Museumsmülli im Wyler
D Mülli im Wyler stòt im unterschtè Abschnitt vom Wylergrabbè-Bachdal i dè Nôchi vom Unterè Uusgang vo dè Wuètèflüè. D Mülli lyt zwǜschè dè Dörfer Blomegg, Luussä un Grimmelzofè uff èm Bann vo dè Stadt Stüèlingè i dè nordöschtlichè Eggè vom Landchrais Waldshuèt.
Infraschtruktur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Müllènè
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Mülli hèt drei Wasserräder, wo obberschlächtig übber dè Müllibach aadribbè wörrèd. Jedes Wasserrad drybt èn Müülschtrang aa. Am oberschtè Müülschtrang hängt è Fruchtmülli, Fruchtschtampfi un è Ölmülli, am mittlerè Strang è Gipspochi un è Hampfriibi, dè unterschte Strang drybt è Gipsmülli aa.
Müllibrodukt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Fruchtschtampfi hèt d Spreu vo dè Frucht drènnt, d Fruchtmülli hèt us dè Frucht Mèèl gmacht. Glychi Abhängigkeit hèt s bi dè Gipspochi gää, wo d Gipswaggis us dè Gegènd (z. B. us dè Wuètèflüè) in chlyni Möggeli zämmègschlagè hèt, welli mit dè Gipsmülli zuè Kalchbulver gmacht worrè isch. Sèll Kalchbulver hèn d Buèrè zum Ychalchè vo dè Äcker bruucht, dèmit d Nutzpflanzè besser gwachsè sin, sèll isch also èn nadürlichè Dünger gsi. Mit dè Ölmülli isch Pflanzèöl broduyrt worrè. D Hampfriibi hèt dè Vowandlig vom Hampf in Flachs möglich gmacht, dèmit sin Kleider un Leinèsäck gmacht worrè.
Suschtigi Bautè
[ändere | Quälltäxt bearbeite]È bitzeli obberhalb vo dè Mülli a dè rächtè Haaldè vom Wylergrabbèbach stòt s (ehemòlige) Woonhuus vom Müller un sinèrè Familliè, wo au hüt (Stand: 2018) no bewoont isch. Im rächtè Winkel zum Woonhuus stòt no è Schüèr, wo dirèkt a d Haaldè hèrrèbaut isch.
Museumsmülli
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
2002 isch d Mülli mit Unterschtützung durch diè Dütschi Stiftung Dènkmòlschutz un s Landesdenkmalamt Baden-Württemberg komplètt reschtauryrt worrè, bevor si èndgültig volotterèt gsi wär. Sitdèm hèt d Mülli dè Status von èrè Museumsmülli. S findèt fachkundigi Demonstrationè un Füürungè statt, entwedder nõch Voraameldig odder am Pfingstmäntig, wo dè Dütsche Müllèdaag all Johr stattfindè duèt.
Vokeerswäg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Mülli lyt graad obberhalb vo dè Luusämer/Blomegger Landschtrõß, welli vo Grimmelzofè bzw. im Blomegger Wyler uff dè rächtè Sitè vom Wuètè- un èm Wylergrabbèbachdal dèhèr chunnt, un mit ènèm Brüggle uff Höchi vo dè Museumsmülli uff diè ander Sitè vom Wylergrabbèbachdal wechslè duèt. Vo dè Mülli wäg gòt d Landschtrõß öppè 200 m witter uèzuès un gablèt sich in è Schtrõß uff Luussä graaduus un eini uff Blomegg nõch rächts dè Bärg dèruff. Bim Blomegger Wyler git s sit 1899 è Baanhöfle a dè Sauschwänzlebaan, wo urschprünglich Station Im Wyler (hochdt.: Station im Weiler) gheißè hèt un spôter in Bhf. Luussä-Blomegg (hochdt.: Bhf. Lausheim-Blumegg) umbenamst worrè isch. Uumittelbar unterhalb vo dè Museumsmülli un èm Brüggle stòt sit 1890 s Untere Bortal vom Wyler-Keerdunnel. Vom Gaschthuus im Blomegger Wyler èwäg gòt obberhalb vo dè Landschtrõß am Waldrand nõch èn uusgschildertè Wanderwäg zuè dè Museumsmülli. Sèllè Wäg isch für Wanderer au dütlich besser geignèt, well d Landschtrõß kei Trottoir hèt un zwǜschè Stützmüerle un Leitblankè dè Fuèßgänger kein Blatz lót. Well dè Schluchtèschteig uff dè 1. Etappè durch dè Blomegger Wyler durrè gòt, bǜètet sich für Wanderer èn Abstecher vom Wyler zuè dè Museumsmülli (Dischtanz: 650 m) definiv aa.
Bilderbüèchle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]-
Iigang vo dè Museumsmülli -
D Mülli links unnè, s Woonhuus schräg drübber -
Obberschlächtigè Zuèlauf für d Wasserräder -
Wylergrabbèbach uumittelbar vor èm Abzwyg vom Müllibächle -
Museumsmülli im Wyler links unnè, Luussä i dè Mitti obbè, dèzwüschè d Landschtrõß
Weblinggs
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Mühle im Weiler – Sammlig vo Multimediadateie
Koordinate: 47° 47′ 52,6″ N, 8° 29′ 16,6″ O