Tainaron

de Lüüchtturn uf em Kap Matapan

S Kap Tainaron oder Tainaros (altgriech. Ταίναρον n., Ταίναρος f.; latiin. Taenarum; noigriech. Ταίναρο,Ténaro) au Kap Matapán (noigriech. Κάβο Ματαπά Kávo Matapá; venez. Cabo Matapan) isch de süüdlichsti Punkt vo de Peloponnes im üsserste Süüde vo de Halbinsle Mani.

Geographii

S Vorpirg Tainaron isch de Uusloiffer vom Pirg Taygetos, wo Messenie vo Lakonie tailt. De Bergrugge us Marmor isch öppe fööf Kilometer lang und öppe halb so brait. De höchst Punkt Skoúrka isch 314 Meeter hööch. Im Norde verbindet e 540 Meter schmooli Landengi s Vorpirg mitem Festland, uf em höchste Punkt (175 müM) vo de Landengi stoot e maniotische Weerturn, de Pyrgos Grigorakis. D Landengi werd vo zwoo Buchte bildet. Im Oste litt de Pórto Kájio (ngr. Πόρτο Κάγιο; osmanisch: Porto Kalı; venezianisch: Porto delle Quaglie „Wachtelhafe“), wo e guete sichere Natuurhafe isch und geg de Lakonischi Golf offen isch. Groossi Schiff chönd do sicher lande. I de Antiki isch do de Hafe Psamathous (Ψαμαϑοῦς „Sandig“) glege. Nördlich vo de Bucht isch di törkisch-venezianischi Festig La Magna (osman. Manya) gstande, wo de Hafe öberwacht hett. Westlich vo de Festig stoot s Chlooster Panajía, wo verloo isch, mitere guete Quelle. Im Weste litt d Bucht Marmári (ngr. Μαρμάρι n.; venez. Porto Inferno). Si isch guet 500 Meter brait und gege de Messenischi Golf offe, aber weniger guet gaignet zom lande. E sicheri Schifflendi litt im Süüde underhalb vom Wiiler Marmári. I de Antiki hett die Bucht Achilleios-Hafe (agr. Ἀχίλλειος λιμὴν) ghaisse.

Vo de Landengi goot e Schlucht zom Pórto Stérnes (ngr. Πόρτο Στέρνες „Zisternehafe“), wo geg de Süüde offen isch und nume bi Westwind e gaignete Landeplatz för Schiff büütet. De antiki Name vo dere Bucht isch nöd öberliferet, obwoll do e Tempel vom Poseidon gstanden isch. De süüdlichst Spitz, s Kap Ténaro, miteme Lüüchtturn isch knapp zwee Kilometer südlich vo dere Bucht. D Vathý-Bucht (ngr. Όρμος Βαθύ „Tüüffi Bucht“) im Südooste isch degege wege de Fallwind kann sichere Hafe.

S Vorpirg isch mittere bommloose Macchia öberwachse, mit vill wörzige Chrütter wie Thymian, Origano, Rosmarin, Chamile, Münze, Lavendel, Zistroose, Grääsnägeli und Tistle. D Wachtle, wo em östliche Hafe de Name ggee hend, rastet ufem Vorpirg bim jöörliche Vogelzuug. Si sind früener massewiis gfange wore und i Essig und Ööl iiglait wore. Hüt isch de Vogel recht selte woore. Früenner sind ono hüüffiger Delphin bim Vorpirg gsie wore.

Gschicht

I de Antiki isch de Hafe Psamathous en Umschlagplatz gsii und bsunders i de de zwoot Hälfti vom 4. Joorhundert v. Chr. e Treffpunkt vo Söldner, wo sich do lo ahüüre loo hend. Westlich vom Pórto Stérnes isch i de Antiki schwarze Marmor broche wore und im Landesinnere root-wiisse Marmor. Uf de Landengi und bi de beed Häfe sind nume wenigi archäologischi Fund gmacht wore, wo vo de Klassische Periode bis i di röömischi Chaiserzitt datiert were chönd. E Fridhoof stammt us de hellenistische Zitt.

Vor de Seeschlacht vo Salamis ane 480 v. Chr., wo d Griecher d Perser bisigt hend, hett e Tail vo de Flotte vo de Kerkyräer Anker gworffe, und isch dromme fern vo de Schlacht blibe.

Im früene 5.Jh.v.Chr. sind spartanischi Helote in Poseidontempel ufem Vorpirg gfloche, aber trotz dem hailige Schutzrecht, hend d Spartaner die Flüchtling umbroocht. Chorz drufabe, im Joor 464 v.Chr. isch d Stadt Sparta vomene starche Erdbebe völig verwüestet wore und sogäär d Spartaner hend den globt, as si wege dem Mord a de Helote, vom Poseidon gstroofft wore saied , denn noch em Globe vo de alte Grieche isch de Gott för d Erdbebe verantwortlich. Da Erdbebe isch de Grund gsii vom messenische Helotenaufstand.

