Istanbul
| Istanbul | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Koordinate | 41° 1′ N, 28° 58′ O | ||
| Basisdate | |||
| Staat | Türkei | ||
| Istanbul | |||
| Höchi | 40 m | ||
| Flechi | 5461 km² | ||
| Iiwooner | 14.804.116 (2016) | ||
| Dichti | 2.710,9 Ew./km² | ||
| Poschtleitzahl | europäische Deil: 34010-34850 asiatische Deil: 80000-81800 | ||
| Website | www.ibb.gov.tr | ||
| Politik | |||
| Burgermeischter | Ekrem İmamoğlu | ||
 Istanbul – Blick vom Galata-Viertel uf di historisch Halbinsle übere
| |||
Istanbul isch die gröscht Stadt vu dr Türkei und het 2011 13'483'052 Iiwooner gha,[1] im 2016 sinds knapp 15 Millione gsi. D Stadt ligt am Bosporus und isch bekannt für die schöne Moscheee (Sultan-Ahmed-Moschee, Süleymaniye-Moschee) un zue Musee umgwidmetet Sakralbaute (Ayasofija/Hagia Sophia, s Vorbild fier alli Chrüzchuppelchilchene un türkische Moscheee, bis 1453 die gröscht Chilche vu dr Welt, sit dert bis 1931 e Moschee, sit 1935 es Museum). D Stadt Istambul umfasst en europäische und en asiatische Deil, wo mit drei grosse Brugge, em doppelstöggige Eurasie-Tunnel und mit Fährschiff verbunde sin. Zwüsche 2004 un 2012 isch usserdem e Isebahn-Tunnel under em Bosporus baut worde. De Tunnel isch sit em 29. Oktober 2013 in Betriib, es fähle aber no d Zuefahrte (planet för s 2018). Vo de 39 Stadtteil sin 25 im westliche und 14 im östliche Stadtgebiet. Uf dr europäische Syte ligt d Altstadt, wo zerscht Byzanz (gründig 660 v. Chr.) un vo 330 bis 1923 Konstantinopel (Konstantinoupolis) ghaisse het. Dr offiziell Namme isch vu 330 bis 1453 aber Nova Roma (grichisch Nea Rome) gsi. Allerdings gehn au die andere Stadtdeile uf antiki Gründige zruck.
Uf dr europäische Site isch au en Meeresarm, s Goldige Horn. Übr dä Meeresarm goht d Galatabrugg übere in Stadtdeil Beyoğlu und Galatasaray (ehem. Galata). Ebefalls of dr europäische Syte ligt Beşiktaş, mit syne baar Wolkegratzer und sym berüemte Fuessballklub.
D Stadt isch under em Name Konstantinopel vum 1. Mai 330 bis zum 29. Mai 1453 d Hauptstadt vum Römisch-Byzantinische Riich gsi, vum 29. Mai 1453 bis 1923 d Hauptstadt vum Osmanisch-Türkische Riich. 1930 isch ihre Name offiziell zu Istanbul gänderet worde. In Gricheland sait mer nooch wie vor Konstantinoupolis oder numme Polis – „d Stadt“.
Obwohl sit 1923 die türkisch Regierig z Ankara as dr offizille Hauptstadt resididiert, isch Istanbul witterhi die türkisch Stadt, wo bi wittem am wichtigschte isch.
Istanbul isch au dr Sitz vum Ökumenische Patriarch, em Ehreoberhaupt vu allene orthodoxe Chrischte.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Altertum und Mittelalter
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Stadt Konstantinopel isch vo de Grieche um 660 v. Chr. gründet worde, het z erst Byzantion gheisse und het 326 n. Chr. dr Name Konstantinopel noch em römische Kaiser Konstantin em Grosse übercho. Konstantinopel isch bis zum 28. März 1930 der offizielli Name vom hütige Istanbul gsi. D Grieche säge dr Stadt au hüte no eifach η Πόλη (umschriibe i Póli, dt. „D Stadt“.) In skandinavische Quelle heisst si aber immer Miklagarð (dt. „groossi Stadt“), bi de Russe meistens Car’grad (dt. „Kaiserstadt“).
