Bèrau

Bèrau Gmeind Üülingè-Birchèdorf
	ehemòligs Wappè vo dè Gmeind Berau
Höhe:	663 m ü. NHN
Flechi:	12,23 km²
Iiwooner:	908 (1. Okt. 2015)
Iigmäindig:	1. Januar 1975
Postleitzahl:	79777
Vorwahl:	07747

Koordinate: 47° 41′ 40″ N, 8° 15′ 23″ O

Bèrau isch èn Ortsdeil vo dè baddischè Gmeind Üülingè-Birchèdorf im Landchrais Waldshuèt.

Geografy

Bligg uff Bèrau uss gegèübberligendè Richtungè (Mettma-Mündung im Nordoschtè, Flakschtand bim Bèrauer Horn im Südweschtè)

S Dorf Berau lyt uff èm Südplateau vom Brändemer Bärg in èrè Höchi vo 663m NHH weschtlich obberhalb vum Schlüècht- un öschtlich vum Schwarzadal. D Hochflächi vum Brändemer Bärg keit i eim Stugg von èrè Höchi vo öppè 1100 m bim Hochschtaufè bis Berau a dè Südschpitzè bi 663 m. Vo Brändè, wo im Nordè vo Berau lyt, wörd d Hochflächi abbèzuès toujours breiter, dõrum gits weschtlich vo Berau, wo im südöschtliche Eggè vom Brendemer Bärg nò è baar Hektar Ackerflächi. D Hochflächi keit in Höchi vo Berau uff beidnè Sitè ekstreem gäch s Loch ab, sèll gildèt vo allem für d Schlüèchtdalflankè, wo sich èn fascht senkrächtè Steilhang befindet. Markanteschtè Abschnitt vo sèllèrè Felswand isch dè Schwedèfelsè, wo sich 1,5 km südöschtlich vo Bèrau öppè 50 m übber s Schlüèchtdal erhebbè duèt. Dè Schwedefelsè isch è Felswand, wo zuè 80% senkrächt isch un bi Kletterer zimli belièbt isch. Südweschtlich vom Dorf in èm Abschtand vo 1 km lyt im Loch unnè dè Witznauschtausee mit èm Chraftwärch Witznau, èm Mittelbeggi vom Schluchsee-Chraftwärchskomplèx. Nordöschtlich vo Berau begränzt s Mettmadal d Berauer Hochflächi, dört isch d Dalwangè dütlich wèniger steil un s Dal wèniger dǜèf. Im Mettmadal nördöschtlich lyt 1,6 km vo Berau èwäg d Lochmülli. Nördlich vo Berau lyt dè steilscht Abschnitt vom Brändemer Bärg, uff öppè 3,5 km gòts öppè 230 m uèzuès bis Brändè.

Gschichte

Bi Berau hèt s è Flyyburg gää, d Burg Berauerhorn. Dè Ort wörd 786 èrschtmòls erwäänt. Bèrau hèt nõch dè Uffdeilung vum Rych vom Karl dèm Großè zum Albgau ghört un isch spôter Deil vo dè Landgrõfschaft Stüèlingè gsi.

Zu Zitè vom St. Blasianischè Abt Ruschtenus, so schriibt dè Abt Caspar I. i sinèrè Chronik, hèt uff èm Bèrauer Bärg dè Ritter Gottfryd vo Bèrau gläbbt. Er hèt im Kloschter St. Bläsy alli sini Besitztümer übbergää, sèll isch um 1110 bassyrt. Vo 1240 bis 1247 isch dè Arnold vo Bèrau Abt z St. Bläsy gsi. D Ritter vo Bèrau hèn im Wappè drei schwarzi Bärègrind gfüürt. Dè Gründer vum Kloschter St. Bläsy, dè Reginbèrt vo Seldèbürè hèt ebbèfalls dè Bärègrind im Wappè. Abt Heinrich IV. hèt 1349 èn Dingrodel für s Gotteshuus Bèrau erschtellè lòò.

Urschprünglich ghört s Vogträcht dè Hèrrü vo Eschèbach. Agnes vo Eschèbach isch mit Graf Mangold vo Nèllèburg vohürõtet, er hèt s Vogträcht um 135 Mark Silber 1448 a d Familliè am Stad vo Schaffhausen vokauft. 1478 hèt St. Bläsy alli Rächt erworbè. 1612 hèt dè Abt Martin I. vo St. Bläsy d Hèrrschaft vom Hèrr übber d Landgrõfschaft Stüèlingè, èm Maximilian von Pappenheim, übbernõ.

Nõch èm Schliifè vo dè Burg Guètèburg 1640 isch Berau dè Obbervogtei Gurtwyl unterschtellt worrè (d Hèrrschaft isch abber z St. Bläsy gsi).

