchbau vom èrschtè Transischtor vo 1947

D Erfindung vom Bipolartransischtor 1947 i dè Bell Laboratories (USA) durch dè William B. Shockley, John Bardeen un Walter Brattain un dè gsamtè Halbleitertechnology hèt dè Elegtrotechnig zimli witti Aawendungsgebièt erschlossè, well jetzt villi Gräät zimli kompakt baut wörrè hèn chönnè. Èn witterè wesèntlichè Schritt i sèlli Richtung isch d Entwicklung vo dè Mikrointegration gsi: Dè 1958 vom Jack Kilby erfundene integryrte Schaltchrais (IC) hèt diè hütigè Prozessorchips un dõdemit d Entwicklung vo modernè Computer übberhaupt èrscht möglich gmacht. Für dè Fäldeffèkttransischtor, wo abber èrscht nõch 1960 gfertigt wörrè hèt chönnè, hèt dè Julius E. Lilièfäld scho 1928 è Padent erhaaltè.

1958 hèn dè George Devol un Joseph Engelberger i dè USA dè wältwit èrschte Induschtryroboter erfundè un baut. Èn söttigè Roboter isch 1960 bi General Motors èrschtmòls i dè induschtrièllè Broduktion ygsetzt worrè. Induschtryroboter sin hüt i dè voschidenschtè Induschtriè, wiè z. B. dè Automobilinduschtry, èn wichtigè Bauschtei vo dè Automatisyrungstechnig.

Gerhard Sessler un James E. West hèn 1962 s Elektretmikrofon erfundè, s dõmòls bis hüt am hüüfigschtè broduzyrte Mikrofon wältwit. S isch z. B. Bschtanddeil vo Handys un Kassettenrekorder.

Im Johr 1968 hèt dè Marcian Edward Hoff, bekannt als Ted Hoff, bi dè Firma Intel dè Mikrobrozèssor erfundè un hèt dõdemit d Ära vom Personal Computer (PC) yglüttet. Im Hoff sinèrè Erfindung z Grund glägè isch èn Uffdraag von èrè japanischè Firma für èn Desktop-Rèchner, wo-n-er möglichscht priisgünschtig realisyrè hèt wellè. Diè èrscht Realisyrung von èm Mikrobrozèssor isch 1969 dè Intel 4004, èn 4 Bit Brozèssor gsi. Abber èrscht dè Intel 8080, èn 8-Bit-Brozèssor uss èm Johr 1973, hèt dè Bau vom èrschtè PC möglich gmacht, dè Altair 8800.

D Firma Philips hèt 1978 d Compact Disc (CD) für s Spiichèrè vo digitalè Informationè erfundè. 1982 isch dõdruus denn uss èrè Kooperation zwǜschè Philips un Sony d Audio-CD entschtandè. 1985 isch d CD-ROM gfolgt.

Im Johr 1996 hèt Firma Honda dè wältwit èrschte fungtionsfähige humanoide Roboter bräsentyrt, dè P2. Èn èrschtè prototǜpischè humanoidè Roboter, wo abber no nit voll fungtionsfähig gsi isch, hèt scho 1976 diè japanische Waseda-Universidät z Stand brocht. Uss èm P2 isch dè zur Zit aktuèlle Android druus hervorgangè, im Honda sin öppè 1,20 m großè Asimo. Näbbè vill elegtronischè un elegtrotechnischè Komponäntè bschtôn humanoidi Roboter au im wesèntlichè uss mechanischè Komponäntè, dènnè irè Zämmèschpyl mò als Mechatronig benamst.

Elegtrotechnig i dè Berufswält

Uusbildungsberuèf

Fortbildig

È Fortbildig zum Elegtromeischter findet a èrè Meischterschuèl statt un duèrèt 1 Johr Vollzit bzw. 2 Johr beruèfsbegleitend.

È Fortbildung zum Elegtrotechniker cha an-èrè Technikerschuèl in 4 Semeschter Vollzit bzw. 8 Semeschter beruèfsbegleitend absolvyrt wörrè.

