Chlääfe
| Chlääfe (Chiavenna) | ||
|---|---|---|
|
| |
| Staat: | Italie | |
| Region: | Lombardei | |
| Provinz: | Sondrio (SO) | |
| Koordinate: | 46° 19′ N, 9° 24′ O | |
| Hechi: | 333 m s.l.m. | |
| Flechi: | 11 km² | |
| Yywohner: | 7235 (31. Dez. 2022)[1] | |
| Bevelkerigsdichti: | 658 Yyw./km² | |
| Poschtleitzahl: | 23022 | |
| Vorwahl: | 0343 | |
| ISTAT-Nummer: | 014018 | |
| Demonym: | Chiavennaschi | |
| Schutzpatron: | Sankt Loränz | |
| Website: | Chiavenna | |
| ||
Chlääfe (hoochdüütsch früener Cleven oder Kleven gschribe), wo uf iteliänisch Chiavenna heisst, isch e Stadt i dr iteliänische Provinz Sünders. Si het i dr Püntner Gschicht immer wider e Rolle gspilt.
I dr alpinlombardische Sprooch vo dr Region heisst d Stadt Ciavéna.
Geografy[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Stadt Chlääfe lyt am Fluss Mera, wo im Bergell Maira heisst. D Mera mündet öpe 17 Kilometer wyter unde in Comersee. Vo Norde häär chunt bi Chlääfe us em Sytetaal dr Fluss Liro.
Zu dr Gmeind ghöre d Dörfer Loreto, San Carlo, Prosto, Pianazzola, Bette, Tanno und Uschione. Im Norde und im Südoschte goot dr Gmeindbann bis wyt uf d Bärgen ufe. Am Bärg Mottaccio im Südoschte het d Stadt es baar ganz chlyni Alpflechene mit de Näme Pizzolungo und Mondate.
Bi Chlääfe isch dr Afang vo de Bärgstreckene zu de Püntner Alpepäss übere Schplüügä und dr Maloja. Bis zum Baanhof grad näbe dr Altstadt goot d Ysebaanlinie, wo vo Mailand und vo Bergamo härchunt.
Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Zur Zyt vo de Röömer isch s Dorf Clavenna als Stazioon a de Alpestroosse scho wichtig gsi.
Um 960 isch d Grafschaft Chlääfe entstande. S Gebiet het denn zum Bischtum Como und zytewys em Bischtum Chur ghört. Ane 1030 isch dr Oort e Stadt worde. Sid em 16. Joorhundert isch Chlääfe zäme mit em Vältlin e Undertaanegebiet vo de Bündner gsi. 1797 isch s Gebiet a die Cisalpinischi Republik ggange und 1802 a Italie.
Vo 1818 bis 1822 isch e nöji Strooss ufe Splüügepass bout worde. Uf dr Brugg über d Mera stoot e Statue vom Heilige Nepomuk.
Chlääfner als Wyname[ändere | Quälltäxt bearbeite]
I dr Düütschschwyz seit mer em Blauburgunder tradizionell Chlääfner, männgisch au Chläfliger, uf hoochdüütsch «Clevner» oder «Klevner» gschribe.[2]
Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Guido Scaramellini: Chiavenna. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Chiavenna – Sammlig vo MultimediadateieFuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
- ↑ Lueg au Schwyzerischs Idiotikon, Band III, Spalte 632, Artikel Clëvner und Hans Bickel, Christoph Landolt: Schweizerhochdeutsch. Wörterbuch, der Standardsprache in der deutschen Schweiz. Ug. vom Schwyzerische Verein für di düütsch Sprooch. 2. Uuflaag. Dudenverlag, Berlin 2018, S. 51.