Ebnèt bi Bõõdorf

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Koordinate: 47° 47′ 53″ N, 8° 18′ 22″ O
Ebnèt
Stadt Bõõdorf
Wappè vo Ebnèt
Wappè vo Ebnèt
Iiwooner: 74 (5. Jan. 2017)[1]
Iigmäindig: 1. Januar 1972
Postleitzahl: 79848
Vorwahl: 07703
Ebnèt (Im Hintergrund d Stadt Bõõdorf)
Ebnèt (Im Hintergrund d Stadt Bõõdorf)

Ebnèt (Im Hintergrund d Stadt Bõõdorf)

Ebnèt isch èn Stadtdeil vo dè baddischè Stadt Bõõdorf im Landchrais Waldshuèt.

Geography[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S Dörfle Ebnèt obberhalb vo dè rächtè Steinahaaldè uff Höchi Steinasägi un Bòòdorf

Ebnèt lyt im Südschwarzwald uff dè Südoschtdach vom Schwarzwald, uff èrè Lichtung obberhalb vo dè rächtè Haaldè vo dè Steina. Ebnèt lyt südlich vo dè Landschtrōß, wo vo Bõõdorf durch s Steinadal bi dè Steinasägi en passant vo Ebnèt bis uff Rothuus gòt. Ebnèt isch 3,1 km südweschtlich vo Bõõdorf dèheim, 3,3 km Abschtand hèt Ebnèt zuè Wittlekofè un zuè Wällèdingè, bi beidè Nõchbòrdörfer lyt abber èbbèso d Steina dèzwǜschè. Ennèt vom Bärg un èm großè Waldgebièt lyt 4,6 km weschtlich Rothuus, sèll isch dört, wo s Bièr git.

Gschichte[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dorfbrunnè

Ebnèt wörd 1405 èrschtmòls in èrè Urkundè erwäänt, wo s i dè Bsitz vo dè Ärzinger Hèrrschaft chò isch. Sèllmòl hèt Ebnèt nu uss eim Lehnshof bschtandè, wellèm mò Ebnit gsait hèt. Dè Nammè stòt wòrschinlich für Ebèni odder für è Waldschtugg, wo (gschwendèt) un ygebnèt worrè isch, wa bi dèrrè Laag uff èrè Lichtung un uff èrè Hochebèni obberhalb vum Steinadal abzleitè isch. Näbbè sèbbèm einzelnè Hof, dürft s dõmòls schu d Einzelhööf Saubach (212 ha), Roorhof (238 ha), Hornbärg (85 ha) un Kohlhald (30 ha) gää haa. Sèlli Hööf sin allerdings, wég dè ungünschtigè Laag, zwǜschè 1830 un 1897 yygangè. Si sin abgrissè un d Wisè un Fälder uffgforschtet worrè. Nu dè Hof Ebnit allei hèt sich zuè nèrè größerè Sidlung entwicklèt. Dè Einzelhof Ebnit hèt zuè Hèrrschaft vo dè Nellèburger z Grõfuusè ghört. Er isch wiè nè Ärblehè bedribbè worrè un spôter a dè Grõf vo Lupfè un witter a d Bappèheimer gangè. 1609 isch Ebnit a s Kloschter St. Bläsy übbergangè, well d Kloschterbrüèder us èm Albdal d Hèrrschaft vo Grõfuusè kauft hèn. Unter dè Hèrrschaft vo St. Bläsy hét sich dè Einzelhof znägscht zuè nèm Wyler un denn zum Dorf gmauserèt, sèll Dorf isch nõch èm èrschtè Hof benamst worrè. Mit dè Ufflösung vom Kloschter St. Bläsy wèg dè Säkularisation isch Ebnet zum Großherzogdum Baddè chò un è sèlbschtändigi Gmeind worrè. Sèbbi Gemeind isch im dõmòligè Landchrais Hochschwarzwald gmessè a dè Ywooner diè chlynscht sèlbschtändigi Gmeind gsi. Zum 1. Januar 1972 isch Ebnèt im Zuug vo dè Gmeindereform uff Bõõdorf ygmeindet worrè.[2]

Wǜrtschaft[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ebnèt isch rein landwǜrtschaftlich brägt, woby mò vom Buèrè allei schu lang kaum mee hèt läbbè chönnè. Sèll isch au dè Grund gsi, wõrum diè vyr Einzelhööf rund um Ebnèt ummè ygangè sin. Mò isch zuè sèllèrè Zyt sèllèwäg zum großè Deil zuè hüt uusgschtorbènè Beruèf wiè Harzer, Pottäschèsǜder un Köhler nõchgangè, sèlli Beruèf hèn wég irèm Bezug zuè Holz z Ebnèt au aabotè, well s Dorf vo wittè Waldflächè umgää isch. Uff dè Gemarkung hèn schins im vorletschtè Johrhundert mèngmòl bis zuè 40 Meiler brènnt. Dè letscht Meiler hèt z Ebnèt 1923 brènnt. D Gmeind hèt 137 Hektar Wald ghaa, uss èm Erlös vo dè Forstwǜrtschaft hèt mò 1909/10 è Schulhuus, 1954/55 diè zentrali Wasservosorgung un 1962 dè Bau vo dè Annakirchè finanzyrè chönnè.