In der Spotantike und im Mittelalter isch Konstantinopel als s „Neue Rom“ (lat. Nova Roma) d Hauptstadt vom Oströmische Riich gsi, nach der osmanische Eroberig im Johr 1453 denn d Hauptstadt vom Osmanische Riich. As Läbenszentrum vo zwei Wältriich, an der Schnittstell vo zwei Kontinente, het Konstantinopel än überragendi historischi und künstlerischi Bedütig gha. Als Prototyp von erä imperiale Stadt isch Konstantinopel vom 4. Johrhundert bis ins 18. Johrhundert ä Wältstadt gsi.
Türkischi Republik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Erste Wältchrieg isch die ersti vo de beide groosse christlige Minderheite, d Armenier, verdriibe worde, nochdäm sit em 17. Johrhundert immer meh von ene si in d Stadt zooge, so dass um 1850 über 220'000 z Konstantinopel gläbt hai. Aber d Verfolgig vo de Nitmuslim het mit em Völkermord an de Armenier nit ufghöört. 1942 hai d Nitmuslim e bsundrigi Vermögensstüür müesse zahle (Varlık Vergisi), was vili finanziell ruiniert het. 1955 isch fast die ganzi orthodoxi Bevölkerig dur dr Pogrom vo Istanbul, wo türkischi Nationaliste duuregfüehrt hai und wo vo de Behörde mindestens duldet worden isch, us dr Stadt verdriibe worde. Vo de öbbe 110'000 Grieche si nume e baar Duusig in Istanbul bliibe.[2] Au die meiste Jude hai d Stadt verloo. Hüte läbe no 45'000 Armenier, 20'000 Jude und 2'500 Grieche in dr Stadt.
D Stadt isch aber nid gschrumpft, sondern isch im Gegedail schnäll gwachse. Si het as kulturells und wirtschaftligs Zentrum noch em Zwaite Wältchrieg Millione vo Lüt us Anatolie aazooge. Sit de 1990er Johr chömme au e Hufe Osteuropäer in d Metropole.
As Reaktion uf dä enorm Zuezug si grooss aaglaiti Bauprojekt entstande, wo aber mit em schnälle Bevölkerigswaggsdum kuum hai chönne Schritt halte. Usserdäm hai si uf die vorhandene Strukture wenig Rücksicht gnoh. Istanbul het sich wit in s Umland usbraitet, und Hufe Dörfer und Stedt zele hützudags zur Metropole.
1994 isch dr Recep Tayyip Erdoğan as Kandidat vo dr Refah Partisi (RP) („Wohlfahrtspartei“), wo wit rächts stoht, Bürgermeister worde. Au dr jetzig Bürgermeister Kadir Topbaş ghört, wie dr Ministerpresidänt, zur Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), wo d Nochfolgerbartei vo dr RP isch. Im Novämber 2003 isch d Stadt von ere Serii vo schwere Aaschleeg erschütteret worde. Dr Aaschlag im ene Internet-Café am 9. Februar 2006 het eim Mensch s Läbe kostet, sächs si vier Dääg spöter dur en Aaschlag im ene Supermarkt verletzt worde.[3]
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Istanbul – Sammlig vo Multimediadateie- Website vo de Stadtverwaltig vo Istambul (türkisch/englisch)
- Webdite vo de Provinzverwaltig (türkisch/englisch)
- Website vo de Touriste Informazion (dütsch)
Fuessnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Province by Province / Town Center and Town / Village Population – 2011. Address Population-Based Registration System (ABPRS) Database. The Turkish Statistical Institute. 2011. Abgrüeft am 9. Mai 2012.
- ↑ The Turks of Western Thrace, Human Rights Watch 11/1 (1999), S. 2.
- ↑ Chronik: Bombenanschläge in der Türkei, in: Handelsblatt, 28. August 2006