Ungerundeter offener Hinterzungenvokal

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun IPA ɑ)
Ungrundete offnige
Hinterzungevokal
IPA-Nummere 305
IPA-Zeiche ɑ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA A
Kirshenbaum A
Hörbiispiil/?

De ungrundet offnig Hinterzungevokal isch en Vokal vo dr menschliche Sprooch, wo in mangi Sprooche vo dr Wält vorchunt. S Zeiche im IPA defür isch ɑ. Im Alemannische bezeichnet mer de Luut meischt als „dunkels-a“ oder „verdumpfts-a“, im Volchsmund au als „Mittelstugg zwüsche a un o“. In vile Dialäkt vum Alemannische wird s /a/ änder hinte im Mund ussgsproche, so dass s Zeiche <ɑ> gerechtfertigt wär. Warschynts wyl es eifacher zum ygee isch, wird für de Luut aber vilmool eifach e normals <a> bruucht.

Artikulation[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Es isch en Hinterzungevokal. D Zung isch so wyt hinte wie mögli ohni dass im Mundruum e Engi entstoot.
  • Es isch en offene Vokal. D Zung isch so wyt unte im Mund wie mögli, ohni dass e Engi entstoot.
  • Es isch en ungrundete Vokal. D Lippe sin also gspreizt (nit grundet).

Verbreitig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Sprooch Wort IPA-Transkription Bedütig Bemerkig
Baseldytsch churz Hand [hɑnd̥]
lang Basel Gsw-baseldytsch-Basel.ogg [ˈb̥ɑːz̥l̩]
Elsässisch churz Kàtz Gsw-oberelsässisch (Milhüsa)-Kàtz.ogg [g̊ʰɑts]
lang Nààcht [ˈnɑːxt]
Kaiserstielerisch[1] churz nas [nɑz̥]
lang Graas [g̊rɑːz̥]
Markgräflerisch[2] (Opfige) churz Fas Gsw-markgräflerisch-Fas.ogg [fɑs]
lang Faade Gsw-markgräflerisch-Faade.ogg [ˈfɑːd̥ə]
Niiderländisch bad [bɑt] 'Bad'
Änglisch General American father En-us-father.ogg [fɑðɚ] 'Vater'
Britischs Änglisch
Finnisch kana [kɑnɑ] 'Huen'
Französisch[3] oral pâte [pɑt] 'Teig' Numme in Dialäkt wo d Wörter pâte un patte verschide ussgsproche werde; sunscht [a].
nasaliert une chambre Fr-chambre.ogg [ynʃɑ̃bʁ] 'e Zimmer'
Georgisch[4] გუდ [ɡudɑ] 'Lederbeutel'
Navajo ashkii [ɑʃkɪː] 'Bueb'
Norwegisch hat [hɑːt] 'Hass'
Plautdietsch Gott [ɡɑ̽t] 'Gott'
Schwedisch hаt [ˈhɑːt] 'Hass'
  vorne   zentral   hinde
 gschlosse
iy
ɨʉ
ɯu
ɪ   ʏ
eø
ɘɵ
ɤo
ɛœ
ɜɞ
ʌɔ
aɶ
ɑɒ
 fascht gschlosse
 halbgschlosse
 mittel
 halboffe
 fascht offe
 offe
Bi Symbolpaare schtellt s jewiils linke Symbol de
ungrundeti und s rechte Symbol de grundeti Vokal dar.

Fuessnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. *Hubert Klausmann: Die Breisgauer Mundarten. Teil I: Textband. Marburg 1985. S. 35
  2. Sutter, Jürgen. (2008). Opfinger Wörterbuch. Schillinger Verlag: Freiburg. ISBN 978-3-89155-342-8
  3. Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993), "Illustrations of the IPA:French", Journal of the International Phonetic Association 23 (2): 73–76
  4. Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), "Standard Georgian", Journal of the International Phonetic Association 36 (2): 255–264