Studièfach

Elegtrotechnig wörd a vill Universidätè, Fachhochschuèlè un Beruèfsakademiè als Studiègang aabotè. A Universidätè wörd wôrend èm Studium diè wǜssèschaftlichi Arbèt bedont, a Fachhochschuèlè un Beruèfsakademiè stòt d Aawendung vo phǜsikalischè Kenntnis im Vordergrund.

Diè èrschtè Semeschter von èm Elegtrotechnig-Studium sin durch d Leervoaaschtaltungè Grundlagè vo dè Elegtrotechnig, Phǜsik un Höcheri Mathematik brägt. I dè Leervoaaschtaltungè Grundlagè vo dè Elegtrotechnig wörrèd diè phǜsikalischè Grundlagè vo dè Elegtrotechnig vomittlèt. Selli Elegtrizitätsleer umfasst d Themè:

Glychschtròm: Elegtrischs Potential, elegtrischi Spannung, elegtrischè Stròm, ohmschè Widerschtand, Kirchhoffschi Sätz, zämmègsetzti Schaltungè, elegtrischi Arbèt un Leischtung, Leischtungsaabassung;
Wechselschtròm: komplèxi Rechnung; Blindwiderschtand, Wǜrk- un Blindleischtung, passivi un aktivi Zweipol, Schwingchrais, Ortskurvè* Meephasèwèchselschtròm, sǜmmetrischs un unsǜmmetrischs Dreiphasèsischteem, Schaltvorgäng, periodischi Schwingungè mit nitsinusförmiger Kurvèform, Furriéreiè;
Elegtroschtatik: statischs elegtrischs Fäld, Influènz, Coulombsches Gsetz, elegtrischi Ladung, elegtrischi Kapazidät;
Elegtrodǜnamik: zitlich voänderlichs magnetischs un elegtrischs Fäld, elegtromagnetischi Induktion, Maxwell-Glychungè.

Uffgrund vo dè Interdisziplinaridät un dè èngè Voflechtung mit dè Informatig isch au d Programmyrig Deil von èm Elegtrotechnig-Studium. Witteri Grundlagèfächer sin Elegtrischi Messtechnig, Digitaltechnig, Elegtronik sowiè Netzwärch- un Sischteemtheory. Als Vodièfungsfächer findet sich byschpillswys Nõchrichtètechnig, Regelungstechnig, Automatisyrungstechnig, Elegtrischi Maschinnè, Elegtrischi Engergytechnig odder Modellbildung/Simulation.

Dè johrzeentelang vo dè Hochschuèlè voliène akademische Graad Diplom-Ingenieur (Dipl.-Ing. bzw. Dipl.-Ing. (FH)) isch uffgrund vom Bologna-Brozèss durch è zweischtufigs Sischteem vo beruèfsqualifizyrender Studièabschlüss (tǜpischerwys i dè Form vo Bätschelor un Maschter) ersetzt worrè. Dè Bätschelor (Bachelor of Engineering odder Bachelor of Science) isch èn èrschtè beruèfsqualifizyrendè akademische Grad, wo je nõch Prüèfungsordnung vom jewyligèe Fachberych nõch èrè Studièezit vo 6 bzw. 7 Semeschter erworben wörrè hèt chönnè. Nõch ènèrè witerè Studièzit vo 4 bzw. 3 Semeschter cha dè Maschter als zweitè akademischè Grad (Master of Engineering odder Master of Science) erlangt wörrè. Dè „Doktor-Ingenieur“ isch dè högschste akademische Grad, wo im Aaschluss an è abgschlossenes Maschterschtudium im Raamè von èrè Assischtenzpromotion odder in èrè Graduate School erreicht wörrè cha.

An è baar Hochschuèlè cha dè Bachelor-Studiègang Elegtro- un Informationstechnig in sibbè Semeschter mit aaschlièßendem dreisemeschtrigem Maschter-Studiègang Maschter für Beruèflichi Bildung studyrt wörrè. Mit sèllèm Maschter-Abschluss un nõch witterè 1,5 Johr Referendariatszit bschtôt d Möglichkeit, è beruèflichi Tätigkeit als Gwerbeleerer (höherè Diènscht) an èrè Beruèfsschuèl z findè.

