Friide zu Basel

Dä Artikel behandlet dr Basler Friide vo 1499 zwüschem Kaiser Maximilian I. und dr Alte Eidgenossenschaft. Für d Basler Friidensverdräg vo 1795 zwüsche dr französische Republik mit Spanie und Preusse lueg Friide vo Basel 1795

Dialäkt: Baseldütsch

Dr Verdräter vo Milan, dr Gian Galeazzo Visconti, macht dr Delegation vom Kaiser Maximilian I. im Basler Roothuus siini Friidensvorschleg. E Verdräter vo Luzärn (vorne linggs in de blau-wiisse Chleider) übersetzt.

1499 isch dr Friide zu Basel zwüschem Kaiser Maximilian I. und dr Schwiizer Eidgenosseschaft abgschlosse worde.

Zum Abschluss vom Schwobechrieg, wo dr Kaiser Maximilian I. understützt vom Schwöbische Bund gege d Schwiizer Eidgenosseschaft gfüehrt het, für zum se zum zahle vom Gmeine Pfennig und zer Anerkennig vom Riichskammergricht z zwinge, hai d Eidgenosse am 22. September 1499 im Friide vo Basel ihre Schdandpunkt duuregsetzt und si so de facto uus em Dütsche Riich uusgschiide, au wenn si nid d Absicht gha hai, s Riich z verlo. De jure isch ihri Unabhängikeit im Weschdfälische Friide international anerekennt worde.

Die wichdigschte Verdragsbedingige si gsi:

• Alli Eroberige und Gfangene wärde zrugggä.
• Acht vo de zäh Gricht im Prättigau und Schanfigg bliibe under dr Herrschaft vo Habsburg, döfe aber im Zähgrichtbund bliibe und ihre Bund mit dr Eidgenosseschaft bliibt beschdoh.
• D Prättigauer döfe nid beschdroft wärde.
• S Landgricht im Thurgau, wo zur Riichsschdadt Konschdanz ghört het, ghört jetzt dr Eidgenosseschaft.
• Alli Beschlüss vom Riichsdag vo Worms vo 1495, wo gege d Eidgenosseschaft grichtet gsi si, werde uufghobe.
• Dr status quo ante in rächtlige und territoriale Ding wird widr hergschdellt.

Zwei Johr schböter hai sich d Riichsschdedt Basel und Schaffhuuse der Eidgenosseschaft aagschlosse.