Köf III

DB-Baureiè Köf III / 331, 332, 333, 335
DB-Köf vo dè Baureiè 332
Nummerierig:	Köf 10 001–003 <0 331 001–003 0 332 601, 602 Köf 11 001–317 0 332 002, 005–062 0 332 064–210, 212–317 0 332 701, 702, 801, 901, 902 Köf 12 001 0 333 001–251 0 333 525..716 0 335 004..251
Azahl:	331: 3 332: 317 333/335: 251
Hersteller:	Gmeinder, Jung, Orenstein & Koppel, Windhoff
Baujohr:	1959–1978
Achsformel:	B
Längi über Puffer:	7.830 mm
Dienstmasse:	22* t
Radsatzfahrmasse:	11,0* t
Höchstgschwindigkeit:	45 km/h
Duuerleistig:	177 kW/ 240 PS
Afahrzugkraft:	83,4 kN
Motortyp:	RHS 518A Motorèwärch Monnèm
Leistigsüberdrägig:	Chettè (331, 332), Glènkwällè (333, 335)
Lokbrämse:	Druckluftbräms vo dè Bauart Knorr

D DB-Baureiè Köf III (sit 1968 Baureiè 331 bis 335) umfasst lychti zweiachsigi Rangyrlokomotyvè (Chlylokomotyvè) vo dè Dütschè Bundesbaan bzw. vo dè Dütschè Baan AG.

Gschichtè

Für dè Ysatz uff chlynè un mittelgroßé Baanhööf, wo mò mee odder wènniger regelmäßig rangyrè muè, hét schu diè Dütsche Rychsbaan Chlyloks vo dè Leischtungsgruppè I (bis 39 PS / 28,7 kW) un Leischtungsgruppè II (bis 149 PS / 110 kW) aagschafft. Sèlli Faarzüüg hèn zum Inventar vom jewyligè Baanhof ghört un hèt dört d Bediènung vom Aaschlièßer im Wagèladungsvokeer übbernõ, wa zuè nèrè dütlichè Vokürzung vo dè Faarzitè bi durchlaufendè Güèterzüüg gfüürt hèt, well d Streggèloks dè Rangyrdiènscht uff dè Unterwägsbaanhööf nǜmmi sèlber machè hèn müèsè.

Nõch èm Zweitè Wältchrièg sin Zugdeile, wo mò rangyrè hèt müèsè, abber mèngmòl so schwèr gsi, dass d Chlyloks vo Leischtungsgruppè II mit ènè übberfordert gsi sin, dè Gebruuch von èrè „richtigè“ Rangyrlok abber uss Koschtègründ uusgschiddè isch. Chlyloks hèn vor allem bi dé Personalkoschtè Vordeil botè, well si kein voll uusbildètè Lokfüürer bruucht hèn, sondern au von èm gring qualifizyrtè Chlylokbedièner bediènt wörrè hèn dürfè. Um d Luggè zwǜschè dè Chlyloks un dè V 60 zuè z machè, hèt diè Dütschi Bundesbaan am Èndi vo dè 1950er Johr d Leischtungsgruppè III (max. 250 PS / 184 kW) blaant un gmeinsam mit èm Lokhèrschteller Gmeinder entschprèchendi Loks entwicklèt.

Vorseriè-Lok vo dè Baureiè 331 z Frankfurt 1983

Diè acht Prototǜpè, wo ab 1959 glifèrèt worrè sin, hèn diè vorläufigè Bezeichnungè Köf 10 (Högschtgschwindigkeit 30 km/h) un Köf 11 (Högschtgschwindigkeit 45 km/h) chriègt. Köf stòt für Chlylok mit Öl-(Disel-)Motor un Flüssigkeitsgedrybe - vor èm ChriÈg hèt s i dè Leischtungsgruppè I un II au exotischi Bauartè wiè Vogasermotorè mit elegtrischer Chraftübberdragung odder Akku-Chlyloks gää, wo andrè Kurzbezeichnungè gfüürt hèn. D Prototǜpè vo dè Leischtungsgruppè III hèn sich zum Voglychè i irè Motorè un Gedrybe unterschiddè un sin vo dè Bundesbaan uusgièbig teschtet worrè.

