Understraass

Dialäkt: Züritüütsch

s Hotel Züri

Understraass isch es Quartier vo de Stadt Züri.

Geografy

Zäme mit em Naachberquartier Oberstraass macht das Quartier de Stadtchräis Sächs uus.

Die andere Naachberquartier: Understraass chunt im Süüden bis a d Limet und an Stadtchräis 1, im Südweschte isch änet de Limet s Induschtryquartier, im Weschte isch Wipkinge, im Nordweschte gränzt Understraass änet em Chäferbèèrg an ere chlyne Stell as Quartier Afoltere, und im Noorde isch Öörlike.

Abgsee vom Wald ufem Chäferbèèrg und de Päärk – so wie s Schindlerguet und de Beckehoof – isch s Quartier ganz überbout. Es hät e tichts Straassenetz, wo sich a d Hauptachse vo de Schaffuuserstraas, de Wintertuurerstraass, de Hoofwisestraass, de Buecheggstraass, de Wèèntaalerstraass und de Wasserwèèrchstraass orientiert. Vom Tierspitaal bis a d Limet gaat de Milchbucktunäll. De Buecheggplatz isch en groosse Straassechnoote ufem Hoger zwüschet em Limettaal und em Glatttaal, und zmitzt im Quartier isch de Schaffuuserplatz.

1856 isch de Wipkingertunäll vo der Ysebaan uufggange, wo under Understraass duregaat.

A de Limet isch s Chraftwèèrch Lätte.

Gschicht

Früener isch Understraass e sälbständigs Doorff gsy. Na i de Mitti vom 19. Jaarhundert hät Understraass zwüschet wyte Fälder und Wise nu es paar Hüüserzylete de Landstraasse naa ghaa. D Doorfftäil händ Rietli, Letzi, Milchbuck, Röthel und Guggach ghäisse. Es hät na offeni Bäch ghaa im Doorff, öppe de Lindebach, wo zu de Limet abegloffen isch.

Ane 1893 isch das so wie e Zylete anderi Gmäinde uf Züri ygmeindet woorde.

De Name vom Oort chunt daadevoo, as er a der alte Undere Straass is Glatttaal uf Chloote übere lyt. Es hät au die Ober Straass ggèè, wo tiräkt über de Züribèèrg ggangen isch, und das Doorff a dère Straass häisst ebe Oberstraass. Die nider Straass findt mer ane 1272 in ere alte Uurkund.

Architektuur

S Schuelhuus Wybèèrg erinneret äim draa, as s Gebiet bi Understraass früener Puureland gsi isch.

Z Understraass git’s e paar Chile:

d Chilen Understraass

• die refermiert Chile Züri-Understraass, a de Wybèèrgstraass, 1884
• die refermiert Pauluschile vo 1934, si hät Glasfäischter vom Augusto Giacometti
• die refermiert Matthäus-Chile vo 1950
• die katolisch Liebfrauechile vo 1894 vom August Hardegger; me säit, es sig die schöönscht Schwiizer Chile i de Form von ere altchrischtliche Basilika
• d Brueder Chlause-Chile vo 1933
• d Chilen Allerhäilige vo 1964
• di Evangelisch-lutherisch Martin-Luther-Chile vo 1958
• s Christlich Zäntrum Buechegg vo de Pfingschtmission Züri, 1976

Understraass hät de Fridhoof Nordheim mit ere Samlig vo hischtoorische Graabmonumänt und de Fridhoof Stäichluppe; das isch en alte jüüdische Fridhoof vo Züri, wo vo 1900 bis 1936 vo de Israelitische Religionsgmäinschaft Züri pruucht woorden isch zum iri Toote z begrabe. Die alte Grabschtäi sind schööni Dänkmööler us de Afangszyt vo dère jüdische Gmäind.

Uf em Land vo de früenere Landwirtschaftliche Schuel Strickhoof im Quartier Understraass isch de Irchelpark, wo näbetraa de Irchel-Campus vo de Uni Züri und au s Staatsarchyv Züri isch.

S Föif-Stèèrn-Hotel Züri-Marriott a de Limet fallt uf, wil s äinzig Hoochhuus im Stadtzäntrum isch. Es isch ane 1973 poue woorde.

A de Hofwiisestraas isch e groosses Huus vo Schwiizer Radio und Fernsee.

Understraass hät Schuelhüüser und Sportplätz, so wie d Stäichluppe vom FC Understraass; dèè Klub git’s sit 1921.

Bilder

• 
  die alt Gmäind Understraass vor 1893
• 
  Woonhüüser
• 
  d Pauluschile

Literatur

• Martin Illi: Unterstrass. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Weblink

 Commons: Understraass – Sammlig vo Multimediadateie