Reinhold Maier

dr Reinhold Maier bim Bsuech vu dr Dytsche Garteschau z Stuegert,
3. Juni 1950

Geburtshuus vum Reinhold Maiers z Schorndorf

Grab vum Maier uf em Alte Fridhof, Schorndorf

Dr Reinhold Otto Maier (* 16. Oktober 1889 z Schorndorf; † 19. Augschte 1971 z Stuegert) isch e dytsche Bolitiker (FVP, DDP un FDP/DVP) un dr erscht Minischterbresidänt vu Bade-Wirttebärg gsii.

Lääbe un Beruef

Dr Maier, wu evangelisch gsii isch, isch as Suhn vum Stadtböumaischter Gottlieb Maier z Schorndorf uf d Wält chuu. Sy eltere Brueder Hermann het si no syre Hochzyt Hermann Maier-Leibnitz gnännt. No dr Latynschuel z Schorndorf isch dr Reinhold Maier uf s Dillmann-Gimnasium z Stuegert gwägslet un het dert 1907 sy Abitur gmacht. Derno het er Rächtswisseschafte an dr Uniwersitet Grenoble un an dr Uniwersitet Dibenga studiert. Dert isch er Mitglid vu dr Dibenger Studänteverbindig „Akademische Gesellschaft Stuttgardia“ gsii, wu em siddytsche Liberalismus noo gstanden isch. Do het er speteri bolitischi Wägkamrade wie Eberhard Wildermuth, Karl Georg Pfleiderer, Konrad Wittwer un Wolfgang Haußmann droffe. S Referändariat het er z Raveschburg absolviert, derno isch er z Haidelberch zum Doktor vu dr Rächt promowiert wore. Am Erschte Wältchrieg het er as Soldat im Fueßartillerie-Regimänt 13 dailgnuu. Anne 1920 het er si z Stuegert as Rächtsaawalt nidergloo. 1924 isch er in d Freimuurerloge Zu den 3 Cedern z Stuegert ufgnuu wore. (Noch em Zweete Wältchrieg isch er 1946 Grindigsmitglid vu dr Stuegerter Sammelloge Furchtlos und Treu). In dr Zyt vum Nazionalsozialismus het er as Rächtsaawalt gschafft; sy Frau Gerta Goldschmidt isch mit dr baide Chinder uf Ängland gflichtet. Dr Reinhold Maier het si unter em Druck vu dr Nazi vun ere schaide loo un het si anne 1946 wider ghyrote.

Dr Reinhold Maier isch anne 1971 im Alter vu 81 Johr z Stuegert gstorbe un isch uf em Alte Fridhof vu Schorndorf vergrabe wore.

Bartei

Dr Maier isch scho syt 1912 in dr Fortschrittliche Volkspartei (FVP) vu dr Chaiserzyt engaschiert gsii, 1918 isch er derno in di nei rindet linksliberale DDP yydrätte, wu si 1930 mit em Jungdytsche Orde zur Dytsche Staatsbartei] verainigt het. 1924 isch er Vorsitzer vum Stuegerter Kraisverband vu dr DDP.

Anne 1945 isch dr Maier bi dr Grindig vu dr Demokratische Volksbartei (DVP) derby gsii, wu me nit derf verwägsle mit dr Dytsche Volksbartei vu dr Weimarer Republik, wu me unter dr nämlige Abchirzig chännt. D DVP het si 1948 dr FDP aagschlosse, het aber no lang ire alt Nae drait. No dr Bildig vu dr Koalizion us FDP/DVP, SPD un BHE unter dr Fierig vum Maier z Bade-Wirttebärg 1952 het dr hessisch FDP-Landesverband en Aadrag gstellt uf Barteiuusschluss vum Maier un em Landesvorsitzer Wolfgang Haußmann un uf d Drännig vu dr FDP vu dr DVP, het si dodermit aber nit chenne duresetze. Dr Bundeshaupuusschuss vu dr FDP het si nume zuen ere Missbilligung vu dr Koallizion im Sidweschtstaat chenne dureringe. Vu 1957 bis 1960 isch dr Maier Bundesvorsitzer vu dr FPD gsii, un no bis zue sym Dood Ehrevorsitzer.

Vu 1958 bis 1971 isch er Mitgliid vum Kuratorium vu dr Friedrich-Naumann-Stiftig gsii. Unterlage zue srye bolitischen Arbet ligen im „Archiv des Liberalismus“ vu dr Friedrich-Naumann-Stiftig z Gummersbach.

