Ilias

d Handschrift F205 in dr Biblioteca Ambrosiana z Mailand mit Teggst und Illustrazioon vo de Värs 245–253 vom achte Buech vo dr Ilias us em spoote 5. oder früeje 6. Joorhundert n. d. Z.

Chupferstich, 18,8 x 34,3 cm, 1793, noch ere Zäichnig vom John Flaxman

D Ilias (altgriech. Ἰλιάς Iliás) isch äins vo de eltiste schriftlige Wärk vo dr Litratuur in Öiropa.

s Wärch

Si schilderet en Abschnitt vom Trojanische Chrieg. S Epos umfasst 24 Büecher oder Gsäng, wie mä dene Abschnitt sit dr Übersetzig dur e Johann Heinrich Voß au säit. D Ilias basiert uf früegschichtlige Müüthe und Gschichte und wird em Homer zuegschriibe. D Ilias-Daarstellig vo de Olympische Götter het woorschinlig vil zur Entwigglig von ere nazionale griechische Religioon bidräit und brägt die öiropäischi Kunstgschicht und Gäisteswüsseschaft bis in d Geegewart.

S Thema isch dr Chrieg zwüsche Troja und dr griechische Allianz vo de Achaier, wo denn scho in sim zääte Joor gsi isch. D Ilias beschribt nume 51 Dääg us em Chrieg und wie sech in dere Zit d Wuet immer witer usbräitet und s Schiggsal vo de Heroe und de Götter wird, wo si nüd chönne drgeege due. Es het aagfange mit em Raub vo dr Chryseïs, wo drmit d Eer vom Gott Apollon verletzt worden isch. Dä het sich drufabe an de Achaier afo rääche. Wo schliesslig dr Apollon-Briester Chryses si Dochder zruggüberchunnt, verlangt dr Agamemnon, dr aafüerer vo de Achaier, Ersatz für sini Büti und grootet eso in Komflikt mit em Achilleus. Dä gseet sich dorum enteert und ziet sich us de Kämpf zrugg. D „Wuet vom Achilleus“ wird zur Chlammere vom ganzen Epos und findet zum Ändi aane aber non e nöiji Ursach. Wo sech dr Achilleus im 19. Gsang öffentlig mit em Agamemnon versöönt und wider bim Kämpfe mitmacht, verhinderet er e Niiderlaag vo de Achaier, er git aber dr Wuet uf e Hektor nooch, wo grad im Achilleus si best Fründ, dr Patroklos, döödet het. D Wuet vom Achilleus nimmt erst im letschte, em 24. Gsang, ab, won er im Hektor si Liich, wo 12 Dääg lang gschändet worde isch, im Vater vom Trojaner, em Köönig Priamos, überloot, dass dä sä cha begraabe.

Dr müüthisch Usgangspunggt für e Trojanisch Chrieg isch s Urdäil vom Paris und däm si Entfüerig vo dr Helena, em Agamemnon sinere Schwöögere. Bäides wird in dr Gschicht Kypria beschriibe. Dr Autor vo dr Ilias het aagnoo, ass mä die Gschicht kenni und si wird dorum in dr Ilias nume äinisch churz aadütet.

Wäge dr Idee vom Odysseus, wo mit eme grosse hölzige Ross e Grubbe vo bewaffnete Achaier in d Stadt Troja het chönne iineschmuggle zum d Stadtdoor häimlig uffztue, häi d Achaier Troja chönne eroobere und dr Chrieg isch ume gsi. Do drvo prichtet nid d Ilias, sondern d Iliu persis us em sogenannte Epische Züklus, dr Samlig vo zäh altgriechische Wärch, wo dr Proklos im zwöite Johrhundert vor Chrischtus zämegstelt het..

D Ilias ghöört zu de bedütendste Wärk vo dr Wältlitratuur, und si isch i fili Sprooche öbersetzt wore. De Walter Gfeller het d Ilias uf Bärndütsch öbersetzt.

Lueg ono

• Schiffkatalog
• Nestoris

Litratuur

Kritischi Usgoobe

• Homeri Opera. Edidit Thomas W. Allen. Oxford 1902
  • Tomus I. Ilias 1–12, ISBN 0-19-814528-4
  • Tomus II. Ilias 13–24, ISBN 0-19-814529-2
• Homerus: Ilias. Recensuit Helmut van Thiel. Hildesheim 1996 ISBN 978-3-487-09459-5
• Homeri Ilias. Recensuit/testimonia congessit Martin Litchfield West. Zwei Bände:
  • Volumen prius rhapsodias I-XII continens. Stuttgart/Leipzig 1998 ISBN 978-3-598-71434-4
  • Volumen alterum rhapsodias XIII-XXIV et indicem nominum continens. München/Leipzig 2000 ISBN 978-3-598-71430-6

Übersetzige

• Walter Gfeller: Homer bärndütsch: Ilias; Cosmos Verlag 1981. ISBN 978-3-305-00070-8
• Homer: Ilias. Odyssee. Übers. v. Johann Heinrich Voss. Insel Taschenbuch, ISBN 3-458-32904-8 (bei digbib.org, bim Projekt Gutenberg)
• Homer: Ilias. Insel, Frankfurt 1975, ISBN 3-458-31853-4
• Homer: Ilias. Nöiji Übersetzig, Noochwort und Register vom Roland Hampe. 1979, ISBN 3-15-010290-1
• Homer: Ilias. Nöiji Übersetzig vom Raoul Schrott. Hanser, München 2008, ISBN 978-3-446-23046-0.

Noocherzäälige

• Gustav Schwab: Troja. Insel-Taschenbuch, Frankfurt/Leipzig 2004, ISBN 3-458-34717-8
• Homerus, Ilias und Odyssee. Nacherzählt von Walter Jens. Bilder von Alice u. Martin Provensen, Ravensburg 1956 ISBN 978-3-473-35503-7
• Franz Fühmann: Das hölzerne Pferd. Berlin 1968

Kommentar

• Homerus, Ilias. vom Karl Friedrich Ameis. Bearbäitet vom Carl Hentze. Leipzig 1905–1932.
• The Iliad: A Commentary. General edited Geoffrey Stephen Kirk. (6 Bänd) Cambridge 1985–1993 ISBN 978-0-521-31209-7
• Homers Ilias: Gesamtkommentar. uusegee vom Joachim Latacz. Münche/Leipzig 2000 ff. (bis jetz erschiine: Prolegomena und zwäi Bänd in vier Däilbänd) ISBN 978-3-598-74302-3 (Hintergrundinformationen)

Weblingg

 Ilias im dütschsprochige Wikisource

 Commons: Iliad – Sammlig vo Multimediadateie

• Ilias griechisch und dütsch (Voß) bi gottwein.de
• Perseus Digital Library: Iliad (griechische Originalteggst und änglischi Übersetzige)
• The Chicago Homer (Griechische und änglische Teggst)
• Rezitazioon vo dr Ilias im Original
• Literatuurübersicht vo dr Ööstriichische Akademii vo de Wüsseschafte