Äbberfingè

47.728.4263888888889454

Eberfingen Gmeind Stüèlingè
Wappe vo Eberfingen
Dialekt:	Alemannisch
Hauptvariante:	Hochalemannisch
Regionalvariante:	Südschwarzwälderisch
Verbreitig:	mittlers Wuètèdal, wiè Stüèlingè un Eggingè
Höchi:	454 m
Flechi:	7,81 km²
Iiwohner:	400
Bevölkerigsdichti:	51 Iiwohner/km²
Iigmeindig:	1. Oktober 1974
Regierigsbezirk:	Regyrigsbezirk Fryburg
Landchreis:	Waldshüet
Poschtleitzahl:	79780
Vorwahl:	97744
Nummereschild:	WT

Äbberfingè (amtlich Eberfingen) lyt im mittlerè Wuètèdal zwǜschè Stuèlingè un Untereggingè. S Dorf lyt in èm Sitèdobel a dè rächte Dalwangè vom Wuètèdal. Sit 1974 isch Äbberfingè èn Ortsdeil vo dè Stadt Stüèlingè im Landchrais Waldshuèt z Badè-Württèbärg.

Geography

È Portrait vo Äbberfingè im Mittlerè Wuètèdal

Äbberfingè lyt am Fuèß vom Dobel vom Äbberfinger Dorfbach un zièt sich a beidè Sitè vom Bach bis uff öppè diè halbi Höchi vo dè rächtè Dalflankè vo dè Wuètè, dört lyt s Obberdorf vo Äbberfingè. S Dorfzèntrum lyt uff èm Absätzle am Dorfbach un uugfäär 25 m übber m Wuètèdalboddè. Äbberfingè schmygt sich also ähnlich wiè Stüèlingè un Untereggingè in dè Mündigsdrichter von èm Sitèdobel vo dè Wuètè, also in è Sitèbucht vom Wuètèdal. Witerentwicklèt hèt sich s Dorf a dè Wuètèhaaldè in südlicher Richtig, wo èn für s mittlere Wuètèdal tǜpischè Bärgvorschprung s Dorf ebbèso begränzt wiè im Nordè dè Ruckwaald, èn dütlich höcherè Vorschprung, s Dorf geg Stüèlingè begränzt. Äbberfingè hèt durch diè beidè Hörnli vom Dorf uus kein Sichtkontagt zuè Stüèlingè un Untereggingè. Dè Abschtand zu dè beidè Nõchbòrort bedrait 3-3,5 km. Durch s "höherglaite" Dorfzèntrum lyt Äbberfingè braktisch uff dè glychè Höchi wiè dè Stüèlinger Baanhof bzw. d Hauptschtrõß. Schräg gegèübber vo Äbberfingè lyt am unterè Rand vom Agiwaald in èm Dobel a dè linkè Dalwangè dè Gränzübbergang Äbberfingè-Hallau, dõdemit also d Staatsgränz zwǜschè Dütschland un dè Schwiz.

Südlich vo Äbberfingè gòt d Gränz vo dè linkè Haaldè i s Wuètèdal abbè un volauft bis übber Wunderchlingè usè i dè Mitti vo dè Wuètè. Dè Äbberfinger Dorfbach chunnt vom Muuchemer Bärg obbè abbè. Dè Muuschemer Bärg drènnt s Wuètèdal vom Muuchèbachdal ab, sèll isch s nägschti Sitèdal rächts a dè Wuètè.

Nammè

Dè Nammè Äbberfingè chunnt vo Eperolfvingga un bezièt isch uff èn fränkischè Kämmerer Eperulf, wo im Diènscht vum Könnig Chilparich 584 ermordet worrè isch.