Abgordnete

Dr Maier isch vu 1932 bis 1933 Rychsdagsabgordnete fir di Dytsch Staatsbartei gsii. Glychzytig het er vu 1932 bis 1933 em wirttebärgische Landdag aaghert. Am 23. Merz 1933 het er zäme mit andere vier liberale Reichstagsabgeordneten Hermann Dietrich, Theodor Heuss, Heinrich Landahl un Ernst Lemmer fir s Ermächtigungsgsetz gstimmt. In ere Reed het er syni Grind fir sy Jo zum Ermächtigungsgsetz gee. Dr Täxt vu syre Reed cha mer im Protokoll vu dr Rychsdagssitzig vum 23. Merz 1933 nooläse. Dr Schlusssatz vu syre Reed isch: „Im Interesse von Volk und Vaterland und in der Erwartung einer gesetzmäßigen Entwicklung werden wir unsere ernsten Bedenken zurückstellen und dem Ermächtigungsgesetz zustimmen.“

No dr Aagabe vum Theodor Heuss in syne Erinnerige hän di fimf liberale Rychsdagsabgordnete aafangs unterschidlige Mainige zum Ermächtigungsgsetz ghaa. D Uusschusssitzig vu dr Staatsbartei het ihne d Entschaidig iberloo, aber mit dr Bitti, ass si alli glych abstimme. Dr Heuss het zwoo Erklerige formuliert ghaa, aini fir e Ablähnig, aini fir e Enthaltig. An syre Syte isch aber nume dr Hermann Dietrich gstande; dr Heinrich Landahl, dr Ernst Lemmer un dr Reinhold Maier hän innerhalb vu dr Rychsdagsgruppe fir d Zuestimmig votoert. Dr Heuss un dr Dietrich sin iberstimmt wore, so dass derno alli liberale Abgordnete fir s Ermächtigungsgsetz stimmten. D Ablähnigserklerig vum Heuss isch nit iberliferet. Die Enthaltigserklerig isch im Original im Theodor Heuss Archiv, Stuegert. Dr Reinhold Maier het si derno im Täxt vu dr Zuestimmigserklerig, wun er am 23. Merz 1933 verläse het, dailwys an där Entwurf aaglähnt.

Vu 1945 bis 1949 isch dr Maier Mitglid im Länderrot vum amerikanische Bsatzigsbiet un speter au vu däm vu dr Bizone gsii. Vu 1946 bis 1952 isch er Mitglid vum Landdag vu Wirttebärg-Bade gsii. Vu 1952 bis 1964 het dr Maier em Landdag vu Bade-Wirttebärg aaghert. Vu 1953 bis zum 14. Mai 1956 un vu 1957 bis zum 30. Septämber 1959 sich dr Maier au Abgordnete im Bundesdag.

Effetlige Ämter

Vu 1930 bis 1933 isch dr Reinhold Maier Wirtschaftsminischter z Wirttebärg, im Kabinett vum Staatsbresidänt Eugen Bolz gsii.

Noch em Ädn vum Zweete Wältchrieg isch dr Maier 1945 vu dr amerikanische Militärregierig s Amt vum Minischterbresidänt vu Wirttebärg-Bade iberdrait kriegt, wun er bis zur Uflesig vum Land 1952 ghaa het. Am 25. April 1952 isch dr Maier (FDP/DVP) vu dr Verfassigsgebende Landesversammlig zum Minischterbresidänt vum nei bildete Bundesland Bade-Wirttebärg gwehlt wore. S isch e Iberraschig gsii, ass dr Maier no dr Wahl e Koalizion us FDP/DVP, SPD un BHE bildet un d CDU as sterkschti Bartei in d Opposizion gschickt het. Vum 7. Septämber 1952 bis zum 6. Septämber 1953 isch er Bresidänt vum Bundesrot gsii. 1953 isch dr Maier churzzytig au bade-wirttebärgische Juschtizminischter gsii.

Wu d CDU bi dr Bundesdagswahl vum 6. Septämber 1953 z Bade-Wirttebärg s absolut Mee iberchuu het, isch dr Maier vum Amt vum Minischterbresidänt zruggdrätte, sy Noofolger isch am 7. Oktober 1953 dr Gebhard Müller wore. Dr Maier isch no uf Bonn gange go sy Bundesdagsmandat wohrznee.

