Zum Inhalt springen

Kirchajoohr

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Sälle Artikel oder Abschnitt brucht e Iberarbeitig un sott dorum durgluegt werre. Des cha de sprochliche Stil, s Format vum Artikel, oder de Inhalt beträffe. Nächers isch in dr Regel uf dr Diskussionssite agee. Hilf bitte mit, die kritisierte Passasche z verbessere un nimm druffabe die Markierig use.


Dialäkt: Schwäbisch

S Kirchajohr (latiinannus ecclesiasticus oder annus liturgicus; au liturgischs Johr oder Herrejohr) isch em Chrischdadom d Roihafolg vo de oinzlne Feierdäg, en Kalender über es ganzes Johr, wo aber mit em übliche Kalenderjohr nöd identisch isch.

S Kirchajohr fengd bei de Katholische ond Evangelische am Obend[A 1] vor em erschda Advent aa, bei de Orthodoxe am erschda Sebdembr. D Grondlag isch s Kalendrjohr, mo se nach em Sonnajohr richdad. Andre Gsellschafda ond Religiona nemmad s Moondjohr.[A 2] Bei dr Berechnong vo Oschdra isch des au no dr Fall.

De Feschdkrois

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Weihnachtsfeschdkrois

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

d Nama em Allemannischa
Tag Schwyz Bade Elsaß Schwoba Berechnung Bemergonga
Advent Advänt

Apfënt

Adfend Vier Sonndäg vor em 25. Dezembr Aafang vom Chilchejohr
4 Sonndäg
Heiliger Abend Häilig Abig Hoiligr Abend 24. Dezembr .
.
Wiehnacht Wienacht Weihnachda 25. Dezembr .
.
Stefanstag Steffistaag Schdefansdag 26. Dezmbr .
.
Beschneidung des Herrn 1. Januar .
.
Erscheinung des Herrn Draichünge(taag) Drei König 6. Januar .
.
Taufe des Herrn 13. Januar .
.

Ooschdrafeschdkrois

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ooschdra isch a beweglichr Feirdag ond wird emmer am Sonndig noch em Früeligsvollmond gfeird.

Des liesd se oifach, abr weil d Mondperiod – d Zeid von oim Vollmond zom nächschda – koine glatte (Sonna-)Däg dauerd ond s Johr au mid de Schalddag ondrschiedlich lang isch, geid s a Formel vom Gauß[1] zom genaua Ausrechna ond no baar Ausnahmeregla.[2]

D Grondlag zoigd des:


S geid zwoi extreme Fäll fir da Vollmond:

  1. dr Vollmond isch am Dag vor em Friehlingsaafang, no dauerd s a ganze Mondperiod ond
    1. isch des a Sonndig, isch do Oschdra (1)
    2. isch des koi Sonndig, isch am nächschde Sonndig Oschdra – s schbädeschd Dadum (2)
  2. dr Vollmond isch am Dag vom Friehlingsaafang, ond
    1. dr Friehlingsaafang isch a Sonndig, no isch des s Oschdrdadum – s friehschde Dadum (3)
    2. dr Friehlingsaafang isch ondr dr Woch, no isch s d nächschd Sonndig (4)
d Nama em Allemannischa
Tag Schwyz Bade Elsaß Schwoba Berechnung Bemergonga
Aschermittwoch Äschermittwoch

Schwärzelitag

Schurtag[3] 40 Dag vor Ooschdra Afang vo dr 40-tägiga Faschdazeid
Fastensonntag Fastesünntig Faschdasonndich 6 Sonndig vor Ooschdra Dr erschde vo fenf
.
Karwoche Karwuche Kaarwoch .
.
Palmsonntag Palmsunntig Palmsonndig .
.
Gründonnerstag Grüendonschtig
Hooche Dunschtig
Griendùnschdig Grian Dunnschtig Greaduschdig Donnersdag vor Ooschdra .
.
Karfreitag Kar-, Charfrytig
Stille Frytig
Hooche Frytig
Charfrydig Kàrfrittig Karfreidag Freidag vor Ooschdra
Ostern Ooschtere Ooschdere Ooschtra Ooschdra Erschdr Sonndig noch em erschda Vollmond em Friehleng
Weisser Sonntag Wysse Sunntig
Weissr Sonndig Erschdr Sonndig noch Ooschdra katholisch
Christi Himmelfahrt Uffert Hemmlfahrd 29 Dag noch Oschdersonndig
Pfingsten Pfingschte, Pfeischte Bfingschde Pfìngschta Pfengschda 49 Dag noch Ooschdra
.
Fronleichnam Frolychnam
Hergottetaag
Frohnleichnm 60 Dag noch Ooschdra Erschdr Sonndig noch Trinitatis

Zeid em Johreskrois

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Sonndag zwisch em Weihnachtskrois un em Ooschdrakrois, un d Sonndag zwisch em Ooschdrakrois un em Weihnachtskrois zelled zur Zeid em Johreskrois, wo 33 oder 34 Woche umfasst. Si sind nummeriert oder hond en spezielle Name, wie z. B. dr Buess- und Bettag, Eidgenössische Dank-, Buess- und Bättag, Ewigkeitssunndig/Totesunndig usw. D Zählung fangd mit de Wuche noch em Fäscht vo de Tauf vom Herr aa, wo sälber no zum Weihnachtsfäschdkrois ghört. De Sonndag noch em Fäscht vo de Tauf vom Herr isch also immer de 2. Sonndag im Johreskrois – eigentlich: Sonndag vo de 2. Wuche im Johreskrois. Am letschde Sonndag im Kirchejohr, em Sonndag vor em 1. Adventssonndag, wird s Christkönigsfest gfeiert.

 Commons: Kirchenjahr – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Friahr hod ma da Dag am Obend aafanga lao. Des machad d Juda heid no – Sabbat fengd am Freidagobebd aa.
  2. Dr Wexl vom Moondjohr auf s Sonnajohr hod mid dr Bedeidong fir d Gsellschafd z doa.
  1. Osterformel von Gauß
  2. Osterrechner. Archiviert vom Original am 25. Juli 2017; abgruefen am 30. April 2017.
  3. Vereinigung Schwäbisch-Alemannischer Narrenzünfte Glossar