Zum Inhalt springen

Schönèbach

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Koordinate: 47° 46′ 4″ N, 8° 12′ 38″ O
Schönenbach (Schluchsee)
Gmeind Schluchsee
Wappe vo Schönenbach (Schluchsee)
Wappe vo Schönenbach (Schluchsee)
Dialekt: Alemannisch
Hauptvariante: Hochalemannisch
Regionalvariante: Südschwarzwälderisch
Höchi: 900 m
Flechi: 87,7 ha
Iiwohner: 120
Bevölkerigsdichti: 137 Iiwohner/km²
Iigmeindig: 1. April 1974
Regierigsbezirk: Regyrigsbezirk Fryburg
Landchreis: Briisgau-Hochschwarzwaald
Poschtleitzahl: 79859
Vorwahl: 07656
Nummereschild: FR

Schönèbach (amtlich Schönenbach) isch dè chlynschtè Ortsdeil vo dè Gmeind Schluchsee im Südschwarzwald, welli diè südöschtlischti Ortschaft im Landchrais Briisgau-Hochschwarzwald z Badè-Württèbärg darschtellt. Schönèbach isch dè einzigè Schluchseer Ortsdeil, wo nit zum Hochschwarzwald zellt wörd. D Vobindig zum 6,2 km entfèrntè Gmeinde-Hauptort Schluchsee lauft über dè Hochschtaufè drübber bis zum Oschtzipfel vum Schluchsee bi Seebrugg un vo dört witter am Nordufer vum See nõch bis zum Dorf Schluchsee. Dè Nammè Schönè Bach stammt vum glychnammigè Bach ab, wo a dè südöschtlichè Flankè vum Hochschtaufè entschpringt un nordöschtlich am Ort vorby gòt bis a d Mettma abbè, wo drin iè dè Schönèbach am rächtè Rand sich au entwässèrè duèt, zwüschè dè Schaffuuser Sägi un dè Klausèmülli.

S Dorf Schönèbach lyt am Nordchopf vom Brändemer Bärg, südlich vom Schluchsee un zwüschè Mettma un Schwarza im Südschwarzwald.
De obberè Deil vo Schoenebach mit Bligg nõch Süde uff dè Staufechopf mit Funkmascht.

Schönèbach lyt nõch bim högschtè Pungt vum Brändemer Bärg, èn Bärgruggè, wo nördlich vo Schönèbach mit èm Hochschtaufè uff 1101 m Höchi sin Firscht hèt. Südweschtlich vo Schönèbach grüèßt dè Funkdurm vom 1037 m hochè Staufèchopf. Dè Brändemer Bärg volauft in Nord-Süd-Richtig vo Seebrugg am Oschtzipfel un dè Staumuèr vom Schluchsse wäg bis zum Wyler Witznau im Schlüècht-Dal. D Dörfer uff èm Brändemer Bärg heissèt i dèmm Sinn aagluègt Schönèbach, Schtaufè, Brändè un Bèrau. Im Weschtè vo Schönèbach, in èm stillè Schwarzwalddal, flüèsst d Schwarza vo dè Schluchsee-Staumuèr bis zum Schwarzabeggi bi Hüsèrè a Schönèbach vorby. Öschtlich vo Schönèbach gòts i s obberè Mettmadal, öppè in Höchi vo dè Schaffuuser Sägi. Dõdemit isch Schönèbach ygränzt im Weschtè vom Schwarzadal, im Nordè vum Hochschtaufè un im Oschtè vum Mettmadal. Diè einzigi offeni Sitè vu Schönèbach isch s Nõchbòrdorf Schtaufè im Südè.

D Schönèbacher Mundart ghört zum Hochalemannischè. D Isoglossè isch Südschwärzwälder Dialäkt mit enèrè starkè Tendenz zu dè Hochschwarzwälder Isoglossè.

Bligg vo obbè uff s Dorf Schönbach a dè rächte, obberè Mettma-Haaldè. Gegèübber un links vo dè Mettma lyt Grõfèhuusè.

