Gaiß-Waldkirch

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Koordinate: 47° 39′ 10″ N, 8° 10′ 12″ O
Gaiß-Waldkirch
Wappe vo Gaiß-Waldkirch
Wappe vo Gaiß-Waldkirch
Dialekt: Alemannisch
Hauptvariante: Hochalemannisch
Regionalvariante: Hotzewälderisch
Höchi: 590–687 m
Flechi: 9,94 km²
Iiwohner: 237
Bevölkerigsdichti: 24 Iiwohner/km²
Iigmeindig: 1. Juli 1971
Regierigsbezirk: Fryburg
Landchreis: Waldshüet
Nummereschild: WT
Dialäkt: Markgräflerisch (Lörrach)

Gaiß-Waldkirch isch e Stadtdeil vo Waldshüet-Düenge im Landchreis Waldshüet, wo 237 Ywohner hät (Stand 15. Dezember 2015).[1]

Geografy[ändere | Quälltäxt bearbeite]

s Dorf Gaiss lyt am obberè Rand vom Lièderbachdobel, nördlich vom Hochrhy un nordweschtlich vo Waldshuèt

D Ortschaft Gaiß-Waldkirch litt im Südschwarzwald uff de nördlige Höchi vom Hochrhydal und bstoht us de Ortsdeil Gaiß un Waldkirch. Gaiß litt oberhalb vo de Quälle vom Lyderbach, wo diräkt in de Rhy fließt, uff 590 Meter über em Meerspiegel. Gaiß lyt am obberè Rand vom Lièderbachdobel un komplètt abhäldig, sèllèwäg muèn d Gaißemer alles schiftè, wa si uffschtellèd. Um è ebeni Flächi, z. B. für èn Feschtblatz, z haa, müèn d Gaißemer uff dè Bärg uè gòò, im Dorf dinnè git s kei söttigi Flächi.

Waldkirch am obberè, rächtè Rand vom Sèldèbachdal zwütschgè Höchèschwander Bärg un Schmitzingè

Waldkirch lyt am obberè Rand vom Schmitzinger Dal uff 687 Meter. Well s Sèldèbach-Dal vom Lièderbachdobel durch èn Bärgvorschprung vom Höchèschwander Bärg drènnt isch, muè mò übber sèllèn Buggel gò, um vo Gaiß gu Waldkirch z chò. Zu de Gmeind ghöre usser de Ortsdeil Gaiß un Waldkirch keini Ortsdeil oder Wyler meh. Uff de Gmarkig vo de ehemolige Gmeind lyt abber Schmitzinge i dè Mitti vum Sèldèbachdal, sèll Dorf isch hütt en eigene Stadtdeil vo Waldshüet-Düenge.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Waldkirch isch im Johr 858 èrschtmòls als Waldchiricha erwäänt worrè, dört isch Waldkirch zum Bsitz vum Kloschter Rhynau zellt worrè. Am Aafang vum 14. Johrhundert hèt Waldkirch zuè dè Rechtig vo St. Bläsy bis i s 15. Johrhundert ghört. Im Johr 1574 hèt Waldkirch zuè dè Einig Dogèrè i dè Grõfschaft Hauèschtei ghört, un asè isch es bis i s Johr 1806 blibbè, wo Waldkirch im Land Baddè zuègschlagè worrè isch.

d Pfarrkirchè vo Waldkirch im obberè Sèldèbachdal

D Pfarrei z Waldkirch wörd zèrscht links im Johr 1275 erwäänt. Bis 1648 hèt sich d Pfarrei Waldkirch vo Höchèschwand bis uff dè Dachsbärg uusgwitet ghaa. Diè hütig Chirchè Maria Himmelfahrt isch im Johr 1758 baut worrè. Gaiß und Schmitzige, sällemols Gmeinde, sin 1935 vereinigt worre und sither e Gmeind gsi. Gaiß-Waldkirch isch 1939 an Landchrais Waldshuèt übbergangè. Gaiß. Waldkirch und Schmitzige, sällemols Gmeinde, sin 1935 vereinigt worre und sither e Gmeind gsi. Am 1. Juli 1971 sin Gaiß und Waldkirch in Waldshüet-Düenge ygmeindet worre und bilde – wiè au Schmitzingè – sither e eigene Stadtdeil.

Ywohnerentwicklig
Johr Ywohnerzahle
1871 571
1900 456
1925 513
1939 432
1950 547
1961 450
1970 512

Bolitik[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Gaiß-Waldkirch isch e Ortschaft noch em Bade-Württebergische Kommunalrächt. Sällewäg häts e begränzti Selbschtverwaltig mit me Ortschaftsroot, wo uss sechs Mitglyder bstoht, und em Ortsvorsteher (momentan de Matthias Rüd).

Verchehr[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D B 500 bindet z Triberg an d B 500 und vo Gaiß us noch 5,5 und vo Waldkirch uss noch 6 Kilometer z Waldshüet an d B 34 a.

Waldkirch wird usserdem vo de Chreisstroß 6562 über Schmitzige und durch s Sältebachdal mit Waldshüet verbunde (ca. 6,6 Kilometer). Vo Gaiß gits e Gmeindestroß über Eschbach uff Waldshüet (ca. 5,2 Kilometer).

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Gaiß-Waldkirch – Sammlig vo Multimediadateie

Quälle[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Daten & Fakten uf waldshut-tiengen.de


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Gaiß-Waldkirch“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.