Schwiizerischen Inväntaar vo de Kulturgüter, wo me für nazional oder regional wichtig aluegt

s Schloss Länzbrg zellt zu de nazional wichtigen Objäkt im Aargau

S Schwiizerischen Inväntaar vo de Kulturgüter, wo nazionali oder regionali Bedüütig händ, isch e Lischte vo Sache, wo me zu de wichtigere Kulturgüeter vom Land zellt.

Aagfange het me mit däm nazionale Projäkt anne 1988.

s Bernoulli-Silo im Rhyhaafe z Basel isch es «regionals» Kulturguet

Es git i dr Schwiiz öppe sächsehalbtuusig Objäkt, wo me für d Architektur und d Kultur vo de Regioone als bsunders wichtig aluegt, und mee weder drüütuusig Objäkt, wo gmäss däm Vrzäichniss als bsunders wichtig im nazionaale Vrglyych gälte.

S meischte sind historischi Bouwäärch, und drzue ane het men au Sammlige vo Museeèn und vo Archyv und gwüssi archäologischi Oort uf d Lischte gnoo.

Die regionali Kategory isch nach de Kantöön ggordnet, also gnöier: für jede Kantoon git’s dört drvo en eigeti Lischte. Dr Begriff vo dr «regionale Bedüütig» meint öppe s glyyche wie «kantonali Bedüütig», eifach im Gägesatz zu dääne Sache, wo me nach Bschlüss vo de zueständige Kommissioone als so wichtig aluegt, ass me sen uf die gsamtschwiizerischi, ebe die «nazionali» Lischte too het. Über die Yteilig het’s bi de Fachlüüt und Arbetsgruppen und Politiker mängisch zimlechi Kontroväärse gää. S fertig usdischgerierte Inväntaar wird vom Bundesroot für gültig erchläärt.

Und au bi dr undere Kagegory vo dr kulturelle Bedüütig isch s wider äänlich gsii: es git bi de Kantöön au no die Objäkt, wo me nen e «lokali Bedüütig» zueschrybt. Es git öppe sächzg- bis sibezgtuusig vo deene. Die sind gänerell pro Gmeind zämegstellt, und für die luegt z’eerscht mol d Gmeind sälber, aber scho au meischtens mit dr Hilf vo dr kantonale Tänkmolpflääg.

Weli Sache zu welere vo dene drüü Kategorie ghööre, schynt – abgseh notüürli vo de Top-Objäkt wie öppe den Objäkt vom UNESCO-Wälteerb und de grössere Magneet füre Frömdevercheer – i vilne Fäll zimli zuefellig z sy.

Lueg au

• s nit-materielle Kultureerb
• Liste der lebendigen Traditionen in der Schweiz
• s Inväntaar vo den Ortsbilder i dr Schwiiz, wo me bsunders sett schütze
• s Bundesinväntaar vo de Landschaften un de Naturtänkmööler, wo me für nazional wichtig aluegt

Weblink

 Commons: Schweizerisches Inventar der Kulturgüter von nationaler Bedeutung (A–Objekte) – Sammlig vo Multimediadateie

 Commons: Schweizerisches Inventar der Kulturgüter von regionaler Bedeutung (B–Objekte) – Sammlig vo Multimediadateie