Zum Inhalt springen

Rächthaute

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Rächthaute
Wappe vo Rächthaute
Wappe vo Rächthaute
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Friburg (FR)
Bezirk: Seisebezirkw
BFS-Nr.: 2301i1f3f4
Poschtleitzahl: 1718
Koordinate: 584869 / 179611Koordinate: 46° 46′ 3″ N, 7° 14′ 26″ O; CH1903: 584869 / 179611
Höchi: 881 m ü. M.
Flächi: 7,3 km²
Iiwohner: 1135 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.rechthalten.ch
i de katholische Chiuche
i de katholische Chiuche

i de katholische Chiuche

Charte
Charte vo RächthauteMurtenseeGreyerzerseeSchiffenenseeSchwarzseeKanton BernKanton BernSeebezirk (Freiburg)Kanton BernKanton WaadtGreyerzbezirkSaanebezirkBroyebezirkSeebezirk (Freiburg)AlterswilBösingen FRBrünisriedDüdingeGiffersHeitenriedPlaffeienPlasselbRechthaltenSchmitten FRSt. Antoni FRSt. Silvester FRSt. UrsenTafersTentlingenUeberstorfWünnewil-Flamatt
Charte vo Rächthaute
w

Rächthaute (amtlich Rechthalten; franzöösisch Dirlaret, Patois Drelarè/?) isch a Gmiin im obere Seisebezirk.

Rächthaute het über tuusig Iiwohner, wa im Dorf u verschidene Wiiler wii im Entemoos oder i de Woufiich wohne. Ds Dorf ligt am Südhang vam Pfuffuhubu, wa di rächti Hauta va dem chline Bärg isch – va dete isch o de Name vam Dorf abgleitet. D Galtera, a chlina Bach wa z Fryburg i d Saane mündet, het z Rächthaute sina Quäla. D Nachpurgmiine va Rächthaute sy Santursche, Brünisried, Plaffeie, Plassäub u Güffersch.

S erscht Mol isch de Näme vom Ort in ere Urkunde vo 1142 ufgschribe cho. Derte isch di romanisch Form Drallaris gnennt, 1180 isch Dreit Laris gnennt. Di dütsch Schribig Rehhalton findt sich s erscht mol im Johr 1250.

D Pfarii isch s erscht mol 1228 erähnt un isch viu grösser gsi als hüt. Grossi Deil vom Seiseoberland bei derzue ghört un zwar die vir Schröt Rächthaute, Brünisried, de oberi Schrot un Zumhouz. Bi de Fryburger Staatsreform 1831/33 si us dänne vir Schröt vir selbschtändigi Gmiine gründt cho.

Quela: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Jaar 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Yywoner 808 903 929 1008 1081 1088 1178 1206
Jaar 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Yywoner 1080 1118 1016 1015 878 862 958 1025

De Uusländeraateel isch 2010 bi 2,2 % gläge.[3]

80,3 % va de Yywoner si im Jaar 2000 römisch-katholisch gsii, 13,5 % evangelisch-reformiert.[3]

Spraach u Tialäkt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bi de Vouchszelig 2000 hii va de 1025 Yywoner 95,4 % Tüütsch aus Hùùptspraach aaggää, 3,8 % Franzöösisch ù 0,8 % anderi Spraache.[3]

De seislertüütsch Tialäkt va Rächthaute ghöört zum Hööjschtalemannisch.

 Commons: Rechthalten – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. 3,0 3,1 3,2 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Mai 2012