Zum Inhalt springen

Brissago TI

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
S TI im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Tessin und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Brissago vermyde, wo öppis anders meined.
Brissago
Wappe vo Brissago
Wappe vo Brissago
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Tessin (TI)
Bezirk: Locarnow
Kreis: Isole
BFS-Nr.: 5097i1f3f4
Poschtleitzahl: 6614
Koordinate: 698378 / 108411Koordinate: 46° 7′ 12″ N, 8° 42′ 41″ O; CH1903: 698378 / 108411
Höchi: 215 m ü. M.
Flächi: 17.8 km²
Iiwohner: 1613 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.brissago.ch
Brissago
Brissago

Brissago

Charte
Charte vo BrissagoLago di MognóliaLago di TomèLago BaroneLago LaghettoBagina di Val MalvagliaLago di VogornoLago DelioLago d'OrglioLangeseeItalieItalieKanton GraubündeBezirk BellinzonaBezirk BlenioBezirk LeventinaBezirk LuganoBezirk RivieraBezirk VallemaggiaGambarogno TIAsconaBrissago TILosoneRonco sopra AsconaLocarnoLocarnoMuraltoOrselinaCentovalli TITerre di PedemonteBrione sopra MinusioCugnasco-GerraCugnasco-GerraGordolaMergosciaMinusioTenero-ContraGressoOnsernoneLavertezzoVerzasca
Charte vo Brissago
w

Brissago (lombardisch Brissagh, dytsch veraltet Brisa) isch e Gmai im Schwyzer Kanton Tessin. Si ghert zum Chrais (circolo) Isole im Bezirk Locarno.

Brissago lyt am Nordstade vum Langesee sidweschtlig vu Ascona an dr Gränz zue Italie. Zue dr Gmai ghere au no d Wyler Bassuno, Caccio, Cadogno, Cartogna, Corte, Gadero, Incella, Madonna di Ponte, Nevedone, Noveledo, Piazza, Piodina, Porta, Rossorino un Tecetto, dezue no di beede Insle Isola Grande un Sant’Apollinare, wo me besser under em Name Brissago-Insle gchännt.

Brissago isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1289 as Brixago. Dr Ortsname isch wohrschynts vum latynische Personename Briccius abglaitet.

Im 13. Jaarhundert isch Brissago rychsunmittelbar gsy, isch aso diräkt em röömisch-tüütsche Kaiser understande. 1520 häts sich für en unabhängigi Republik erchläärt, aber scho 1521 den Äidgnosse underworffe. Syt 1803 isch es Gmäind vom nöiggründete Kanton Tessin.

Syt 1856 gits z Brissago e Zigarefabrik. Spööter hät de Turismus aazoge, und 1907 isch drum es Grand-Hôtel uuftaa woorde.

I de jüngere Zyt hät d Bouwuet und di nöi Straass zmittst dur s Doorff dure vil kabutt gmachet, und au s Grand-Hôtel isch 1993 abgrisse woorde.

Dr Gmaispresidänt (Sindaco) vu Brissago isch dr Giancarlo Kuchler.

Bevelkerigsentwicklig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920 1930
Yywohner 1266 1136 1327 1482 1684 1639 1800 1637 1577
Johr 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2015
Yywohner 1762 1931 1845 2120 1987 1909 1833 1847 1769

Dr lombardisch Dialäkt vu Brissago ghert zum Ticinese (Tesines).

  • Chilche Santi Pietro e Paolo (16./17. Jh., 1961 reschtauriert)
  • Chilche Madonna del Ponte (16./17. Jh.)
  • Chilche Sacro Monte
  • Oratorio, Porta (1996 böue vum Raffaele Cavadini)
  • Ruggero Leoncavallo, 1857–1919, neapolitanische Operekomponischt
  • Nella Martinetti, 1946–2011, Schlagersängeri un -komponischti
 Commons: Brissago – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 7. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)