D Andlauer
D Andlauer si en elsässischs Aadelsgschlächt gsi.
Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Naame vo dr Familie chunnt vo dr Abtei Andlau am Ostrand vo de Vogeese, wo de Andlauer s Schulthäisseamt ghöört het. Dr erst mit däm Naame, wo noochgwiise isch, isch dr Otto de Andelahe, wo zwüsche 1144 bis 1150 vicedominus gsi isch. D Andlauer häi vor allem im Ooberelsass Bsitz gha, u. a. z Homburg, Chläi-Landau, Kingersheim und Wittene. Iiri Burg Hohandlau südwestlig vo Stroossburg isch 1246 zerstöört und 1344 widerufbaut worde. Dr Familieneltist het vo 1356 dr Ditel "Erste vo de vier Erbritter vom Häilige Römische Riich" gfüert und dr Kaiser Karl V. het en 1550 bestätigt. D Andlauer si Mitgliider vo dr Vorderööstriichische Ridderschaft (Immatrikulazioon 1458) gsi und vo dr Underelsässische Riichsridderschaft (Immatrikulazioon 1547). 1676 het dr Kaiser Leopold I. s Gschlächt in Riichsfreiherrestand erhoobe. 1773 het dr Louis XV. s franzöösische Baronat vo dr Gsamtfamilie anerkennt, und 1817 het Ööstriich d Linie zu Homburg in Groofestand erhoobe und dä isch im gliiche Joor im Grossherzogdum Baade anerkennt worde.
Vier Andlauer si 1386 in dr Schlacht bi Sämpach gfalle. Im Middelalter häi d Andlauer kiirchligi oder stedtischi Ämter im Elsass, z Stroossburg und z Baasel gha. Dr Georg (öbbe 1390-1466) isch Doomheer und dr erst Räkter vo dr Uniwersidäät z Baasel gsi, dr Bartholomäus (1414–1476) Abt vom elsässische Chlooster Murbach und dr Hartmann (1450-öbbe 1517/24) Bürgermäister z Baasel. Im 15. Joorhundert isch dr Laufehoof am Münsterblatz z Baasel in d Hand vo de Andlauer choo und häisst sit denn Andlauerhoof.
Andlau-Birsegg[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Um 1678 het sich äi Linie im Fürstbistum Baasel niidergloo. Si het under anderem Baasler Domherre, Stiftsherre vo Moutier-Grandval und noch 1714 vier fürstbischöfligi Landvögt z Dälschbrg und im Birsegg gstellt. 1808 häi si s Schloss Birsegg erworbe und si häi dr Biinaame Birsegg aagnoo. 1762-1844 isch dr sogenannt Andlauerhoof z Arlese ghöört, und dört häi si 1785 dr bekannt Änglisch Garte, d Eremitaasche, aagläit, wo denn 1792 zerstöört und 1808 rekonstruiert worde isch. Sit d Familie 1844 iire Bsitz in dr Schwiz verkauft het, het si nüt me mit em Land z due. D Linie Andlau-Birsegg isch 1917 in Baade usgstorbe. D Linie Andlau-Homburg und Andlau-Chläi-Landau existiere hüte no in Frankriich.
-
Dr Andlauerhoof am Münsterblatz -
Dr Arleshäimer Andlauerhoof
Andlauer[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Gunther vo Andlau († 1170), Abt vom Bläsi-Chlooster
- Georg von Andlau († 1466), Baasler Dompropst, dr erst Räkter vo dr Uniwersidäät Baasel
- Peter vo Andlau (latiinisch Petrus de Andlo; * um 1420, † 1480), en elsässische Jurist
- Hartmann vo Andlau (um 1450–1517/24), e Baasler Bürgermäister
- Benedikt Anton Friedrich vo Andlau-Homburg (1761–1839), Fürstabt vom Chlooster Murbach und Domkapitular in meerere Diözeese
- Conrad Karl Friedrich vo Andlau-Birseck (* 1766; † 1839), e baadische Staatsminister
- Franz Xaver vo Andlaw-Birseck (* 1799; † 1876), e baadische Diplomat
- Heinrich Bernhard vo Andlaw-Birseck (* 1802; † 1871), e baadische Staatsmann
- Gaston Hardouin Andlau (* 1824; † 1892), e franzöösische Generaal
- Karl Maria von Andlau-Homburg (1865–1935), e Jesuitepater, Verdraute vom Kaiser Karl I. vo Ööstriich-Ungarn
- Hubert Franz Maria vo Andlau-Homburg (* 1868; † 1959), Guetsbesitzer und Politiker
Kwelle[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Andlauer – Sammlig vo Multimediadateie- Dorothea A. Christ: Andlau, von. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.