Meemòls isch s Bèrauer Kloschter abbrènnt, isch abber durch Schenkungè vom umligendè Adel immer widder erneuerèt worrè, asè sin d Krenkinger Hèrrè, d Im Thurn, d vo Schällèbärg, diè vo Grièßè, d Lupfemer Landgrõfè un diè vo Reischach, jewyls Wooltäter vum Kloschter z Bèrau gsi.

Well Bèrau sich dirèkt obberhalb vom Südschwarzwälder Wasserschloß, im Zämmèfluß vo dè Schlüècht, dè Mettma un dè Schwarza befindet, isch d Nutzung vo dè Wasserchraft z Bèrau schu immer è wichtigs Thema gsi. Für Bèrau hèt s zwei Müllènè gää, eini im Mettmadal, d Lochmülli, diè andèr im Schlüèchtdal bi Witznau. In früènèrè hèn d Bèrauer au Wasser uss dè Mettma in èm Kanal bis zum Bèrauer Kloschter gleitet, dört isch è Mülli aadribbè worrè un s Wasser aaschlièßend übber dè Brändemer Bärg i d Schwarza gleitet worrè, vomuètlich i dè Höchi vom spôtèrè Witznauschtausee. Im Südschwarzwald sait mò èm söttigè Kanal è Wuhr, d Bèrauer Wuhr isch schu längscht uffgää worrè, sèllèwäg hèt mò d Frucht un s Mèèl vo dè Loch- un Witznauer Mülli immer abbè un uè transportyrè müèsè.

Kirchè

Diè ehemòligi romanischi Kirchè isch nõch ènèm Brand 1853 neu baut worrè. Si isch im Hl. Pankratius gweiht.

Infraschtruktur

Z Bèrau git s è Meezwèckhallè von èrè stattlichè Größi, wo mò Falkèschteihallè dauft hèt. Dört findèt è baar Mòl im Johr èn Danz statt, Ènde Septèmber wörd dört au s Erntedankfäscht abghaaltè. Für beidi Voaaschtaltungè hèt sich Bèrau i dè Region èn Nammè gmacht. Witterhy hèt Bèrau èn Sportblatz, uff dèm hauptsächlich Fuèßball gschpillt wörd.

Vokeer

Bèrau lyt a dè Brändemer Bärgschtrõß, dè K 6594. D Bärgschtrõß zwygt z Witznau unnè vo dè Schlüèchtdalschtrõß ab un gòt mit zwei Serpentinè im Stil von èrè alpinè Passschtrõß gu Bèrau uff dè Brändemer Bärg uè. Dört füürt si weschtlich a Bèrau vorby nõch Brändè un witter zum Schluchsee. Bèrau isch mit zwei Zuèfaartè an iri Ortsumfaarig aabundè. Im Winter wörd s èrnscht z Bèrau, uff èm Brändemer Bärg isch mò Schnee gwöönt. Um d Schüèler sicher s Schlüèchdal durab z transportyrè un d Berauer nit vom Räscht vo dè Wält abzschniidè, haltet dè Winterdiènscht d Bärgschtrõß vo Bèrau bis Witznau frei, wa vo Bèrau bis Brändè nit sichergschtellt isch. D Brändemer Bärgschtrõß isch bi Motorradfaarer zimli belièbt. D SBG isch z Bèrau für d Aabindung a dè öffentlichè Nahvokeer zuèschtänig, wellèwäg stellt dè spartanische Faarblaan abber nu dè Schüèlervokeer uff Düèngè sicher. Nordöschtlich zum Dorf usè füürt d Rièdemer Schtrõß übber d Lochmülli un durchs Mettmadal durrè uff Rièdè.

Literadur

Helmut Vocke (Hrsg.), Chronik des Landkreis Waldshut, 1957
Norbert Nothelfer (Hrsg.), Der Kreis Waldshut, 1979
Waldemar Lutz un Hansjörg Noe (Hrsg.): Kennzeichen WT Heimatkunde für den Landkreis Waldshut, Reinhard Caspers (Mithrsg.), 1989, ISBN 3-12-258330-5
Stadt Düèngè (Hochrhy): Der Klettgau, Franz Schmid (Hrsg.), 1971; (bis hüt maßgeblichi Monography, mit Bydrääg vo: Ruth Blum, Eugen Fürstos, Richard Gäng, Josef Hirt-Elmer, Josef Isele, Helmut Maurer, Ludwig Mayer, Emil Müller-Ettikon, Heinrich Münz, Helmut Naumann, Alois Nohl, Alfons Peter, Ernst Rüedi, Franz Schmid, Karl Schwarzenberg, Ignatz Stein, Heinz Voellner, Karl Friedrich-Wernet, Hans Jakob Wörner)

Weblingg

Commons: Bèrau – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Berau_(Ühlingen-Birkendorf)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.