Vobänd

Dè gröschte Beruèfsvoband für Elegtrotechnig wältwit isch s Institute of Electrical & Electronics Engineers (IEEE). Er zellt übber 420.000 Mitglyder un publizyrt Zitschriftè uff allnè relevantè Fachgebièt in Änglisch. Sit 2008 git es IEEE Global History Network (IEEE GHN), woby in voschidnè Kategoriè wichtigi Meilèschtei (beurteilt durch è Fachgremium) un persönlichi Erinnerungè vo Ingenieur (IEEE First-Hand History) feschtghaaltè wörrè chönnè. Söttigi Erinnerungsbericht vo Schwizer Elegtroingenieur chönnèd als Byschpill ygsää wörrè.^[5]^[6] Sit Aafang 2015 hèt sich dè IEEE GHN ènèrè erwitertè Organisation Engineering and Technology History Wiki aagschlossè, wo witteri Fachberych vom Ingenieurwesè umfassè duèt.

Dè VDE Voband für Elegtrotechnig Elektronig Informationstechnig e. V. isch èn technisch-wǜssenschaftlicher Voband z Dütschland. Mit ca. 35.000 Mitglyder engagyrt sich dè VDE für è besseres Innovationsklima, Sicherheitsstandards, für è moderni Ingenieuruusbildung un è hochi Technigakzeptanz i dè Bevölkerung.

Dè Zèntralvoband vo dè Dütschè Elegtro- un Informationstechnischè Händwärch (ZVEH) vodritt d Intressè vo Unternämmè uss dè drei Handwärch Elegtrotechnig, Informationstechnig un Elegtromaschinnèbau. ZVEH-Mitglyd sin im Johr 2014 55.579 Unternämmè, wo 473.304 Arbeitnämmer, devò öppè 38.800 Uuszubildendi, bschäftigè düèn. Im ZVEH als Bundesinnungsvoband ghörèd zwölf Fach- un Landesinnungsvobänd mit insgsamt öppè 330 Innungè aa.

Dè Zentralvoband Elegtrotechnig- un Elegtroniginduschtry e. V. (ZVEI) setzt sich für d Intressè vo dè Elegtroinduschtry z Dütschland un uff internationaler Ebeni y. ZVEI-Mitglyd sin mee wiè 1.600 Unternämmè, welli im Johr 2014 öppè 844.000 Bschäftigti z Dütschland ghaa hèn. Als ZVEI-Unterglyderungè git s zur Zit 22 Fachvobänd.

I de Schwiiz isch am 24. April 1889 dr Schwiizerisch Elektrotechnisch Verein (SEV) gründet worde, wo sid 1895 au mid em Verband vo de Schwiizerische Elektrizitätsunternähme (VSE) zämmegschaffd hed. Im 2002i hed dr SEV dr Name gänderet, er heisst jetz «Electrosuisse, SEV Verband für Elektro-, Energie- und Informationstechnik».^[7]

