Andreas Merian

Andreas Merian, Stich um 1806

Dr Andreas Merian (* 19. Septämber 1742 z Buus; † 25. Februar 1811 z Basel) isch e konservative Basler Politiker und Landamma vo dr Schwiiz währed dr Mediationsziit gsi.

Läbenslauf

Dr Andreas Merian isch 1742 z Buus uf d Wält cho as Sohn vom reformierte Pfarrer vo Buus, em Andreas Merian, und vo dr Dorothea Beck. Dr Merian het Philosophii und Rächt an dr Basler Uni gstudiert. 1768 isch er Sekretär vo dr stedtische Kanzlei worde. 1771 het er d Margaretha Iseli, d Dochter vom Johann Lukas Iseli, ghürotet. 1776 isch er Sächser vo dr Zumft zu Räblüt worde und 1782 Wiischriiber und Ingrossist (Hypothekebuechfüehrer). Der Gross Root het en 1783 im ene widerrächtlige Verfahre zum Stadtschriiber gwehlt und 1790 isch er Oberstzumftmeister worde. Währed dr Basler Revolution vo 1798 isch er zum Rückdritt zwunge worde und het sich uf si Landguet z Rieche zruggzoge. Vo 1799 bis 1800 hai en d Franzose in politischer Geiselhaft ghalte. Won er freigloo worden isch het er d Wahl in d Munizipalität und in d Gemeindikammere abglehnt. Währed em antihelvetische Putsch 1802 het er z Basel as Presidänt vo de stedtische Behörde amtiert und isch as kantonale Abgsandte uf die föderalistischi Dagsatzig z Schwyz gschiggt worde. Wo Frankriich sich iigmischt het, isch dr Merian in s Badische gflüchtet und isch erst noch em Erlass vo dr Mediationsakte zruggcho. Dr Grooss Root het en 1803 und no einisch 1806 zum Bürgermeister gwehlt, e Boste won er bis zu siim Dod bsetzt het. 1806 isch er Landamma vo dr Schwiiz gsi. Siini Beziehige mit em Napoleon si sehr agspannt gsi. Dä het em Merian und siiner Familie vorgworfe, z brobiere d Kontinentalsperri umzgoh (Neueburger Affäre).

Dr Andreas Merian isch 1811 z Basel gstorbe.

Si politischi Haltig

Dr Merian isch 1777 zwar bi dr Gründig vo dr Basler Gsellschaft zur Ufmunterig und Beförderig vom Guete und Gemeinnützige (dr GGG) vom Basler Ufklärer Isaak Iseli drbii gsi, sust isch er aber eine vo de reaktionärste Politiker z Basel gsi. Er het sich hartnäckig gwehrt gege alli Reforme, wo d Revolution z Basel und denn d Helvetik in dr ganze Schwiiz het welle iifüehre. Das het en in de konservative Kreis, wo noch em Sturz vo dr Helvetische Republik an s Rueder cho si, sehr populär gmacht. Bi de Neuerer wie em Peter Ochs und au bi de Franzose isch er allerdings verhasst gsi. In d Geiselhaft isch er aber nit wäge siine konterrevolutionäre Dätigkeite cho, sondern wil er sich der Republik gegenüber verweigeret het. As Bürgermeister het dr Merian zwar groossi Macht gha, het die aber kuum bruucht zum d Restauration z fördere, sondern het sich druf verstifft, ass s Ancien Régime d Neuerige letztändlig wurd überstoh.

Literatur

• André Salvisberg: Merian, Andreas. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• August Bernoulli: Merian, Andreas. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 21, Duncker & Humblot, Leipzig 1885, S. 427 f.
• Eduard His: Basler Staatsmänner des 19. Jahrhunderts, Basel 1930.
• André Salvisberg: Revolution in Basel, Basel 1998.