Für d Serièloks mit dè Bezeichnung Köf 11 hèt mò sich für dè Motor RHS 518A vom Motorèwärch Monnèm entschiddè, wo nè Nennleischtung vo 177 kW (240 PS) un s hydraulische Wendegedrybe L213U vo Voith hèn. Hinter m Wendegedrybe isch d Chraftübberdragung uff d Räder mit Hǜlfe vo Rollèchettè gmacht worrè. 317 Loks vo sèllèrè Art (inkl. füüf Prototǜpè) hèn bi dè Umschtellung uff è computergrächtes Nummèrèsischteem 1968 d Baureièbezeichnung 332 ghaa, diè drei langsamerè Prototǜpè vo dè Baureiè Köf 10 hèn d Baureièbezeichnung 331 chriègt. Bi dènnè isch durch dè Umbau i dè 80er Johr d Högschtgschwindigkeit au uff 45 km/h aaghobbè worrè; 331 001 un 002 hèn ab 1992 konsequènterwys nò d Nummèrè 332 601 un 602 drait.

Vosuèchswys hèn d Köf 11 001, 003, 004, 063 un 211 anderi Motor- un Gedrybevariantè chriègt un sin ab 1968 als 332 701, 801, 702, 901 un 902 ygreit worrè.

Schu ab 1965 hèt Gmeinder è Witterentwicklung vo dè Köf 11 vorgschtellt, wo d Chraftübberdragung nit mit Chettè, sondern mit Glenkwällè un zuèsätzlichs Achsgedyebe gmacht worrè. Vo sèllèrè znägscht als Köf 12 bezeichnètè Uusfüürung hèt d DB ab 1968 witteri 250 Faarzüüg ghaa un hèt ènè d Baureiènummèrè 333 gää. Ab 333 102 hèt sich s Uussää durch dè Ybau von èm vobessertè Küèler voänderèt.

Um d Personalkoschtè im Rangyrdiènscht nò witter z senkè, hèt d DB ab 1984 mit Funkfèrnschtüèrung für Rangyrloks experimentyrt. Hintergrund dõdevù isch gsi, dass d Bsatzung von èrè Rangyreinheit dèvor immer uss zwei Mann bschtò hèt müèsè: im Chlylokbedièner un mindeschtens ein Rangyrer, wo bi gschobbènè Rangyreinheitè a dè Zugspitze mitgfaarè isch un dè Lokfüürer per Rangyrfunk ygwisè hèt. D Übberlegung isch gsi, dè Chlylokbedièner ganz yzschparè un d Stüèrung vom Zug mit Hǜlfi von èrè Funkfèrnschtüèrung i d Händ von èm neu gschaffènè Lokrangyrfüürer z legè. D Loks 333 108, 114 un 138 hèn als èrschti è entschprèchèndi Uusrüschtung ghaa, un ab 1988 bet dè serièmäßigi Umbau vo Loks vo dè Baureiè 333 in Funkfèrnschtüèr-Loks aagfangè, wo ab dört als Baureiè 335 gfüürt worrè isch. Loks vo dè Baureiè 332 hèn keini Fèrnschtüèrungè un dõdemit vobundèni Umbautè chriègt, si sin ab Mitti vo dè 1990er Johr voschtärkt uusgmuschtèrèt worrè, sèllèwäg git s inzwǜschè uusschlièßlich 333er un 335er im DB-Beschtand.

Mitti vo dè 2010er Johr hèn è baar Lokomotyvè vo dè Baureiè 335 im Wärch Cottbus vo dè DB Faarzüüginschtandhaltung èn modernè Motor mit Ruèßpartikelfilter chriègt. Dè Feinschtaubuusschtoß hèt dõdemit um mee wiè 90 Brozènt reduzyrt wörrè chönnè.

Konschtruktion

Uff èm Ußèraamè isch dè Vorbau un s abnèmmbari Füürerhüsli inschtallyrt. Dõdurrè isch es möglich, d Lokomotyv uff èn Flachwagè z voladdè un zum Byschpill i s Uusbesserungswärch z bringè, wa uss eigner Chraft wég dè gringè Gschwindigkeit nit nu zitraubend, sondern au è Vokeershindernis wär. D Puffer sin wèg dè starkè Belaschtungè im Rangyrdiènscht stoßabsorbyrend uusgfüürt un relatyv eifach uus z duuschè.

