Vítulo

Vítulo (maniot.: Βίτουλο; amtlich: Οἴτυλο, Ítilo) isch e griechische Ort uf de peloponnesische Halbinsel Mani.

Name

De Name werd z erstmool im Schiffkatalog vo de Ilias, wo de Homer gschribe het, erwäänt und luutet Oítylos (Οἴτυλος). Noch Uuswiis vo de antike Inschrifte usem Ort selber und verschidnige antike Schriftsteller hett de Ort im lokaale dorische Tielekt /Witulos/ ghaisse. Im Mittelalter werd de Hafe Porto Vitolo gnennt. Au hütt no haisst de Ort im lokale Tielekt Vítulo (Βίτουλο).

Laag

Vitulo litt amene strategisch wichtige Punkt a de Liméni-Bucht am Messenische Golf. Die Bucht büütet vo Natuur uf guete Schutz för Schiff aa. De Ort litt a de Chüstestroos, wo di nördlichi und südlichi Mani verbindet und isch de Endpunkt vo de Passtross öber de Taygetos zo de Lakonische Bucht. S alti Stedtli litt am Hang oberhalb vo de Bucht, öberem Hafe Karavostási (Καραβοστάσι „Bootplatz“). Südlich devoo, enet en Bach Milolángada am Strand litt s Feriedorf Néo Ítilo, grad underhalb vo de törggische Festig Tschelefá (Kelefá).

Underhalb vom Stedtli, halbwegs zom Hafe, litt s Chloster Dekoúlou usem Joor 1765, wo iidrucksvoll uusgmoolet isch. Drunder isch e Bild, wo e höbschi vorstelig vom Jüngste Gricht und de Verdammte gitt.

Gschicht

De Ort isch scho prähistorisch bisidlet gsii, allerdings stamed nume wenigi Chliifund us dere Zitt. Zerstmool gnennt werd Oitylos bim Homer: noch de Agoobe im Schiffkatalog het Oitylos zom Riich vom sagehafte König Menelaos vo Sparta gghört. Oitylos isch e unfraiji Perioikestadt vo de Spartaner gsii. Noch de Niderlaag vom spartanische König Nabis im Joor 195 v. Chr. isch Oitylos uf Bifeel vo de Römer frai wore und under de Schutz vom Achäische Bund gstellt wore. De Chaiser Augustus het Oitylos zom Bund vo de Eleutherolakone ggornnet.

Im Mittelalter isch Vitulo e wichtige Hafe blibe, wo lokaali Güeter und Sklave ghandlet wore sind. Genöber vom Stedtli, uf de andere Sitte vo de Schlucht Milolángada ("Mölischlucht"), isch 1670 vo de Törgge d Festig Tschelefá baut wore.

Ane 1671 isch d Sippe vo de Iatraioi i d Toskana uusgwanderet und um 1676 hend Genuese d Biwooner vo Vitolo s Agibott gmacht, e noiji Haimet z gee, well d Mani dozmol starch umchämpft gsii isch. Rund 1000 Lütt us Vitolo und de Umgebig hend denn under de Füerig vom Iohan Stefanopoulos d Mani verloo und hend vo de Genuese de Ort Paomia uf Korsika öberchoo, wo dozmol zo Genua ghört het. Rund 100 Joor spöter hend si d Erlaubnis öbercho de Ort Cargèse z gründe, wo hüt no de Maniotisch Tielekt gredt werd.

Bsundrigs

De Jules Verne bischribt i sim Buech L'Archipel en Feu de Ort Vitylo [1].