Schlüsselbärg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dä Artikel behandlet d Baasler Gass mit däm Naame. Für anderi Bedütige vo Schlüsselberg lueg doo.
E Stüggli vom Schlüsselbärg mit em Rhiistäipflaster. Hindenooche gseet mä s Huus zur Mugge.
Dialäkt: Baseldütsch

Dr Schlüsselbärg isch e middelalterligi Gass in dr Groossbaasler Altstadt. Er foot in dr Daalstadt zwüschen em Huus zum Steblin und em Zumfthuus zum Schlüssel an dr Freije Strooss aa und goot bärguf bis zum Huus «zum Venedig», wo dr Stapflebärg in d Gass iine chunnt, biegt gege rächts ab, goot am Huus «zum wisse Bäär» verbii bis zum Huus «zur Mugge», macht e Kurve gege linggs und goot bärguf, bis er zwüschen em «Riinacherhoof» und em «Schürhoof» in Münsterblatz iine chunnt.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uschnitt us dr Stadtaasicht vom Matthäus Merian em Eltere im 17. Joorhundert[1]
Wemm mä vom Määrtblatz, wo s Roothuus (18) gstande isch, die Freiji Strooss uufe zum Groosse Spidaal (12) gangen isch, het s linggs zwäi Gasse uf e Münsterhüügel gee: die underi dr «Schlüsselbärg» und die ooberi (grad vor em Spidaal) dr «Münsterbärg».

D Gass het im 13. Joorhundert «Symundsgass» ghäisse und sit 1398 au «Rossbärg». Im 16. Joorhundert het si noch em Huus zum Schlüssel «Schlüsselsprung» ghäisse. 1585 wird zum erste Mol dr hütig Naame «Schlüsselbärg» erwäänt.

Uf em Münsterbärg überhaupt und au am Schlüsselbärg häi im spoote Middelalter die meebessere Baasler gwoont: Kleriker und Kanoniker vom Domstift, aber au riicheri Bürgerligi. Wo s Konzil 1431 aagfange het, het mä an de Uffaarte zum Münsterhüügel Chettene us Iise an de Hüüseregge aagmacht, so dass mä d Gasse het chönne abspere. Bis ins spoote 15. Joorhundert het mä die brucht und denn het mä sä wider abgmacht, usser dr Chetti unde am Schlüsselbärg. 1471 het Baasel s Mässrächt überchoo und dr Root het vier Joor druf s Huus «zur Mugge» übernoo und us em e Duech- und Kornhuus gmacht.

D Gass isch ganz mit Flussstäi us em Rhii pflasteret gsi. Bis zum Aafang vom 20. Joorhundert isch vil Verkeer über e Schlüsselbärg gange und zum d Huusmuure schütze, het mä am Fuess vo de Fassaade groossi Stäi in Boode gsetzt. Wil dr underi Däil vo dr Gass eender äng isch, het män en 1911 für Faarzüüg gspert und us Sicherhäitsgründ asfaltiert. S Huus an dr Nummere 11, grad wisawii vom Huus «zur Mugge» het mä 1913 abgrisse und eso isch d Gass dört e chli bräiter worde.

Kwelle[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Die ganz Aasicht vo dr Stadt Baasel vom Matthäus Merian em Eltere vo 1642.

Koordinate: 47° 33′ 24″ N, 7° 35′ 25″ O; CH1903: 611415 / 267339