Diskussion:Schmutz

Veraltet, Inhalt, Lemma

Veraltet isch dää Uusdruck nit iberaal. In mym Dialäkt sait mer allno 'Schmutz' fir 'Fett'. --Holder (Diskussion) 13:35, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Richtig. Und en Artikel über en alemanischs Woort tèrf nöd ooni Byyzuug vo de groosse Wöörterbüecher – Badischs, Elsèèssischs, Schwyyzertüütsches, Schwööbischs und Vorarlbèèrgischs – daastaa. --Freiguet (Diskussion) 14:19, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Na en zwäite Punkt: S Lemma sett ja wol Schmutz syy. Schmotz isch ja nu di gsänkt Wariante daadevoo. Es isch drum au nöd richtig, das es iez im Artikel ghäisst, schmutzige Dunnschtig sei faltsch. Die Luutig isch völig richtig i de Mundaarte, wo s /u/ nöd zu /o/ sänked. --Freiguet (Diskussion) 14:21, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Ich haa dr Artikel jetz uf 'Schmutz' verschobe un e baar Sache korrigiert un ergänzt. --Holder (Diskussion) 15:35, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Merci. Han au na e paar Sache ggänderet – ali groosslandschaftliche Wöörterbüecher inetaa und das mit der aagäbliche Französisierig usegnaa: «Gehsteig» byyspiilswyys isch nöd dur «Trottoir» ersetzt woorde, sondern umgcheert. @Holder: Wän du s Idiotikon verlinksch, bruuch bisseguet amig de Permalink und nöd dèè, wo oben i de https-Linie staat. Zum Permalink chunsch obe rächts, deet, wo d Chetti isch. Deet chasch mäischtens au punktgnau ufs Lemma verlinke (gaat nanig ganz überall – drum wird im aktuelle Fall s faltsch Woort root undermaalet). En Gruez, --Freiguet (Diskussion) 15:54, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Trottoir isch hundertbrozèntig uss dè französischè Sprõch abgleitet worrè, well s im Mittelhochdütschè nõch mim Wǜssè kein Beleg für sell Wort git. Sinngmäss s Glychè gildet für Portemonnaie, Chaise longue un Restaurant. S isch halt früèner so gsi wiè hüt au, nu d Sprõch hèt gänderèt, so isch s zuè Dänglisch chò. Isch mò abber scho in Sinn chò, dass i z wit uusgholt haa. Zum Lemma wet i sägè, dass d Mutation uff Schmutz automatisch è Begriffklärig nõch sich zièt, worum stòt im Idiotikon au drin, well Schmutz èbbè au Kuß heißè cha. Sell isch übbrigens uss èm hochdütsche Artikel Schmutz einwandfrei abzleitè.--fideli (Diskussion) 16:52, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Bi sonige Lemmata hanni jeds Mool grad Luscht, d Wikipedia:Umstellig uf alemannischi Stichwerter wiider fürezhole...--Terfili (Diskussion) 17:03, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Fideli, do hesch dr Freiguet falsch verstande. Är het nit gmaint, ass „Trottoir“ nit us em Franzesisch cheem, sondern ass des Wort im Dytsch elter un urspringliger isch wie „Gehsteig“ oder „Gehweg“.

Terfili, do wär i sofort derfir :-). --Holder (Diskussion) 17:12, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Merci, Holder. @Terfili: Hm – was brèècht die Umstelig i dèm Fall? Schmutz isch gnau so dialäktaal wie Schmotz. Und suscht: Dänn müessted mer öpper aastele, wo hunderti und tuusigi vo Wyterläitigen yricht – um s Himels wile... --Freiguet (Diskussion) 17:29, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Zum Byspil dass mer ächt alemannischi Konzept wie ebe Schmutz oder d Wörter für "Wind" chönnti gnauer lemmatisiere. Nooch üsre "Hochdütschs-Lemma"-Regel miesst mer de Artikel doo jo eigetli ùff Speisefette oder äänligs verschiebe...ùn Wyterleitige würde bim Verschiebe automatisch aaglait werde, des wär scho kei so massive Ùffwand.--Terfili (Diskussion) 18:05, 12. Okt. 2016 (MESZ)

Nu, dass i au no min Sempf dèzuè gää ha: S dütsche Lemma heisst Speisefette und Speiseöle, Speisefett isch è Witerleitig uff dè èrscht Artikel. Besser wär Schmalz, well annèdubaki nu Schmalz zum Schmotzelè bruucht worrè isch, induschtrièll gfèrtigts Speisefett hèt s glaub no nit im Supermarkt gää zu sèllèrè Zit. --fideli (Diskussion) 18:21, 12. Okt. 2016 (MESZ)

I de Iilaitig stoht: „Schmutz, isch èn alemannischè Uusdrugg für Schmalz un Spysfett.“ Äsoo isch wohl klar, as da nöd «Hochdütsch» isch → Schmutz (Begriffsklärung). Gruess --Schofför (Diskussion) 18:36, 12. Okt. 2016 (MESZ)