Literadur

Winfield Hill, Paul Horowitz: Die hohe Schule der Elektronik, Tl.2, Digitaltechnik. Elektor-Volaag 1996, ISBN 3-89576-025-0.
Eugen Philippow, Karl Walter Bonfig (Bearb.): Grundlagen der Elektrotechnik. Volaag Technig, Bèrlin, 10. Ufflaag 2000, ISBN 3-341-01241-9.
Winfield Hill, Paul Horowitz: Die hohe Schule der Elektronik, Tl.1, Analogtechnik. Elektor-Volaag 2002, ISBN 3-89576-024-2.
Manfred Albach: Grundlagen der Elektrotechnik 1. Erfahrungssätze, Bauelemente, Gleichstromschaltungen. Pearson Studium, Münchè 2004, ISBN 3-8273-7106-6.
Manfred Albach: Grundlagen der Elektrotechnik 2. Periodische und nicht periodische Signalformen. Pearson Studium, Münchè 2005, ISBN 3-8273-7108-2.
Gert Hagmann: Grundlagen der Elektrotechnik. 11. Ufflaag, Wiebelsheim 2005, ISBN 3-89104-687-1.
Helmut Lindner, Harry Brauer, Constanz Lehmann: Taschenbuch der Elektrotechnik und Elektronik. Fachbuchvolaag im Carl Hanser Volaag, Leepzisch; Münchè, 9. Ufflaag 2008, ISBN 978-3-446-41458-7.
Siegfried Altmann, Detlef Schlayer: Lehr- und Übungsbuch Elektrotechnik. Fachbuchvolaag, Leipzig; Köln 1995, 4. Ufflaag: Fachbuechvolaag im Carl Hanser Volaag, Leepzisch; Münchè 2008, ISBN 978-3-446-41426-6.
Wolfgang König: Technigwissenschaften. Die Entstehung der Elektrotechnik aus Industrie und Wissenschaft zwischen 1880 und 1914. Chur: G + B Volaag Fakultas, 1995. ISBN 3-7186-5755-4 (Softcover)

Weblinggs

Elektrotechnik im dütschsprochige Wikisource

Einzelnõchwys

↑ William Gilbert: Tractatvs Siue Physiologia Nova De Magnete, Magneticisqve Corporibvs Et Magno Magnete tellure. Sex libris comprehensus. Online-Aagebot vom Herzog Auguscht Bibliotheek Wolfèbüttel (http://diglib.hab.de/drucke/nc-4f-46/start.htm)
↑ James Clerk Maxwell: A Dynamical Theory of the Electromagnetic Field. 1864 ygreicht un denn voöffentlicht in: Philosophical Transactions of the Royal Society of London (155), 1865, S. 459-512
↑ Albrecht Fölsing: Heinrich Hertz. Hoffmann un Campe, Hamburg 1997, ISBN 3-455-11212-9, S. 275.
↑ Joachim Beckh: Blitz und Anker, Band 1, Sitè 259 ISBN 3-8334-2996-8, abgfrõgt am 20. Dezembèr 2015
↑ Peter J. Wild: First-Hand:Liquid Crystal Display Evolution - Swiss Contributions. 24. August 2011, abgruefen am 25. März 2015.
↑ Remo J. Vogelsang: First-Hand:PDP-8/E OMNIBUS Ride. 21. Juli 2013, abgruefen am 25. März 2015.
↑ Websiite vo Electrosuisse. Archiviert vom Original am 14. Juni 2017; abgruefen am 29. Dezember 2016.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Elektrotechnik“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] William Gilbert: Tractatvs Siue Physiologia Nova De Magnete, Magneticisqve Corporibvs Et Magno Magnete tellure. Sex libris comprehensus. Online-Aagebot vom Herzog Auguscht Bibliotheek Wolfèbüttel (http://diglib.hab.de/drucke/nc-4f-46/start.htm)

[2] James Clerk Maxwell: A Dynamical Theory of the Electromagnetic Field. 1864 ygreicht un denn voöffentlicht in: Philosophical Transactions of the Royal Society of London (155), 1865, S. 459-512

[3] Albrecht Fölsing: Heinrich Hertz. Hoffmann un Campe, Hamburg 1997, ISBN 3-455-11212-9, S. 275.

[4] Joachim Beckh: Blitz und Anker, Band 1, Sitè 259 ISBN 3-8334-2996-8, abgfrõgt am 20. Dezembèr 2015

[5] Peter J. Wild: First-Hand:Liquid Crystal Display Evolution - Swiss Contributions. 24. August 2011, abgruefen am 25. März 2015.

[6] Remo J. Vogelsang: First-Hand:PDP-8/E OMNIBUS Ride. 21. Juli 2013, abgruefen am 25. März 2015.

[7] Websiite vo Electrosuisse. Archiviert vom Original am 14. Juni 2017; abgruefen am 29. Dezember 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]