Rudolf Brun

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Ritter Rudolf Brun

Dr Rudolf Brun (* ca. 1290–1300; † 17. Septämber 1360 z Züri) isch vo 1336 bis ane 1360 de eerscht Bürgermäischter vo Züri gsi.

De Brun isch z Züri als Soo vonere Ridderfamilie uf d Wält choo, wo scho sid Generazioone vorhär chan nochegwise wärde. Es sind Dienschtlüüt gsi vom Fraumöischter. De Vater vom Rudolf Brun isch de Jakob Brun gsi, wo z Züri vo 1305 bis ane 1309 Schulthäiss gsi isch. De Rudolf Brun het am Neumarkt 3 gwoont und d Margaretha Fütschi ghüraate. Sid em Jaar 1332 isch er zytewys im Stadtraat gsi.

Ane 1336 isch es z Züri zunere Revoluzioon cho. De Ridder Götz Mülner hät versuecht, di ganz Macht im Stadtraat z überchoo; er isch aber no im glyche Jaar gstorbe. Zum de Yfluss vo de Ridder doch wider z sterche, hät derna de Rudolf Brun zäme mid de Handweercher vo de Stadt gege d Raatsmehrhäit agfange agitiere. Am 7. Juni 1336 isch e Gruppe vo Stadtbürger is Raathuus ytrunge; de Stadtraat hät aber no vorheer chönne da druus flüchte. Am 8. Juni hät den e Volchsversamlig de Rudolf Brun zum Bürgermäischter gweelt, und dè hett das s Läbe lang selle blybe. Die i de Stadt, won mit dem nid yverstande gsi sind, psunders di alte Stadträät, sind us de Stadt verbannt worde. Es sind 22 Persone gsi. Vil vo dene sind Chauflüüt gsi, wo bis zu de Revoluzioon d Meerhäit im Raat gha händ. Jetz sind di alte Familene vom Stadtadel a de Macht gsi, zäme mid de Pruefslüüt vo de Handweerch, wo sech derna i de 13 Zöuft gruppiert händ. Wege deene säit me dem neue Zuestand di «Bruunschi Zouftverfassig».

De Brun hät jetz äigentli di ganz politisch Macht z Züri gha. Syni Gägner i de Stadt hät er mit alne Middel verfolgt. Die, wo furtggange sind, händ z Rapperswil Zueflucht gfunde. Imene Chriegszug vo de Zürcher isch bi Grynau a de Linth es Uufgebot vo de Habsburger, wo de Stadt Rapperswil ghulfe hät, gschlage.

Am 23. Februar 1350 händ die Verbante versuecht, mit Hilf vo Fründ i de Stadt wider uf Züri zruggzcho und de Brun abzsetze. I de Nacht uf de 24. Februar händ si de Aagriff agfange; wil me se aber em Brun verraate hät, isch de Aaschlag gschyteret, es hät Dooti ggee, und es baar vo de Agryyfer sind gfange gnaa und drufabe hygrichtet worde.[1] Do hät de Brun d Stadt Rapperswil militärisch agriffe, d Burg Alt-Rapperswil z Altedoorf zerstört und au d Burg obena Rapperswil und d Stadtmuure vo dem Stedtli lo schlysse.

Zum sech abzsichere, hät de Brun am 1. Mai 1351 en Pund mit de vier Innerschwiizer Waldstett gschlosse. Jetz sind d Habsburger mit ere Armee vor Züri cho, zum d Stadt defüür z’bestraafe, ass si die habsburgische Burge am obere Zürisee kabutt gmacht hät. Züri isch belageret worde. Nach lange Verhandlige isch en Fride z Stand cho, wo dän aber d Innerschwiizer nid demit yverstande gsi sind. Ane 1353 isch es wider zum Chrieg cho. Und dänn isch sogar s Rychsheer under em Kaiser Karl IV. uf Züri cho, zum de Fride durezsetze. De Brun hät 1355 de nöi Fride aggnaa, wo vor allem bedüütet hät, ass Züri jetz mit de Habsburger verbündet gsi isch. Habsburg hät 1356 de Zürcher garantiert, ass d Zouftverfassig sell gültig blybe. Und de Brun isch dänn sälber en Dienschtmaa vo Öschtrych woorde.

Wo de Rudolf Brun am 17. Septämber 1360 gstorben isch, hämpme-n-en im Sankt Peeter begrabe.

Ane 1951 hät d Stadt d Brugg über d Limet, wo sid yrem Bou ane 1913 «Uraniabrugg» ghäisse hät, umdauft: es isch jetz d Rudolf-Brun-Brugg.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Helmut Meyer: Rudolf Brun und die Zürcher Revolution von 1336. Opportunist mit visionärer Politik. In: Geschichte. Historisches Magazin. Joorgang 12, 1986, Heft 70.

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Rudolf Brun – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Otto Sigg, R. Jagmetti [et al.]: Zunftherrlichkeit 1336–1798. In: 650 Jahre Zürcher Zünfte, 1336–1986, Zürich 1986.