Religion[ändere | Quälltäxt bearbeite]

St.-Anna-Kapèllè z Ebnèt

Urschprünglich hèt Ebnèt zuè dè Pfarrei Birchèdorf ghört. 1640 isch Ebnèt als Filialè zuè Bõõdorf chò. I dè Ortsmitti isch è Kapèllè gschtandè, wo irèn Urschprung in èrè Hofkapèllè ghaa haa dürft. 1821 isch è neui Kapèllè baut un dè Muètter Anna gweyt worrè. 1933 hét mò sèbbi mit èm Vorbau vosää, well si nur knapp dryßig Personè (knapp èm halbè Dorf) Blatz botè hèt. È größeri Erwitterung isch wèg dè Landschtrõß, wo graad näb draa volauft, nit möglich gsi, sèllèwäg isch 1963 a dè gegèübberliegendè Haaldè è neui Kapèllè baut worrè, diè aalt Kapèllè isch abgrissè worrè. Dè früènèrè Kapèllèvorbau stòt hüt obberhalb un nördlich vom Dorf, un diént als Unterschtand für d Bushalteschtell.

Dè Kapèllèvorbau vo dè aaltè Kapelle stòt hüt a dé Landschtrõß Bõõdorf-Rothuus

Au diè neu Kapèllè isch dè Hl. Anna gweyt worrè un ghört hüt als Filialgmeind zuè dè Seelsorgeeinheit Bõõdorf-Wuètè.

Schuèl[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S Kloschter St. Bläsy hèt in allnè Ort, wo ym unterschtandè hèn, d Schuèlpflicht ygfüürt. Dõdemit hèt Ebnèt è Schuèl chriègt, woby dè Unterricht im Huus vom jewyligè Schuèlmeischter ghaaltè worrè isch. 1838 hèt d Gmeind è Schulhuus baut, in dèm au èn Raum für s Rõthuus unterbrocht gsi isch. 1909 isch è witteres Schuèlhuus mit zwei Klassèzimmer, zwei Amtsrüüm für s Rõthuus un èrè Leererwoonung baut worrè. 1967 isch d Schuèl uffglöst worrè.

Regelmäßigi Voaaschtaltungè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Jedes Johr findet z Ebnèt s St.-Anna-Fescht statt. S Patrozinium vo dè St.-Anna-Kapèllè wörd au mit èm wältlichè Fescht begangè worrè, wo vo dè Freiwilligè Füèrweer in un um d „Kohlblatzhüttè“ ummè uusdrait wörd.

Persönlichkeitè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Literadur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Helmut Vocke (Hrsg.): Chronik des Landkreis Waldshut. 1957.
  • Festschrift: Ebnet 600 Jahre Hrsg.: Stadt Bõõdorf
  • Friedbert Zapf, Meinrad Götz: Es ist nicht weit zur Ewigkeit … Die Kleindenkmale auf den Bonndorfer und Wutacher Gemarkungen. Schwarzwaldvorein Bõõdorf, G. Braun Buèchvolaag, 2011, ISBN 978-3-7650-8607-6
  • Der BibISBN-Eintrag Vorlage:BibISBN/392134011X ist nicht vorhanden. Bitte prüfe die ISBN und lege ggf. einen [[[:Vorlage:Neuer Abschnitt/URL]] neuen Eintrag] an.

Weblinggs[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Ebnet (Bonndorf im Schwarzwald) – Sammlig vo Multimediadateie
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ebnet_(Bonndorf_im_Schwarzwald)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

Einzelnõchwys[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Wissenswertes über Bonndorf. In: bonndorf.de. Archiviert vom Original am 23. September 2017; abgruefen am 8. Juli 2017.
  2. Historisches Gemeindeverzeichnis für die Bundesrepublik Deutschland. Namens-, Grenz- und Schlüsselnummernänderungen bei Gemeinden, Kreisen und Regierungsbezirken vom 27.5.1970 bis 31.12.1982. W. Kohlhammer, Stuttgart / Mainz, ISBN 3-17-003263-1, S. 523.
  3. Martha Weishaar: ZUR PERSON. Badischi Ziting, 15. März 2014, abgruefen am 24. Juli 2017.