Eberhard I. vu Wirttebärg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Undermarkgreflerisch

Dr Eberhard I., dr „Erlaucht“, (* 13. Merz 1265 z Stuegert; † 5. Juni 1325 ebedo) isch vu 1279 bis 1325 Grof vu Wirttebärg gsii.

Lääbe un bolitischs Wirke[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Em Eberhard syy Halbbrueder un Vorgänger Ulrich II. het syy Amt scho mit elf Johr aadrätte. Mer chaa dervu uusgoh, dass dää as Minderjehrige unter dr Vormundschaft vum Grof Hartmann I. vu Greänenge gstanden isch. Dr Ulrich isch anne 1279 gstorbe, syy Vormund Hartmann 1280, so dass dr Eberhard ab däm Zytpunkt d Herrschaft iber d Grofschaft Wirttebärg ohni Yschränkig het chenne uusiebe.

D Wahl vum Rudolf vu Habsburg zum Chenig vum Hailige Remische Ryych 1273 het derzue gfiert, ass di territoriale Uuswytige vum Ulrichs I., wu dur dr Gegechenig Heinrich Raspe legitimiert wore sin, an s Ryych zruckgange sin. Dr Rudolf het Ryychslandvogteie errichtet fir d Verwaltig vu dr zruckgforderete Ryychsterritorie. D Landvogtei Niderschwobe het dr Rudolf syym Schwoger Albrecht vu Hohenberg gee. Dr Rudolf het s Ziil ghaa, s Herzogtum Schwobe wideryyzrichte, w uno dr Hiirichtig vum letschte Staufer Konradin anne 1268 ohni Herrscher gsii isch, un het syy minderjehrige Suhn Rudolf zum Herzog ernännt. Dr Eberhard het Widerstand glaischtet gege die Maßnahme. Är het d Situation noch em Dod vum Rudolf 1291 chenne uusnutze un militerischi Erfolg gege dr Landvogt Albrecht von Hohenberg erziile. Em Rudolf syy Noofolger Adolf vu Nassau het z Schobe kai Huusmachtinträsse verfolgt. Noch em Sturz vum Adolf anne 1298 het dr Eberhard däm syym Noofolger Chenig Albrecht I., em eltschte Suhn vum Rudolf vu Habsburg, syy Unterstitzig zuegsicheret. Dr Albrecht het em im Gegezug d Landvogtei Niderschwobe zuegsproche. Dr Eberhard het des fir d Absicherig vu syyne Aasprich gnutzt. Zue neiere chriegerische Ussenandersetzige mit em Albrecht isch s erscht ab 1305 chuu. Dr Eberhard het di behmische Ständ in ihrem Kampf geg dr Albrecht un syy Noofolger Chaiser Heinrich VII. unterstitzt. S isch zuen eme Chrieg chuu gege dr Ryychslandvogt Konrad vu Weinsberg, wu im Ufdrag vum Heinrich VII. ghandlet un Wirttebärg in argi Bedrängnis brocht het. Nume dr Dod vum Heinrich VII. am 24. Augschte 1313 un di bolitisch Situation no dr Chenigswahl 1314 mit em Ludwig IV. as Chenig un em Friedrich em Schene as Gegechenig hän d Niderlag vu Wirttebärg verhinderet. Dr Eberhard het derno gschickt zwische Chenig un Gegechenig taktiert, so dass er di territoriale Verluscht nit nur het chenne uusglyyche, sundern au wyteri Biet het chenne derzuegwinne. Ass er bim Chrieg z Behme mitgmacht het, het em zuesätzligi Finanzmittel yybrocht, wun er gnutzt het go Ländereie un Stedt vu verarmte Adelsgschlächter (z. B. vu dr Bfalzgrofe vu Dibenge) z Schwobe ufzchaufe.

Dr Eberhard I. het Stuegert zum Herrschaftsmittelpunkt gmacht, wun er au in dr Stiftschiilche begrabe lyt.

Verwandtschaftligii Yyoornig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Eberhard isch dr Suhn vum Grof Ulrich I. vu Wirttebärg gsii, wu e baar Wuche vu syre Geburt gstorben isch. Syy Mueter isch d Agnes vu Schlesie-Liegnitz, wu wahrschyns bi syre Geburt gstorben isch, e Dail Quälle schrybe vun eme Chaiserschnitt.

Dr Eberhard isch dreimol ghyrote gsii. Wär syy erschti Frau gsii isch, isch nit sicher. Scho dr Martin Crusius het vermuetet, dass es d Adelheid vu Werdenberg mit Sitz z Simmerenge gsii isch. Anderi These verwys uf d Hyyser „vu Hohenberg“ oder „vu Teck“.

Syy zwooti Frau isch d Margarethe vu Lothringe gsii, e Dochter vum Herzog Friedrichs III. vu Lothringe. Noch ihrem Dod het er am 21. Juni 1296 d Markgrefi Irmengard vu Bade ghyrote, e Dochter vum Markgrof Rudolf I. vu Bade.

Noochuu[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Us syre erschte Eh het dr Eberhard e Suhn un e Dochter ghaa:

  • Ulrich (* no 1285; † 1315)
  • Agnes (* vor 1300; † vor 1349), Grefi vu Werdenberg

As dr Eh mit dr Margarete vu Lothringe het dr Eberhard e Suhn ghaa:

  • Ulrich III. (* zwische 1286 un 1291, † 11. Juli 1344)

Us dr Eh mit dr Irmengard vu Bade het dr Eberhard wahrschyns drei Dechtere ghaa:

  • Agnes, Grefi vu Oettingen (* um 1295; † 1317)
  • Adelheid Mechthild (* zwische 1295 un 1300; † 13. Septämber 1342) ∞ Kraft II. vu Hohenlohe († 3. Mai 1344)
  • Irmengard (* nach 1300; † 1329), Grefi vu Hohenberg

Derzue giltet dr Kleriker Ulrich vu Höfingen as nit ehmlige Suhn vum Eberhard.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Gerhard Raff: Hie gut Wirtemberg allewege I: Das Haus Württemberg von Graf Ulrich dem Stifter bis Herzog Ludwig. Mit einer Einleitung von Hansmartin Decker-Hauff. Stuttgart 1988, ISBN 3-89850-110-8
  • Dieter Mertens in: Sönke Lorenz, Dieter Mertens, Volker Press (Hrsg.): Das Haus Württemberg. Ein biographisches Lexikon. Kohlhammer, Stuttgart 1997, ISBN 3-17-013605-4, S. 25
  • Harald Schukraft: Kleine Geschichte des Hauses Württemberg. Tübingen 2006, ISBN 978-3-87407-725-5
  • Paul Friedrich von Stälin: Eberhard der Erlauchte. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 5, Duncker & Humblot, Leipzig 1877, S. 554 f.

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Graf Eberhard I. – Sammlig vo Multimediadateie


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Eberhard_I._(Württemberg,_Graf)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.