Rhybrugg Zurzi–Rhyènè

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Koordinate: 47° 35′ 10″ N, 8° 18′ 9″ O; CH1903: 664985 / 270959

Rhybrugg Zurzi–Rhyènè
Rhybrugg Zurzi–Rhyènè
Rhybrugg Zurzi–Rhyènè
Bligg uff Rhyènè
Brucht as Strõßèbrugg
Überfüerig über L 162
Goot über Rhy, km 93,91
Ort Zurzi, Rhyènè
Im Stand ghalte vo Bundesland Baddè-Württèbärg
Konstrukzioon Staalvobund-
balchèbrugg
Gsamtlengi 156,5 m
Bräiti 10 m
Grössti Stützwiti 59,36 m
Fertig worde 1907
Lage
Rheinbrücke Zurzach–Rheinheim (Schweiz)
Rheinbrücke Zurzach–Rheinheim (Schweiz)
Rheinbrücke Zurzach–Rheinheim
Rheinbrücke Zurzach–Rheinheim

D Rhybrugg Zurzi–Rhyènè isch è Strõßèbrugg, wo zwǜschè Zurzi un RhyènèHochrhy sowiè d Gränz zwǜschè dè Schwiz un Dütschland übberschpannt. D Brugg isch für zwei Faarschtreifè un beidsitigi Fuèßwäg uusglait. Si voknüpft im Strõßènetz diè rächtsrhynischi dütschi Landesschtrõß 161 mit dè linksrhynischè schwizer Hauptschtrõß 7.

È steinernI Rhybrugg hèt schu um 368 n. Chr. exischtyrt, wo d Römer dè dòmòligè Stützpunkt Tenedo, a dè Heeresschtrõß vo Windisch nõch èm Wuètèdal glègè, uusbaut hèn. Nõchgwisè isch au è Holzbrugg um s Johr 1269.

Uff Initiativè vom Fabrikant Jakob Zubberbüèler isch Aafang vom 20. Johrhundert widder è feschti Rhyübberquerig entschtandè, wo 1907 ygweit worrè isch.[1] D Fèrtigschtellig isch für 1906 blaant gsi, allerdings isch s Montageholzgrüscht mitsamt èm Bruggèübberbau wèg èm Hochwasser am 21. Mai 1906 zämmèkeit.[2] S Bauwärch hèt öppè 200.000 Schwizer Frankè koschtet.

Hochwasser am 1. Juni 2013 obberhalb vo dè Rhybrugg bi Rhyènè

Dè dòmòligè Übberbau bschtòt uss zwei stäälernè, barallelgurtigè Fachwärchdräger, wo in Längsrichtig dè Durchlaufdräger als Bauwärchsischteem uffwyst un mit drei Öffnungè dè Rhy übberschpannt. In Querrichtig isch dè Übberbau als Trogquerschnitt uusbildet. Zwǜschè dè beidè Fachwärchdräger, welli 6,0 m hoch gsi sin un èn Achsabschtand vo 6,0 m ghaa hèn, isch d Faarbaanblattè glègè. Dè Übberbau hèt è Massè vo 340 t uffgwisè.[3]

1977 isch è umfangrychi Inschtandsetzig vo dè Brugg durrègfüürt worrè, wo bi nèrè Stützwitti vo 48,57 m in dè beidè Randfälder un 59,36 m i dè mittlerè Öffnig è Längi vo 156,5 m uffwyst. Dè aalti Übberbau isch durch èn Staalvobundquerschnitt mit obbèligender Faarbaan un öppè 10 m Breiti ersetzt worrè. Dõby isch èn wetterfeschtè Staal mit èrè Gsamtmassè vo 216 t aagwendet worrè.[4] Ußerdèm isch i dè Bruggèmitti uff dè Unterschtròmsitè è Blaschtik vo dè Schutzpatronin, dè Heiligè Verena, uffgschtellt worrè.

Literadur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Ernst Woywod: Moderne Brücken im Aargau. Im: Schweizer Ingenieur und Architekt, 1987, S.648.

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Rheinbrücke Zurzach–Rheinheim – Sammlig vo Multimediadateie

Einzelnõchwys[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Gschichtè vo Zurzi (PDF; 711 kB)
  2. Schweizerische Bauzeitung, Band 47, 1906, S. 271
  3. Schweizerische Bauzeitung, Band 43/44, 1904, S. 311-312
  4. Thomas P. Lang, Jean-Paul Lebet: Brücken aus wetterfestem Stahl. In:TEC 21, 2002, Heft 24, S.23-29 (PDF; 802 kB)
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rheinbrücke_Zurzach–Rheinheim“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.