333 068 bi nèrè Faarzeugparadè vom DB Museum z Koblänz-Lützel

Alli Lokomotyvè hèn è hǜdraulischs Wendegedrybe, wo unter m Füürerschtands-Bediènpult montyrt isch. Sèll Gedrybè bschtòt bi dè BR 332 uss érè Kombination Wandler-Wandler-Kupplung un bi dè BR 333 uss zwei Strömungswandler. Hinter m Gedrybe wörd d Chraft denn entwedder übber Rollèchettè (BR 332) odedr übber Glènkwällè (BR 333) uff diè zuèsätzlich vorhandnè Achsgedrybe übberdrait (voglychbar mit èm Auto-Aadryb, abber ooni Differential). Als Bräms hèn d Loks è durchgängig indirèkt wǜrkèndi Druggluftbräms vo dè Bauart Knorr sowiè zuèsätzlich è dirèkti Zuèsatzbräms für d Lok un è Handbräms, wo uff dè vorderè Radsatz wǜrkèd. Well d Drèèzaal vom Luftprèsser, wo d Bräms vosorgt, vo dè Motordrèèzaal abhängig isch, cha mò d Chlyloks öfter uff Baanhööf dõdeby beobachtèd wörrè, wiè si im Stand uff Vollgas laufèd, um dè Zug schnèller mit Druggluft „uffbumpè“ z chönnè.

Füürerschtand von èrè 332

Diè 335er, wo funkfèrnschtüèrbar isch, unterschydèt sich vo dè 333er durch zuèsätzlichi Lampè hinter dè Füürerschtandsdürè, wo im Lokrangyrfüürer dè momentane Bedrybszuèschtand vom Faarzüüg aazeigè duèt, un èm zuèsätzlichè Grätechaschtè für d Fèrnschtüèrung ußè a dè Füürerschtandsrüggwand. Als einzigi Köf III hèt d 335er è automatischi Rangyrkupplung, bi wellèrè è Klauè um dè Zughòòkè vom aakupplètè Wagè glegt wörd. Sèlli Kupplung lòt sich ebbèfalls fèrnschtüèrè. Bi Bedarf lòt sich d Kupplung hochklappè un git denn è normali Schruubkupplung frei.

Uffgrund vo wènniger Bedarf isch 2001 bi 24 Loks d Funkfèrnschtüèrung uusbaut worrè. D Loks sin widder zuè dè Baureiè 333 worrè, woby d Ordnungsnummèrè um 500 höcher gmacht worrè. Byschpillswys hèt asè d 335 025 diè neu Bezeichnung 333 525 chriègt.

Well s sich um Chlylokomotyvè handlèt, hèn d Loks nit s vollschtändige Sicherheitspaket vo suschtigè DB-Lokomotyvè. Ab dè 333 102 isch è zuèsätzlichi Faar-/Stillschtandsübberwachung ybaut worrè. Diè letscht 333er-Seriè hèt è eifachi Pungtförmigi Zugbeyflussung (PZB) sowiè èn Zugfunk-Gräät ghaa.

Vo Brivatbaanè kaufti Köf III sin deilwys nõchdräglich mit PZB uusgrüschtet worrè, um au im Strèggèdiènscht ygsetzt wörrè z chönnè.

Farbvariantè

• 
  333 068-5 in purpurrot z Heilbronn
• 
  333 184 im ozeanblauè Farbschema 1984 z Uelzè
• 
  Baureiè 335 in orièntrot
• 
  Baureiè 335 im aktuèllè vokeersrotè Farbschema

Köf III - Gallery

• D Köf III im Ysatz uff dè Sauschwänzlebaan im Bw Füètzè. Größèvoglych mit V 36 un BB 262 isch dòdrin möglich
• 
  Diè offènè Dürè von èrè Köf III - Füürerkabinè im Bw Füètzè vo dè Sauschwänzlebaan mit blassem Farbkleid
• 
  È Köf III vo dè Sauschwänzlebaan im Bw Füètzè vo vornè un im blassè Farbkleid
• 
  È Köf III vo dè Sauschwänzlebaan im Bw Füètzè, wo ganz neu uffbrèzlèt isch un vo schräg hinnè abglichtèt isch

Weblinggs

 Commons: DB-Baureihe Köf III – Sammlig vo Multimediadateie

• deutsche-kleinloks.de
• Im Axel Klatt sini Chlylok-Sitè

Einzelnõchwys

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „DR-Kleinlokomotive_Leistungsgruppe_III“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.