Feusisberg

Feusisberg
	Wappe vo Feusisberg
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Schwyz (SZ)
Bezirk:	Höfe
BFS-Nr.:	1321
Poschtleitzahl:	8834 Schindellegi; 8835 Feusiberg; 8836 Biberbrugg
UN/LOCODE:	CH FSG (Feusisberg); CH SGI (Schindellegi)
Koordinate:	699196 / 227079Koordinate: 47° 11′ 14″ N, 8° 44′ 51″ O; CH1903: 699196 / 227079
Höchi:	685 m ü. M.
Flächi:	17.56 km²
Iiwohner:	5468 (31. Dezämber 2022)
Website:	www.feusisberg.ch
	Föüsisbèèrg Föüsisbèèrg
Charte
	Charte vo Feusisberg

Dialäkt: Züridütsch (See)

Föüsisbèèrg (amtlich Feusisberg) isch e politischi Gmeind im Bezirk Hööf vum Kanton Schwyz i de Schwyz. Zu Feusisberg ghöred au d Ort Schindellegi und Biberbrugg.

Wappe

Di beide Rabe im Wappe erinnered a d Einsidler Saag vom Meinrad vo Einsidle (Mönch, † 861). Di wiisse Jakobsmuschle symbolisiered de hailig Jakob d. Ä., de Chilepatron vo Föüsisbèèrg.

Geographii

D Gmeind Föüsisbèèrg befindet sich uf ere Höheterrasse am Etzel. Am Iischnitt wo d Sihl sich zwüsched Etzel und Höhrone gschaffe hät liit dr Ort Schindellegi. Es Drittel vo dr Gmeindflächi isch bewaldet.

Föüsisbèèrg fo de Straass vo Pfäffikä her gsee
Landwirtschaft im Berggebiet vo Föüsisbèèrg über em Zürisee
S Dorf Schindellegi

Iiwoner

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005^[2]

Jaar	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Iiwoner	991	1050	1121	1241	1348	1276	1348	1534
Jaar	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Iiwoner	1573	1627	1654	1761	2173	2829	3157	3779

Dr gröschti Teil vo dr Bevölkerig wohnt in Schindellegi. Dur di gueti Verchehrsverbindige uf Züri, Rapperschwiil und Schwyz lebed au viili Pendler i dr Gmeind Föüsisbèèrg. De Uusländeraateil isch 2010 bi 21,7 % gläge.^[3]

Religion

62 % vu de Iiwoner sind im Jaar 2000 römisch-katholisch gsii, 20,7 % evangelisch-reformiert.^[3]

Spraach u Tieläkt

Bi de Volchszellig 2000 hend vu de 3779 Iiwoner 91,1 % Tüütsch als Hauptspraach aaggää u 8,9 % anderi Spraache.^[3]

De Tieläkt vu Föüsisbèèrg ghöört zum Höuchschtalemannisch.

Wirtschaft

Im Ort Schindellegi händ sich bereit im 19. Jahrhundert e Schpinnerei und anderi vo dr Wasserchraft vo dr Sihl abhängigi Firme aagsidlet. Entlang vom Flusslauf isch so es chliises Induschtriegebiet entschtande, wo sich hüt verschideni Gwerbbetriib iimieted. Us schtüürliche Gründe händ au Groossfirme de Hauptsitz uf Schindellegi verleit.

Gschicht

Di schtrategisch Laag vom Ort Schindellegi am nordöschtliche Zuegang zur Innerschwiiz und em Sattel hät sich vom Mittelalter bis is 20. Jahrhundert uf d Gschicht vo dr Gmeind uusgwürkt. Dr Ort liit uf em Jakobsweg und isch i dr Vergangeheit en Durchgangsort für d Pilger uf Santiago de Compostela gsii.

Dr Ort Schindellegi wird als Schindel-Lagerplatz 1220 erschtmals erwähnt. Im 13. Jahrhundert wird Feusisberg als "Uffenberge" erwähnt. Dr Name vom Ort (im 16. Jahrhundert "Fessiskilch" gschribe) leitet sich vom Gschlecht vo de «Feusi» ab.

Im alte Zürichrieg zwüsched 1439 und 1450 wird Schindellegi zweimal dur Truppe bsetzt. S gliiche passiert während de beide Kappelerchriege 1529-1531 dur d Schwyzer.

1620 reglet dr Schindellegi-Brief de Wareverchehr dur de Übergang uf Sattel.

Wiiter Bsetzige vo Schindellegi i de Villmergerchriege 1656-1712. Di französische Truppe verwüeschted Föüsisbèèrg und Schindellegi i de Jahre 1798-1799.

Us de Dörfer Föüsisbèèrg und Schindellegi wird 1848 d Gmeind Föüsisbèèrg ggründet. Mit em Bau vom Kurhuus Feusisgarte 1857-1858 und ere Baumwullschpinnerei i Schindellegi 1869 überchunnt d Wirtschaft en gwüsse Uufschwung, wo 1877 dur de Aaschluss vo Schindellegi a d Isebahnschtrecki Wädischwiil-Einsidle no verschtärcht wird.

Bim Bau vom Reduit werded vo 1939 bis 1945 schtarchi Befeschtigige im Gmeindsgebiet aagleit.

Föüsisbèèrg isch dr Uufenthaltsort vo dr Schwiizer Fuessball-Nationalmannschaft vor ere Europa- oder Weltmeischterschaft.