S Poseidonheiligtum isch ane 240 v. Chr. vo de Ätolier plünderet wore. und nomole im 1. Joorhundert v. Chr. vo Seeroiber.

S Poseidonhailigtum isch ab 146 v. Chr. s Zentrum vom Bund vo de fraie lakonische Stedt wore und offizielli Inschrifte vom Bund sind do uufgstellt wore (IG V 1,1226, 1227). S zwaiti religöösi Zentrum vo dem Bund isch s Hailigtum vom Apollon Hyperteleates bi Asopos gsii.

D Stadt Kainepolis bim hüttige verloone Dorf Kyparissa nordwestlich vo de Landengi isch ane 467 vom Vandalekönig Geiserich aagriffe wore, hett aber schweeri Verluust müese erliide.

1570 hend d Osmane afange nördlich öber em Porto Kajio e Festig baue. Drumm isch de venezianischi Admiral Querini am 29. Juni 1571 mit 24 Schiff in Hafe gfaare und hett de Bau zerstört. Ane 1670 sind d Osmane wider im Hafe glandet und hend d Festig noi uufbaut. De Morosini het si 1685 för Venedig eroberet. 1715 isch d Festig wider osmanisch wore. Wääred em Russisch-Törggische Chrieg, 1787-1792, het de Maniot Lambros Katzonis d Festig as Piraateburg bruucht und mit elf Schiff Seeroiberai bitribe. Am 28. Juni 1792 isch e törggischi Flotte uf Dränge vo de Franzoose in Hafe iigloffe und hett d Festig bombaridiert.

Im Juni 1829 hed d Famili Grigorakianos us Koita de Charakes-Turn uf de Landengi bsetzt, wa zu Champfhandlige gfüert hett. Di bayrischi Armee vom griechische König Otto vo Bayere (uf griechisch: Othon I.) isch 1834 bim Porto Kajio glageret. De Ioannis Grigorakakis hett sich as Offizier ahüüre loo. 1852 hett er de alti Turn abriisse und e noie Turn baue loo. De Turn öberwacht de Zuegang zom Vorpirg vo de Landsitte her.

s Poseidonhailigtum

Ufem Kap Tainaron isch i de Antiki e Hailigtum vom Poseidon Tainarios (Ποσειδῶν Ταινάριος) gsii mit em Asylrecht för Helote, da sind die vo Sparta underdruckte alte Iiwooner vo Lakedaimon und Messenie gsii. De Kult vom Poseidon ufem Kap Tainaron (Ποhοιδάν ἐπι Ταινάρω Pohoidán épi Taináro) isch sicher vordorisch, obwoll mer bis hütt kai archäologischi Spuure us de Bronzezitt gfunde hett. Im lokaale dorische Tielekt het de Poseidon nämmli Pohoidan ghaisse. Da isch uuffälig, wil uf Dorisch de Gott normalerwiis Poteidan haisst. Me ninnt drum aa, as d Dorer de mykenischi Name Poseidahon öbernoo hend, wa denn spöter ebe zu Pohoidan woren isch, well im Tielekt vo Sparta en intervokalisches "s" zomene "h" verhuucht isch. Au as d Helote do s Asylrecht bsesse hend, gelt as e Hiiwiis, as de Kult vordorisch gsii si mue. Im Tempel isch e Bronzestatue vom Delphinriiter Arion gstande. Bim alte Tempel isch e Hööli, wo i de Antiki as ann vo de Iigäng in Hades, aso i d Underwelt, ggolte het. Nochem Pindar isch die „Hadesschlund“ (Ἀΐδα στόμα) gnennt wore. De Herakles söll dör die Hööli de Höllehund Kerberos ufebroocht ha. Hütt stoot bi de Hööli e chliis Chappeli vo de Ajon Asomaton (οι Άγιοι Ασώματοι „di körperloose Halige“), zu Eere vo de Erzengel, wo a de Pfingste die Toote i d Oberwelt biglaitet.

Literatur

• Cay Lienau, Eckart Olshausen: Tainaron. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 11, Metzler, Stuttgart 2001, ISBN 3-476-01481-9, Sp. 1224–1225.
• Joannis Mylonopoulos: Von Helike nach Tainaron und von Kalaureia nach Samikon: Amphiktyonische Heligtümer des Poseidon auf der Peloponnes; i: Klaus Freitag & al.: Kult –Politik–Ethnos. Franz Steiner Verlag 2006. ISBN 3-515-08718-4. S. 121-156.

Weblink

 Commons: Cape Matapan – Sammlig vo Multimediadateie

36.40947222.482211