Wotan

de Brakteat vo Daxlande bi Karlsrueh stellt vermuetli de Woatan i de Vogelmetamorphose dar.

De Wuotan oder Odin isch de germanischi Hoptgott gsii. Noch im isch de Mittwoch (holländisch: Woensdag; englisch Wednesday) binennt.

Name

urgerm. *Wôðanaz m. „Herr vo de Inspiratio“; aisl. Óðinn; altengl. Wōden; altsächs. UUoden; ahd. Wuotan, Woatan (baidi as Manename); lbrd.. Gwodan. De Name ghört zu indogerm. *hueh₂-t- „bloose; inspiriere“; vgl. gall.-lat. vātēs „Seher“ (vo dem chunnt au altirisch fáith „Dichter“)

Kontinent

De Wodan isch de germanischi Gott, wo am maiste i früemittelalterlich Quele gnennt werd und isch de Hoptgott gsii, wo vo allne germanische Stämm verehrt worden isch, wie de langobardischi Glehrti Paulus Diaconus schribt. Er isch mitem römische Gott Mercurius glichgsetzt worde. I de Lebesgschicht vom Hailige Columban stoot, as er bi de Alemane Bieropfer öbercho het. De Gott werd au uf de Runespange vo Nordedorf erwähnt: ᚹᛟᛞᚨᚾ Wôdan, zäme mitem Donnergott Wîgi-Þonar. Vermuetli isch de Gott ufem Brakteat vo Daxlande (Karlsrue; 6.Jh.) dargstellt. Nochde Becheerig zum Christetum hets no Mane gee, wo Wôtan, Wuotan oder Woatan ghaisse hend. En alemannischi Glosse lutet zudem: Wôtan, tyrannus, herus malus („Wotan: Tyrann, schlechte Herr“). Da isch e typischi "Interpretatio christiana", wo de ehemooligi Hoptgott as schlechte Gwaltherrscher darstellt. Viles dütet druf hii, as die vile Michalesberge z Bade-Würteberg früenner "Wodansberge" gsii sind. So werd de Michaelsberg östlich vo Cleebrunn im Volksmund Gudinsberg gnennt.

D Langobarde hend e Saag gchennt, wo vom Paulus Diaconus öberliferet woren isch. I dere Saag hend d Wandale de Wodan oder Gwodan um Siig aagruefe, d Winniler aber hend dem sini Frau Frea aabete. Die het ire Maa öberlistet und de het drum ade Winniler de Siig und de Name Langobarde ggee. Im zwaite Merseburger Zauberspruch isch de Uuodan en gschickte Zauberer, wo e verletzts Ross hailt. I dem Spruch weret ono anderi Götter gnennt, so d Friia, d Volla, de Phol, d Sunna und d Sinthgunt. Au d Sachse hend de Gott verehrt, und hend bide Becheerig em Uuoden müese abschwöre.

E Fälschig und drum kai Zügnis för d Verehrig vo dem Gott sind die baide Runeinschrifte vo Kärlich und vo Arguel.

Im Volksglobe lebt de Wodan witer as s Wüetihöö, s Wuetas oder Muetiseel und äänlich. En dr Gegend om Ehgna (Ehingen/Donau) hoisst ma’n da Muetes ond sait von de Rauhnächt (25. Dezember bis 6. Januar), dass do „s Muetes Heer omgoht“.

England

Au bide früene Angelsachse isch de Wōden de mächtigsti Gott gsii und me het em för Siig und Maneschraft gopferet. Im Nüüchrüttersege (Nine Herbs Charm) erschiint er als mächtige Zauberer, wo mit„Glanzstäb“ e gföörchigi Schlange besigt. Au er isch mitem Mercurius glichgsetzt worde und noch em isch de Mittwuch binennt (ae. wōdnesdæg). Vor allem tritt er aber abem 9. Jh. as Stammvatter ide Genealogiie vode angelsächsische Königshüser uuf, vo Kent, Wessex, Essex, East Anglia, Mercia, Bernicia und Deira.

Nordgermaane

I de Edda isch de Odin (aisl. Óðinn) de Herscher öber d Ase. Er het echt vill Näme ghaa. E paar vo dene sind au bide Westgermane bekannt gsii, wie Gautr und Jörmunr. Die wichtigste Söö vom Odin sind de Thor, de Baldr, de Heimdallr und de Bragi. De Odin werd vo zwee Rappe, em Huginn und Muninn, und zwee Wölf, em Geri und Freki, biglaitet.

Literatur

Jan de Vries: Altgermanische Religionsgeschichte. Berlin 1956.
Åke V. Ström: Germanische Religion. Stuttgart 1975.
M. Axboe; U. Clavadetscher; K. Düwel; K. Hauck; L. v. Padberg: Die Goldbrakteaten der Völkerwanderungszeit. Ikonographischer Katalog. München 1985-1989.
Wolfgang Meid: Aspekte der germanischen und keltischen Religion im Zeugnis der Sprache. Innsbruck 1991.
Rudolf Simek: Lexikon der germanischen Mythologie. Stuttgart (3. Aufl.) 2006. ISBN 978-3-520-36803-4

Lueg au