Dione (Mond)

E aglüegti Version vo derre Site, wo am 12. Jänner 2020 freige worre isch, basiert uff derre Version.

IV Dione

Dione, ufgnumme am 24. Juli 2006 us guet 263.000 km Entfernig vu dr Rümsonde Cassini.
Zentralchörper	Saturn
Eigeschafte vum Orbit
Grossi Halbax	377.420 km
Periapsis	376.580 km
Apoapsis	378.260 km
Exzentrizität	0,00223
Bahnneigig	0,02°
Umlaufzitt	2,737 Däg
Middleri Orbitalgschwindigkeit	10,03 km/s
Physikalischi Eigeschafte
Albedo	0,55
Schinbari Helligkeit	10,4 mag
Middlerer Durchmesser	1118 km
Masse	1,096 × 10²¹ kg
Oberflächi	3,93 Mio. km²
Middlere Dichti	1,47 g/cm³
Siderischi Rotation	2,737
Axneigig	0,006°
Fallbeschlünigung an dr Oberflächi	0,22 m/s²
Fluchtgschwindigkeit	512 m/s
Oberflächetemperatur	87 K
Entdeckig
Entdecker	Giovanni Cassini
Datum vu dr Entdeckig	21. März 1684
Amerkige	Bundeni Rotation zwei koorbitali Mönd

Grössevergliich zwische dr Dione (unde links), em Erdmo (obe links) un dr Erde (massstabsgrechti Photomontage)

D' Dione (au Saturn IV) isch ein vu dr grosse Mönd vum Planet Saturn.

Entdeckig

D'Dione isch am 21. März 1684 vum italienische Astronom Giovanni Cassini entdeckt worre. Daift worre isch dr Mond uf d'Titani Dione, in dr Version vum Homer dr Mueder vu dr Aphrodite, us dr grichische Mythologi. Dr Namme „Dione“ un vu wittere siibe Saturnmönd isch vu im Wilhelm Herschel sinem Suhn, em Astronom John Herschel, in ere anno 1847 erschinene Veröffetlichig „Results of Astronomical Observations made at the Cape of Good Hope“ vorgschlage worre.

Bahneigenschafte

D'Dione umchreist dr Saturn imr middlere Abstand vu 377.420 km in 2,737 Däg. D'Bahn wiist e sehr chleini Exzentrizität vu 0,0022 uf und lit mit ere Neigig vu numme 0,02° praktisch in dr Äquatorebeni vum Saturn. Dr Mond Helene chreist im selbe Abstand um dr Saturn un lauft dr Dione ime Winkelabstand vu 60° im füehrede Lagrange-Punkt, L₄ vorus. Im folgede Lagrangepunkt L₅ lauft dr Mond Polydeuces dr Dione im Winkelabstand von 60° hinterher. D'Dione befindet sich in ere 2:1-Resonanz mit em Saturnmond Enceladus.

Ufbau un physikalischi Eigeschafte

D'Dione rotiert in 65 Stund un 41 Minüte um die eige Ax un wiist demit, wie dr Erdmo, e bundeni Rotation uf. D'Rotationsax isch mit 0,006° minimal us dr Senkrechte gneigt. D'Oberflächetemperatur betrait −187 °Celsius.

innerer Ufbau

D'Dione het einen middlere Durchmesser vu 1118 km. Si isch hauptsächlich us Wasseriis zämmegsetzt. Mit 1,47 g/cm³ wiist si die drittgröscht Dichti under dr grosse Saturnmönd uf (ibertroffe numme vum Enceladus sowie vum Titan, dem si Dichti durch gravitativi Kompression erhöht wird). In ihrem Innere müen drum grösseri Adeile an dichterem Material vorhande si, etwa silikatischs Gstei.

Oberflächi

Ihri Albedo betrait 0,55, säll heisst 55 % vum ifallende Sunneliecht werre reflektiert. Im Vergliich zue dr Mönd Tethys un Enceladus isch ihri Oberflächi zwar relativ dunkel - ghört aber trotzdem zue dr hellschte im Sunnesystem.

D'Dione gliicht in ihrer Zämmesetzig, Albedo un dr Strukture vu ihrer Oberflächi im Saturnmond Rhea. Beidi Mönd wiise underschidlichi Hemisphäre uf. Uf dr Hemisphäre entgege vu dr Umlaufrichtig vu dr Dione sin e Netzwerk vu helle Strife uf ere dunkle Oberflächi un Impaktchrater sichtbar. D'Strife iberdecke d'Chrater, was druf hiwist, dass si vu jüngerem Ursprungs sin. D'Hemisphäri in Umlaufrichtig isch starch verchrateret un zeigt keini grössere Helligkeitsunderschid. Dr Ursprung vum helle Strifematerial isch nit völlig klärt. Es chännt us Eruptione entlang vu Spalte un Riss stamme un sich as dünni Ablagerig us Iis oder Staub abgsetzt ha.

