Randè Dorf

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Koordinate: 47° 49′ 9″ N, 8° 34′ 37″ O
Randè
Flechi: 1870 hadep1
Iiwooner: 190


Randè Dorf (amtlich Dorf Randen) isch èn Wyler, wo sit dè Gründig zu dè Stadt Blummbärg im Schwarzwald-Baar-Chreis z Badè-Württèbärg ghört.

Geography[ändere | Quälltäxt bearbeite]

s Dorf Randè vom Oschtè hèr aagluèget

Randè lyt südlich vo Blummbärg uff èm Hochè Randè, un dõmit uff èm nördlichschtè Uusläufer vom Schwizer Jura. Dè Hochè Randè bildet diè südlichi Begränzig vo dè Baar, woby s Dorf Randè schu abhäldig vo dè Baar lyt, un somit nu zum dè Region Randè ghört. Zwischè Randè-Dorf un Blummbärg lyt diè Hauptwasserscheidè zwischè Rhy un Donau. Uff wellèrè Sitè dõdeby Randè lyt, cha mò scho dõ dra erkennè, dass Randè am obberè Rand vom Kommèdal aagsidlet isch, un dè Kommèbach via Epfèhofè im sich aaschlièßendè Fützèmer Beggi i dè Müllibach entwässerè duèt, wellè sich widderum übber d Wuètè in Hochrhy bi Waldshuèt ergièßt. Randè-Dorf wörd vo dè B27 durchquert, wo vo Zollhuus im Nordè chunnt un südlich zum Gränzübbergang Neuhuus in Kanton Schaffhuusè i dè Schwiz füürt. Circa 2 km sûdlich vom Dorf Randè lyt dè Schwarzè Stei, sell isch dè nördlichschte Punkt vo dè Schwiz. Östlich vo Randè schlièßt sich Kommingè un denõch Tengè im Hegau aa. In Richtig Wuètèdal hèt mò èn exzellentè Uusbligg in weschtlich-sûdweschtlicher Richtig.

Gschichtè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uff èrè Kartè vom Kanton Schaffhuusè isch Randè 1620 zum èrschtè Mòl erwäänt worrè. Hüt nö exischtyrendi Gwannbezeichnigè wiè Vogelherd un Karrèsalbi gèbèt Zügnis vom urschpünglichè Broterwèrb vo Randèmer, wo Vögel gfangè hèn un Karrè, Kutschè usw. gschmyred un gsalbèd hèn. 1786 isch Dorf sowit gwachsè gsi, dass 10 bis 12 Schüèler z Randè unterrichtet worrè sin. Bis 1893 isch s Dorf, wo a dè obberè Kommèdal-Haaldè glegè isch, uff 23 Hüüser aagwachsè. 11 dèvò sin i sèllèm Johr bi nèrè Füèrsbrunscht abbrènnt, druffhy hèt mò s Dorf a dè hütigè Stell obbè uff èm Buggel widder uffbaut. Im April 1945 hèt si letschtè Kämpf im Zweitè Wältchrièg nòmòll 11 Hüüser vowûscht. Im Johr 1963 hèn d Dorfbewooner vo Randè è Gmeinschaftshuus baut, wo sitdèm dè Dorfmittelpunkt darschtellt. S Dorf Randè isch niè sèlbschtänig gsi, deshalb hèt s dört au niè è Schuèl, Rõthuus odder èn Fridhòf gää. Selli Infraschtruktur hèn d Randemer z Blummbärg un z Zollhuus mitnutzè könnè.

Vokeer[ändere | Quälltäxt bearbeite]

d Ortsdurchfaart vom Dorf Randè isch èn Deil vo dè B27, wo vom Zollamt Neuhuus gu Blummbärg füürt

S Dorf Randè lyt uff ènème Bärgruggè un fungyrt als Vokeerschrütz, wo sich d Bundesschtrõßè B 27 un B 314 drèffèt un sich für èn knappè Kilometer sogar vohürõtet. Nebbè dè Höhèlaag hèt sicher au d Laag dirèkt a dè Staatsgränz Dütschland-Schwiz für diè vokeerszentrali Laag gfüürt. An ere Umfahrig für Rande und Zollhuus wird sit Johre plaanet.[1] Nit vogessè sott mò au dè Aaschluss a dè ÖPNV übber d SBG-Linniè 7231 sowiè a dè Ringzug z Zollhuus. D Sauschwänzlebaan wyst sogar zwei Stationè i dè Nôchi uff, im Abschtand vo 2 km (Epfèhofè) un 2,5 km (Blummbärg-Zollhuus).

Kirchè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Sit 1962 git s St. Stephanus Kapellè, wo in Erinnerig a dè zerschtörtè Hüüser vo 1945 errichtet worrè isch. D Bevölkerig vo Randè hèt sich gröschtedeils zwischè 1870 bis 1890 zuè nèm Konfessionswechsèl vo dè römisch-katholischè Kirchè zu dè altkatholischè Kirchè entschiddè.

Voreine[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Randè-Dorf vofüègt sit 1863 übber èn Musig-Vorein. Sit èm Johr 1984 vofüègt Randè au übber è Guggèmusig, wo uff dè eigèwillige Nammè Gaszug Randen losè duèt. Nõch èm voheerendè Brand 1873 git s z Randè è Freiwilligi Füèrweer, diè als Löschzug bi dè Füèrweer z Blummbärg ygliderèt isch.

Tourismus[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Nèbbè dè Uussicht un dè Nôchi zu dè Sauschwänzlebaan cha Randè-Dorf nõ mit zwei uusgwisenè Wanderwäg in Richtig Kommingè bzw. Schwarzè Stei un Buchèmer Stumpè uffwartè.

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Randen (Blumberg) – Sammlig vo Multimediadateie
  • Randen uf de Website vo de Stadt Blummbärg
  • Randen uf alt-katholisch.de
  • Randen uf blumberg-randen.de

Einzelnõchwys[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Nächster Schritt für die Umfahrung Randen Artikel uf suedkurier.de vom 11. Jänner 2019