D Gründung vo Schönèbach muè zwüschè dè Johrè 1076 un 1300 erfolgt si. Vo dè Gründung aa hèt Schönèbach zu dè Hèrrschaft vum Sankt Bläsy ghört. Zitèwys hèn selli Schönèbach vokauft, im Johr 1612 denn abber widder zruggkauft. Schönèbach isch bis zu dè Ygmeindung è sèlbschtändigi Gmeind gsi, zu wellèrè dè Zinkè Schwarzahaaldè ghört. Diè zitèwys eigèschtändigi Gmeind Schwarzahaaldè isch Aafang 1911 widder zuè dè Gmeind Schönèbach chò. Vom Johr 1832 bis zu dè Ygmeindung hèt Schönèbach èn eignè Bürgermeister ghaa, sit dè Ygmeindung stòt èn Ortsvorschteher im Dorf un èm zuèghörigè Ortschaftrõt vor. Am 1. September 1973 isch Schönèbach uffgrund von èrè Abschtimmung vo dè Schönèbacher Bevölkerig nõch Schluchsee ygmeindet worrè. Dõdemit isch Schönèbach dè zwangswysè Ygmeindung gmäss dè baddè-württèbärgische Gmeindsreform um 16 Mönèt zvor chò. Obwoll rächt èngi Beziehigè zum glych grossè Nõchbòrdorf Schtaufè vo annèdubaki bis hütt beschtôn, hèt sich Schönèbach mit sellèm Wechsel kommunalpolitisch völlig vu Schtaufè drènnt, well au dè Landchrais vo Waldshuèt uff Hochschwarzwald gänderèt hèt. Sèll isch è baar Johr in Frõg gschtellt worrè, i dèm sich die ehemòls sèlbschtändigè Gemindè uff èm Brändemer Bärg zämmè duè hèn un è Yschprõch gegèd Gmeindereform vo 1975 hèn wellè erhebbè. S Zyl isch gsi, è Gmeinde Brändemer Bärg z etablyrè, wo uss dè Aarainerört Schönèbach, Schtaufè, Brändè un Berau hèt söllè bschtò. Diè Korrektur isch am Ènd nit durrègfüürt worrè, well diè beidè gröschtè Dörfer Berau un Brändè sich im letschtè Moment widder zruggzogè hèn.

Infraschtruktur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

È Dorf vo guèt übber 100 Ywooner hèt normalerwys nit vill Infraschtruktur im Bsitz. Um so erschtuunlicher isch es, dass z Schönèbach è Hallèbad baut worrè un bis hüt au bedribbè wörd. Sit 1902 bis zu dè Ygmeindung hèt Schönèbach übber è eigenes Rõthuus vofüègt, i dèm au è Füerweergräteraum iigrichtet worrè isch. D Füèrweerabteilunge vo Schönèbach un Schtaufè schaffèd bis hüt èng mitnand zämmè, diè alljöhrlichi Füèrweerüèbung findet immer mitnand statt. 1906 hèt mò s Dorf zwüschè Schwarza un Mettma an è ständigi Wasserleitung aagschlossè. Nõch èm Èrschtè Wältchrièg isch Schönèbach a diè elegtrischi Stròmvosorgung aagschlossè worrè.

Schönèbach lyt a dè K 4989, dè Chreisschtrõß, wo in Nord-Süd-Richtung übber dè Brendèmer Bärg vo Seebrugg im Nordè bis zum Wyler Witznau im Südè füürt. Selli Chreisschtrõß heisst è baar hundert Meter südlich vo Schönèbach K 6594, dört befindet sich sit 1973 d Chraisgränz. Vo dè Dorfmitti vo Schönèbach gòt d K 6501 abbè bis zu dè Schaffuuser Sägi un vo dört witter bis zum Schtaufener Gmeinshauptort Grõfuusè. Nõch èm Zweitè Wältchrièg isch d Hochschtrõß übber dè Hochschtaufè bis Seebrugg uusbaut worrè, sit dèm vofüègt Schönèbach übber èn Aaschluss a s dütschè Baansischteem bim Bahnhof Seebrugg a dè Dreiseèbaan.

 Commons: Schönenbach (Schluchsee) – Sammlig vo Multimediadateie