Dialäkt

Dè Äbberfinger Dialèkt ghört zum Hochalemannischè, un isch identisch zum Stüèlinger un Egginger Dialèkt, asè wiè s mittlere un untere Wuètèdal zuè dè Südoschtschwarzwälder Isoglossè ghört

Gschichtè

Ort

S Dorf wörd als Eperolfvingga èrschtmòlls 929 in èrè Urkundè vom Kloschter St. Gallè asè benamst. 1275 wörd èn Hugo vo Äbberfingè erwäänt. Vo 1501 bis 1760 hèt s z Äbberfingè è Iisèschmèlzwärch gää i dèm vor allem Boonèärz vohüttet worrè isch. Bedeiligèt dõdraa sin 1622 s Kloschter St. Bläsy d Fürstèbärger un d Grõfè vo Sulz, d Grõfè vo Leiningè un dè Landgrõf Maximilian vo Stüèlingè, wo zu sèllèrè Zit grad sin Hèrrschaftssitz, d Stüèlinger Burg, zum Stüèlinger Schloss umbaut hèt. Bi dè Äbberfingè hèt èn Steibruch ghaa, uss dèm Stei für dè Wyler-Keerdunnel a dè Sauschwänzlebahn un für d Ysèbaabrugg Waldshuèt-Koblänz gwunnè worrè isch. Denäbbè hèt mò dörtzmòl Brunnèdröög uss èm Tuffschtei us sèllèm Steibruch gmacht.

Äbberfingè als Deil vo dè Grossgmaind

Im Juni 1974 hèt dè Äbberfinger Gmaindsrõt beschlossè, sich freiwillig i d Stadt Stüèlingè ygmaindè z lõ, sèll isch am 11. Oktobèr 1974 vollzogè worrè. Hintergrund defür, d Eigèständigkeit uffzgää, isch d Gmaindsreform z Baddè-Württebärg gsi, wo am Aafang vo dè 1970er Johr schu aakündigt worrè un am 1. Januar 1975 definityv vollzogè worrè isch. Für d Äbberfinger isch d Ygmaindung uff Stüèlingè wèg dè guètè Beziehigè zum Nõchbòr ennèt vum Ruckwald nòeligend gsi. Adminischtryrt wörd Äbberfingè sit èm Oktober 1974 vum Stüèlinger Stadtrõt, wo Äbberfingè ein Sitz zuèschtòt, ußerdemm cha dè Äbberfinger Ortschaftsrõt resp. dè Ortsvorschteher vo Äbberfingè im Stadtrõt Vorschläg unterbreitè.

Kirchè

Äbberfingè hèt è Kirchè, wo vo dè Katholischè als Gotteshuus bruucht wörd un uff èm chlynè Vorschprung a dè linkè Haaldè vom Dorfbach lyt un au uss èm Wuètèdal guèt sichtbar isch. Sèlli Kirchè isch im St. Peter un Paul gweiht. Dès Gotteshuus isch im Johr 1836 im klassizistischè Stil baut worrè. Uugfäär 300 m witer obbè am Äbberfinger Stich lyt uff èrè Anhöhi übber m Wuètèdal d Kalvarièbärgkapèllè. D Kapèllè isch 1734 baut worrè. Dǒmit isch dè Äbberfinger Fridhof ygraamt vo dè Äbberfinger Pfarrkirchè un dè Kapèllè.

• 
  Kirchè St. Peter un Paul
• 
  D Äbberfinger Kalvarièbärgkapèllè lyt uff ènèm Büggele nördlich vo dè Dorfmitti un stoot withy im Wuètèdal sichtbar hoch übber m Wuètèdal
• 
  D Ygangsdürè vo dè Äbberfinger Kapèllè

Wappèhèrkumpft

S Äbberfinger Wappè mit sinè drei Dannè, wo näbbènand stôn, söll a diè drei Dannè erinnerè, wo mò bim Bau vo dè Kalvarièbärgkapèllè hèt müèsè umduè.

Wuètè

Diè wüètigi Aach hèt wiè übberall im Wuètèdal au z Äbberfingè irè Temperamènt zeigèd. Im Lauf vo dè Zit isch es z Äbberfingè immer widder zuè beträchtlichè Schäddè chò. Kennè duèt mò Hochwasserschäddè us dè Johrè 1762, 1778, 1884, 1895, 1940 un 1953. Uss dèmm Grund dürft sich d Hochwasserpegelmarkè bi dè aaltè Wuètèbrugg bim Baanhof befindè. Well d Wuètè uff Höchi Äbberfingè ganz rächts uff èm Dalboddè volauft, hèn d Äbberfinger irè Dorf witgehend a dè Dorfbachhaaldè aaglait.

