Gliichgschlächtlichi Ee
Di gliichgschlächtlich Ee, salopp au Homo-Ee gnännt, isch ä Ee, zivil oder religiös, wo beidi Partner s gliich Gschlächt händ. S eerscht Land, wo d gliichgschlächtlich Ee legalisiert hät, isch Holland gsii, nämli im Jahr 2001. Sit dem 8. Juli 2019 gits 27 Länder, wo homosexuelli Paar chönd hürate: Argentinie, Australie, Belgie, Brasilie, Dänemark, Düütschland, Ecuador, Finnland, Frankriich, Holland, Irland, Island, Kanada, Kolumbie, Luxeburg, Malta, Neuseeland, Norweege, Öschterriich, Portugal, Schwede, Spanie, Südafrika, Taiwan, s Vereinigt Königriich, diä Vereinigte Staate und Uruguay. Z Mexiko gilt di gliichgschlächtlich Ee nöd im ganze Land, aber i Teil devo.
Im Zämehang mit der Iifüerig vo de gliichgschlächtliche Ee redt mer au vo der «Ee für alli» oder vo der «Öffnig vo der Ee». Mit der Ee händ gliichgschlächtlichi Paar vil meh Rächt, wiä zum Biispiel s Rächt zum Adoptiere, s Rächt, ohni Eerbschaftsstüre dörfe eerbe, oder s Rächt, medizinischi Entscheidige z träffe. Umfrage zeiged, das allewiil meh Lüt di homosexuell Ee understützed, hauptsächli z Europa, z Australie und z Amerika.
I andere Länder wie de Schwiiz, Italie, Griecheland usw. gits anderi Rächtsinschtitut, wo di gliichgschlächtliche Paar anerchänned, wo aber i de Gliichberächtigung mit de heterosexuelle Ee weniger wiit gönd.
Länder, wo di gliichgschlächtlich Ee gchänned[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Land | I Chraft | Aamerkige | |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
1. April 2001 | 2000 hät s holländisch Parlament d Ee für gliichgschlächtlichi Paar uftaa. Das Gsetz isch sit em 1. April 2001 i Chraft. I de Karibische Niderlande (Bonaire, Saba und Sint Eustatius) chönd gliichgschlächtlichi Paar sit 2012 d Ee schlüüsse. Uf Aruba, Curaçao und Sint Maarten cha die Ee nöd gschlosse wärde, aber ä holländischi Ee wird anerchännt. |
2 | ![]() |
1. Juni 2003 | Im Jahr 2003 hät Belgie as zweits Land i de Welt di gliichgschlächtlich Ee iigfüert. Sit 2006 chönd gliichgschlächtlichi Paar au adoptiere. |
3 | ![]() |
3. Juli 2005 | |
4 | ![]() |
20. Juli 2005 | S eerscht Land usserhalb vo Europa; scho sit em Juni 2003 i di gliichgschlächtlich Ee i 8 vo 10 Provinze und 1 vo 3 Territorie mögli gsii. |
5 | ![]() |
30. Novämber 2006 | S eerscht und einzig Land z Afrika |
6 | ![]() |
1. Jänner 2009 | |
7 | ![]() |
1. Mai 2009 | |
8 | ![]() |
5. Juni 2010 | Sit 2016 chönd gliichgschlächtlichi Paar au adoptiere. |
9 | ![]() |
27. Juni 2010 | D früenerig Premierministerin vo Island und iri Partneri sind eis vo de eerschte gliichgschlächtliche Paar gsii, wo ghürate händ. |
10 | ![]() |
22. Juli 2010 | S eerscht Land z Südamerika |
11 | ![]() |
15. Juni 2012 | |
12 | ![]() |
16. Mai 2013 | Scho vorane legal in 12 vo 26 Teilstaate |
13 | ![]() |
18. Mai 2013 | |
14 | ![]() |
5. Augschte 2013 | |
15 | ![]() |
19. Augschte 2013 | S eerscht Land z Ozeanie. Di gliichgschlächtlich Ee isch nöd möglich i de Ussegebiet Cookinsle, Niue und Tokelau. |
16 | ![]() |
13. März 2014 | Z England, z Schottland und z Wales chönd gliichgschlächtlichi Paar siit 2014 d Ee schlüüsse. Z Nordirland isch es sit 2020 mögli. Di homosexuell Ee isch au legal uf Guernsey, de Isle of Man, z Gibraltar, uf de Falklandinsle, uf Bermuda, uf de Pitcairninsle, im Britische Territorium im Indische Ozean, im Britische Antarktis-Territorium und uf de Insle Ascension und Tristan da Cunha. |
17 | ![]() |
1. Jänner 2015 | |
18 | ![]() |
26. Juni 2015 | De Oberst Grichtshof vo de Vereinigte Staate bschlüüsst im Verheltnis föif zu vier, dass d Gliichheitsrächt i de Verfassig d Legalisierig vo de homosexuelle Ee verlangi. |
19 | ![]() |
16. Novämber 2015 | Im Mai 2015 hät s irisch Volch d Verfassig gänderet, zum de gliichgschlächtliche Paar s Rächt zum Hürate gää. Irland isch s eerscht Land, wo s Volch di homosexuell Ee legalisiert. |
20 | ![]() |
28. April 2016 | |
21 | ![]() |
1. März 2017 | |
22 | ![]() |
1. Septämber 2017 | |
23 | ![]() |
1. Oktober 2017 | S Gsetz isch vom dütsche Parlament mit 393 zum 226 aagnoh worde. |
24 | ![]() |
9. Däzämber 2017 | I änere Volchsbefragig, wo zwüsched em Septämber und em Novämber 2017 stattgfunde hät, hät s australisch Volch mit 62 % «Ja» zur gliichgschlächtliche Ee gsait. S Gsetz isch vom Parlament am 7. Däzämber aagnoh worde (128-4) und isch sit em 9. Dezämber i Chraft. |
25 | ![]() |
1. Jänner 2019 | Am 6. Dezämber 2017 hät de Verfassigsgrichtshof vo Öschtriich entschide, dass gliichgschlächtlichi Paar au hürate dörfed. De Entscheid tritt am 1. Jänner 2019 i Chraft. |
26 | ![]() |
24. Mai 2019 | S eerscht Land z Asie. |
27 | ![]() |
8. Juli 2019 | Am 12. Juni 2019 hät de Verfassigsgrichtshof vo Ecuador bschlosse, dass gliichgschlächtlichi Paar au hürate dörfed. De Entscheid tritt am 8. Juli 2019 i Chraft. |