Chrater un Berg

Einigi (au grösseri) Impaktchrater hän Zentralberg, wie si fier dr Erdmo oder dr Planet Merkur typisch sin. Offesichtlich het die dünn Iischruste vu dr Dione iber geologischi Zitrüm eweg nit eso noochgä wie uf em Jupitermond Kallisto, wo derartigi Strukture fascht völlig igebnet worre sin.

Es wird agnumme, dass d'Dione in ihrer Früehzit geologisch aktiv gsi isch. Durch Prozess wie dr Kryovulkanismus (Kältevulkanismus) wär no e Deil vu ihrer Oberfläche ernejeret worre, wobi die beobachtete Strifemuschter zruckblibe seie. Nooch em Ruckgang vu dr Aktivität wär no - so s'Grundmodell vu dr Theori - die in Umlaufrichtig gläge Hemisphäri durch schläg vu Asteroide veränderet worre, dere ihri Krater d'Strifemuschter gröschtedeils usglöscht häbe.

Uf dr Dione ihrer Oberflächi sind no au starch verchraterti Regione sowie Ebene mit numme wänige Chrater sichtbar. Die erschtgnennte Regione wiise zahlriichi Chrater mit Durchmesser vu meh wie 100 km uf, d'Ebene sin mit Chrater vu wäniger wie 30 km Durchmesser iberzoge. Einigi vu dr Ebene sin sehr starch verchrateret, anderi chum. Debi sin aber starch verchraterti Regione uf dr entgege dr Umlaufrichtig glägene, schwach verchraterte Ebene uf dr in Umlaufrichtig glägene Hemisphäri sichtbar. Säll isch aber s'gnau Gegedeil vu sällem, was s'obe beschribe Grundmodell erwarte losst.

Dr Astronom un Planetegeologe Shoemaker het e Modell entwicklet gha, wo die Verchraterig vu Mönd mit bundener Rotation beschribt. Demnooch seie die meischte Chrater uf dr in dr Umlaufrichtig glägene, die wänigschte Chrater uf dr entgege dr Umlaufrichtig glägene Hemisphäre vu eme Mond z'finde. Im Fall vu dr Dione schint dr Mond währed dr Phase vum heftigschte Asteroidebombardement nämlig gnau entgegegsetzt orientiert gsi z'si. Wil d'Dione relativ chlei isch, cha scho e Impaktereignis, wo e 35 km grosse Chrater hinderlosst, d'Eigerotation vum Mond störe. Wil d'Dione e Vilzahl vu sonige grosse Krater ufwiist, chännt d'Rotation währed dr Phase vum intensive Bombardement wiiderholt gstört worre si. D'Verteilig vu dr Chrater un die hoch Albedo uf dr in Umlaufrichtig glägene Hemisphäri wiise druf hi, dass dr Mond sit mehrere Milliarde Johr die hütig Orientierig bibhalte het.

Erdbundeni Beobachtig

D'Dione besitzt e schinbari Helligkeit vu 10,4^m un isch demit, vu dr Erde us gsähe, ein vu dr hellschte Saturnmönd. Um si z'sähe brücht mer aber e Teleskop mit mindischtens 10 cm Objektivöffnig.

Aktuelli Erforschig

Am 14. Dezember 2004 het d'Rümsonde Cassini d'Dione erschtmols ime Abstand vu 83.000 km passiert. Am 11. Oktober 2005 het e noch grösseri Annächerig mit numme 500 Kilometer Abstand stattgfunde. Mit sälle un wittere Date vu dr Cassini-Sonde erhofft mer sich e bessers Verständnis vu dr Eigeschafte vu dr Dione.

Weblink

Commons: Dione – Sammlig vo Multimediadateie

Saturn's Known Satellites (engl.)
Aktuelli Cassini Ufnahme vu dr Dione e Bildergaleri vu dr Fachrichtig Planetologi un Fernerchundig an dr FU Berlin under dr Leitung vun Cassini-Team-Mitglid Prof. Dr. Gerhard Neukum
Voyager 1 and 2 – Atlas of Six Saturnian Satellites NASA-Charte vu sex Saturnmönd nooch Ufnahme vu dr Voyager-Sonde (englisch)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Dione_(Mond)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.