Vokeer

Dè südliche Deil vo Äbberfingè vum Dorfzèntrum a dè rächtè Haaldè vom Wuètèdal durab

Äbberfingè lyt a dè B 314. Bis 1959 isch d B 314 vom Stüèlinger Städtle hèr uff dè halbè Höchi vom Ruckwaald un dè Kalvarièbärgkapèllè als Ortsdurchfaart durch Äbberfingè durrè gangè. Well dèsèll Abschnitt vo dè B 314 mit sini Huufè Èngpäss un dè beidè Gfällstrèggè am Stüèlinger Stadtwäg un am Äbberfinger Stich im aagschtrebte, erhöhtè Vokeersdurchflüss uff dè Wuètèdalschtrõß mächtig im Wäg gschtandè isch, hèt mò d Umfaarig vo Stüèlingè bis übber Äbberfingè uff èm Dalboddè vo dè Wuètè durrèzogè. Übber dè Äbberfinger Stich vokeert vo 1971 bis hüt (Stand: Dezembèr 2015) dè Schinnèersatzvokeer vo dè Wuètèdalbaan, also Linnièbüs vo dè SBG-Linniè 7338.

Sit Aafang dè 1990er Johr isch d B 314 bi Äbberfingè vollschtändig vo dè rächtè Haaldè uff dè Dalboddè volegt worrè. D Strõßèbrugg im Südè vo Äbberfingè isch sitdèmm dè südlichè Zuèfaart zu dè B 314 zuègschlagè worrè, un im Summer 2015 komplètt sanyrt worrè. Diè ehemòligi Trassè vo dè B 314 vo Äbberfingè uff Eggingè isch uff è breiti Faarschpur voschmôlerèt worrè, un wörd nu no vo dè SBG-Linnièbüs befaarè. Für diè lokali Bevölkerung vill gschickter isch diè aalt Bundesschtrǒß übber dè Äbberfinger Stich, welli beidi Faarbaanè bhaaltè hèt un für dè öffentliche Vokeer frei gää isch. Z erwäänè sin d Landschtrôßli vo Äbberfingè uff Muuchè un i d Gegèrichtung übber diè aalt Wuètèbrugg bim Äbberfinger Baanhof übber d B 314 èwäg zum Gränzübbergang un witer bis zum Hallauer Berghof. A dè Wuètè nõch git s ebbèfalls èn asphaltyrte Wäg barallel zu dè Trassè vo dè Wuètèdalbaan, wo allerdings nu für Fuèßgänger un Radfaarer frei gää isch.

Nit zletscht lyt Äbberfingè a dè Wuètèdalbaan bi km 13,7, un vofüègt übber èn Baanhof mit èm stattlichè EG. Sèllè isch mit dè Unterè Wuètèdalbaan im Johr 1971 stillglait worrè. Baut worrè isch dè Äbberfinger Baanhof im Johr 1875, er lyt zimli gnau zwüschè dè Baanhööf Stuèlingè un Untereggingè. S stattliche EG isch nit wèg dè Äbberfinger Bevölkerig so mächtig gschtaltet worrè, vomuètlich hèt mò au 115 Johr nõch dè Schlièssung vom Äbberfinger Pott sellèrè Station è potentièll hoches Güèteruffchò prognoschtizyrt. S übber 600 m lange Uuswychgleis hèt mò allerdings nu wäg dè Acht-Kilometer-Abschtandsregèl uff dè Wuètèdalbaan ybaut (d Pendants sin z Oftringè un z Wizä glègè).

Trivia

Dè Äbberfinger Baanhof, wellè sich in Brivatbsitz befindet, isch im Johr 2014 Kulissè für èn dütschè Spylfilm mit èm Titel Endstation Glück mit dè Gudrun Landgrebe i dè Hauptrollè gsi.

Weblingg

 Commons: Eberfingen – Sammlig vo Multimediadateie

• D Vorschtellig vo Äbberfingè uff dè Stüèlinger Homepage
• Passage vu Äbberfingè a Bord vum Wizä-Pendel uff dè Wuètèdalbaan