Zum Inhalt springen

Bööztal

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Bööztal
Wappe vo Bööztal
Wappe vo Bööztal
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Aargau (AG)
Bezirk: Laufeburgw
BFS-Nr.: 4185i1f3f4
Poschtleitzahl: 5075 Hornusse
5076 Böze
5077 Elfige
5078 Efige
Koordinate: 647055 / 261220Koordinate: 47° 30′ 0″ N, 8° 3′ 47″ O; CH1903: 647055 / 261220
Höchi: 383 m ü. M.
Flächi: 22.30 km²
Iiwohner: 2843 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.boeztal.ch
Charte
Charte vo BööztalDütschlandBaselbietKanton SoledurnBezirk AarauBezirk BadeBezirk BruggBezirk LenzburgBezirk RhiifäldeBezirk ZurzachEikeFrick AGGansigeGipf-OberfrickHerznachHornusseKaisteLaufeburgMettauertalMünchwileOberhof AGÖschgeSchwaderlochSisselnÜekeWittnau AGWölflinswilZeije
Charte vo Bööztal
ww

Bööztal isch e Gmeind im Bezirk Laufeburg im Kanton Aargau. Si isch uf de 1. Jänner 2022 durch e Fusion vo de bishärige Gmeinde Bööze, Efige, Elfige und Hornusse entstande isch.

Die vier ehemoligi Gmeinde liged weschtlech vom Böözbärgpass und im obere Deil vom Fricktal bis zur Gmeindgränze vo Frick abe. Efige, Böözen und Hornusse sind Dörfer ganz nooch binenand a dr alte Landstrooss vom Böözbärg obenabe, nume Elfige lyt anderhalb Kilometer nördlech vo Bööze im ene schöne Sytetaal vom Aargauer Jura. Bi Bööze chunt dr Efingerbach id Sissle.

Im Tal isch d Autobaan A3 und d Böözbrglinie vo dr Ysebaan.

Bööze, Efige und Elfige hend vor de Fusion zum Bezirk Brugg ghörd, Hornusse isch scho vorher im Bezirk Lauffeburg gsi.

D Gägend, wo nördlech vo dr Hauptchetti vom Jura lyt, het es Klima mit vil Sunnetääg und isch drum für d Landwirtschaft und bsunders füre Wybou guet. Es het sid 2019 wägem Gmeindprojäkt sogar au scho e bsundere «Bööztaler Fusionswyy» geh.[2]

Es früeners Fusionsprojäkt, no mit föif Gmeinde (zu de vier ane au no mit Zäije), isch scho nach der erschte Abstimmig i den Oortschafte ane 2009 gstorbe.

Ab 2013 hät’s wider Verhandlige gää und ane 2014 het me bi allne Gmeindversammlige vo de vier Gmeinde pschlosse, mit em nöie Projäkt ärnscht z mache. I dr erschte Zyt het psunders dr nöi Name, wo me für die grösseri Gmeind gsuecht het, z rede gää: Es wäär fasch derzue cho, ass men ere «Oberes Fricktal» gseit hätti, was aber bi de Nochbergmeinde gar nid guet acho isch. Im Früelig 2019 het sech dänn dr nöi Ortsname «Bööztal» duregsetzt. Das isch e schöni Lösig und basst guet zu dr geografische Laag vo de vier Dörfer am weschtleche Fuess vom Böözbärgpass und näbed dr chürzlech au mit ere Gmeindfusion entstandene nöie Gmeind Böözbrg.

D Dörfer bi Bööze sin sit em Middelalter, bi Brugg gsi, wo di alti Herrschaft Schänkebärg ane 1460 zum damalige Bärner Territorium cho isch; undedra isch s Fricktal e Deil vo Vorderöschtrych gsi. Sid 1803 sind s alles Aargauer Gmeinde gsi.

Am 27. Juni 2019 sind i de vier Oort d Gmeindversamlige gsi, wo me bi allne em Fusionsvertrag zuegstumme hät.[3] Z Bööze sind 95 Prozänt vo de Deilnämer a dr Gmeindversamlig fürd Gmeindfusion gsi, z Effige achzg Prozänt, z Elfige 97 Prozänt und z Hornusse öpe 85 Prozänt. Au de Grossi Rat het sini Zuestimmig geh, so dass d Fusion uf de 1. Jänner 2022 z stand cho isch und dodemit au de Bezirkswächsel. De Bezirk Brugg het nach Hottel àndi 2009 no einisch drü Gmeinde a de Bezirk Laufeburg verlore.

I de drüü Oort vom alte bärnischen Aargau, also Bööze, Elfigen und Effige, isch, was d Religion agoot, de gröschti Deil vo de Lüüt refermiert, z Hornusse im ehemolige öschtrychische Piet sind s meh Kaddolike. Hornusse het e kaddolischi Pfarrchile, wo 1712 bout worden isch und s Patrozinium vom Sankt Mauritius het; z Bööze isch di refermierti Chile vo dene Dörfer; si isch vo ane 1667.[4] S refermierte Pfaaramt z Bööze isch au für di Refermierte z Effige, Elfige, Hornusse und Zäije zueständig,[5] di kaddolischi Pfarrei Hornusse auf für d Kaddolike vo Bööze und Elfige.

 Commons: Böztal – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Claudia Meier: Vor Abstimmung: Betriebe lancieren einen Böztaler Fusionswein – er steckt dahinter uf aargauerzeitung.ch, 15. Juni 2019
  3. Marc Fischer, Dennis Kalt, Michael Hunziker, Claudia Meier, Janine Müller: Böztal nimmt die erste Hürde. Bözen, Effingen, Elfingen und Hornussen stimmen Fusionsvertrag zu. In: Aargauer Zeitung, 28. Juni 2019.
  4. Deborah Bläuer: Wie Bözen zu seiner Kirche kam. In: Aargauer Zeitung, 10. Septämber 2017
  5. Reformierte Kirche Bözen. Kirchgemeinde Bözen uf ref-ag.ch