Dorer

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
s dorischie Piet isch root und orangsch iizaichnet

D Dorer, au Dorier (altgriechΔωριεῖς, Dōrieis) sind en altgriechische Volchstamm gsii. Si hend de westlich Tail vo Mittelgriecheland um de Korinthischi Golf biwontt und d Peloponnes mit Uusnaam vo Arkadie. Vo de Insle hend Kreta, di süüdliche Kyklade mit Melos und Thera und de Dodekanes zom dorische Sidligsruum ghört.

As Ursprungland vo de Dorier gelt d Landschaft Doris im obere Taal vom Fluss Kephisos, nördlich vom Berg Parnassos aaggee. I de griechsiche Saag werd d Iiwanderig vo de Dorer uf d Peloponnes mit der "Zruggcheer vo de Heraklide" gliichgsetzt, wo noch de antike Gschichtsrechnig ane 1100 v. Chr. stattgfunde ha söll. Si sind demno bi Patras öber d Meerengi und hend z erscht Messenie, Lakonie mit Sparta und d Argolis eroberet und under isch uuftailt. Die Saag het e historische Chern und o de Zittruum stimmt mit de Resultaat vo de moderne Forschig öberii. D Dorer sind denno nochem Undergang vo de Mykenische Kultur im End vo de Bronzezitt nodisnoo i d Peloponnes iigwanderet und hend di altiihaimisch Bivölkerig underworfe und underjocht. De Prozess het aber recht lang duuret. Öber die südliche Insle vo de Ägäis sind si bis a d Chüste vo Chliiasie voorgstoosse.

D Dorer chönnt ahand vo de Sprooch, vo de Phyle, vo religiööse Kult und ahand vom Kalender guet as e verwandti Gruppe erfasst were. De Gott Apollon werd i de Forschig as en uursprüngli doorische oder zumnidest typisch doorische Gott aaglueget und sis Orakelhailigtum vo Delphi isch m Piet vo de dorische Phoker glege.

De doorischi Tielekt bildet ann vo de grosse altgriechische Tielektgruppe und cha i chlinneri Gruppe uuftailt were. Die Tielekt sind nööch mitem Nordwestgriechische verwandt. D "Doris seuerior" umfasst Lakonie mit Messenie und Kreta, s Inseldorische isch uf Melos, Thera, Anaphe, Rhodos, Kos und i de Chliiasiatische Städt Knidos und Halikarnassos gredt wore. D "Doris mitior" umfasst Mittelgriecheland mit Phokis, Lokris, Ätolie, die Ionische Insle und s Taal vom Sprecheios. D Tielekt vo Elis und i de Argolis neme e Sunderstelig ii. Im Verlauf vo de Antiki isch s Dorische vo de attische Koine zruggdrängt wore, hett aber bis hütt no öberlebt und zwoor im Tsakonische.