Dr Reinhold Maier isch fascht 70 Johr lang dr ainzig FDP-Bolitiker gsii, wu dr Regierigsschafe vun eme Bundesland gsii isch. Erscht 2020 isch mit em Thomas Kemmerich wider e Mitglid vu dr FDP fir churzi Zyt Minischterbresidänt wore.

Ehrige

Anne 1953 isch er mit em Großchryz vu dr Bundesrepublik Dytschland uuszaichnet wore. D Stadt Stuegert het em Maier 1969 d Ehreburgerwird gee, glych au d Städt Schorndorf (1949) un Welzheim. No ihm isch di FDP-noch Reinhold-Maier-Stiftig gnännt.

Lueg au

• Kabinett Bolz
• Kabinett Maier I (Württemberg-Baden), Kabinett Maier II (Württemberg-Baden), Kabinett Maier III (Württemberg-Baden)
• Kabinett Maier (Baden-Württemberg)

Wäärch

• Ende und Wende. Das schwäbische Schicksal 1944–1946. Briefe und Tagebuchaufzeichnungen. Wunderlich, Stuttgart/Tübingen 1948, DNB 453183077.
• Bedrängte Familie. Wunderlich, Tübingen 1962, DNB 453183085.
• Ein Grundstein wird gelegt. Die Jahre 1945–1947. Wunderlich, Tübingen 1964, DNB 453183093.
• Erinnerungen. 1948–1953. Wunderlich, Tübingen 1966, DNB 457487763.
• Die Reden. Band 1. Vorwort von Jürgen Morlok. (= Schriftenreihe der Reinhold-Maier-Stiftung. Band 12). Reinhold-Maier-Stiftung Baden-Württemberg, Stuttgart 1982, DNB 821036904.
• Ausgewählte Reden. Vorwort von Ulrich Goll. (= Schriftenreihe der Reinhold-Maier-Stiftung. Band 37). Reinhold-Maier-Stiftung Baden-Württemberg, Stuttgart 2014, DNB 1125916907.

Literatur

• Klaus-Jürgen Matz: Maier, Reinhold. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 15, Duncker & Humblot, Berlin 1987, ISBN 3-428-00196-6, S. 697–699.
• Klaus-Jürgen Matz: Reinhold Maier (1889–1971). Eine politische Biographie (= Beiträge zur Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien. Bd. 89). Droste, Düsseldorf 1989, ISBN 3-7700-5155-6.
• Frank Raberg: Biographisches Handbuch der württembergischen Landtagsabgeordneten 1815–1933. Im Auftrag der Kommission für geschichtliche Landeskunde in Baden-Württemberg. Kohlhammer, Stuttgart, ISBN 3-17-016604-2, S. 538. 
• Udo Wengst (Bearb.): FDP-Bundesvorstand. Die Liberalen unter dem Vorsitz von Thomas Dehler und Reinhold Maier. Sitzungsprotokolle 1954–1960. Droste, Düsseldorf 1991, ISBN 3-7700-5159-9.

Weblink

 Commons: Reinhold Maier – Sammlig vo Multimediadateie

• Wärch vu un iber Reinhold Maier in dr Dytsche Digitale Bibliothek
• Ziitungsartikel iber Reinhold Maier in dr Pressemappe 20. Jahrhundert vom ZBW – Leibniz-Informationszentrum Wirtschaft
• Reinhold Maier in dr Datebank vu dr Ryychsdagsabgordnete
• Reinhold-Maier-Stiftig
• Erklärung Reinhold Maiers vor einem parlamentarischen Untersuchungsausschuss des Landtags von Nordbaden und Nordwürttemberg (1947)
• Reinhold Maier – Rede Anfang Februar 1947 in einer Versammlung der Demokratischen Volkspartei in Stuttgart über die Zustimmung seiner Partei zum Ermächtigungsgesetz
• Nooloss im Hauptstaatsarchiv Stuegert
• DER SPIEGEL 5/1947
• Klaus-Jürgen Matz: Reinhold Otto Maier (1889–1971), publiziert am 19. April 2018 in: Stadtarchiv Stuttgart: Stadtlexikon Stuttgart
• Reinhold Maier bei leo-bw, dem landeskundlichen Informationssystem Baden-Württemberg
• Online-Findbuch Landesarchiv Baden-Württemberg, Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Q 1/8 Dr. Reinhold Maier

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Reinhold_Maier“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.